شکوفایی خلاقیت کودکان

از آنجایی که در روشهای خلاق به اصل آزادی کودک توجه ویژه ای می شود تلاش بر این اصل استوار است تا با ایجاد فضای آزاد و توجه به خواسته ها و تمایلات قلبی بچه‌ها مسائل آموزشی را تدریس کرد.
جمعه، 4 مرداد 1398
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
شکوفایی خلاقیت کودکان
برای شکوفایی خلاقیت کودکان نیاز به ابزارهای خلاق (Creative instruments) متعددی است؛ اما قبل از توجه به ابزار مهمترین عامل رشد خلاقیت حضور یک معلم خلاق در کلاس است که قدرت ارتباط اجتماعی خوبی با سایرین داشته باشد و به تعبیری دارای روابط عمومی خوب با کودکان باشد. دوم آنکه تکنیک ها و اصول خلاقیت را به خوبی بشناسد و توانایی استفاده از این مهارت ها را برای رشد ذهن کودکان داشته باشد. سوم اینکه صبور، مهربان، دارای اعتماد به نفس باشد و بتواند بر روی روحیات، خلق و خو و منش کودکان کار کند. بعد از نقش محوری معلم، محیط خلاق حائز اهمیت است که باید برای به وجود آوردن آن تلاش کرد. اما علاوه بر معلم و محیط، ابزارهای کمک آموزشی نقش اساسی در این راستا دارند که به اجمال در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم :
 
کارتون و انیمیشن: بدون شک همه کودکان با تماشای کارتون و انیمیشن به وجد می آیند و لبخند بر لبانشان سایه می اندازد. کارتون و تماشای آن هر چند فقط مختص کودکان نیست، اما در مورد آموزش و ترویج خلاقیت به کودکان توصیه میشود که البته باید آنها را دعوت به تماشای انیمیشن های خوب و با محتوا کرد. انیمیشن می تواند یک کلاس را به یک محیط خلاق و پر نشاط مبدل سازد که در آن هم دانش آموزان و هم معلمها احساس خوبی از حضور در کلاس را خواهند داشت. حتی اخیرا توصیه میشود با جذب نیروهای متخصص در زمینه انیمیشن سازی دوره های ساخت کارتون از همان دوران ابتدایی برای کودکان در مدارس برگزار گردد، تا زمینه و بستر رشد ذهنی کودکان فراهم آید. همچنین برای آنکه قدرت تخیل کودکان تقویت گردد، به والدین هم توصیه میشود که به همراه بچه‌ها  به تماشای کارتون مشغول شوند و سعی کنند در مورد آن با یکدیگر گفت وگو کنند.
 
فیلمهای سینمایی: از آنجایی که در روشهای خلاق به اصل آزادی کودک توجه ویژه ای می شود تلاش بر این اصل استوار است تا با ایجاد فضای آزاد و توجه به خواسته ها و تمایلات قلبی بچه‌ها  مسائل آموزشی را تدریس کرد، لذا در عصر جدید بر وسایل کمک آموزشی مثل فیلمهای سینمایی توجه زیادی می شود. تماشای فیلم به کودکان این اجازه را میدهد که به شکل فردی (در ابتدا) و بعد به شکل گروهی (در انتها) ذهن خود را با یک داستان درگیر کرده و در جریان پخش فیلم با حوادث آن همذات پنداری کنند و در نهایت کودک به عامل فعالی در روند آموزش مبدل میشود. کودکی که می تواند تفسیری نو از یک روایت داستانی ارائه داده که با تفسیرهای معلم یا حتی کارگردان و نویسنده فیلمنامه متفاوت است، قطعا کودک نابغه و منحصر به فرد است. بر همین مبنا، همواره تماشای فیلم توصیه میشود زیرا نقشی اساسی در فراگیری آزاد کودکان ایفا می کند.
 
نکته مهم در خصوص تماشای فیلم یا کارتون این است که معلم به طور مداوم در کنار بچه‌ها  و همراه آنها حضور داشته و سعی می کند به چالش های ذهنی آنها با پاسخ مناسبی داده و یا آنها را برای رسیدن به پاسخهای جدید راهنمایی کند. در کلاس های نابغه‌ها می توان بعد از تماشای فیلم از بچه‌ها  خواست که روایت فیلم را خود و با همراهی یکدیگر بازتولید و بازآفرینی کنند. حتی میتوان داستانی را برای بچه‌ها  تعریف کرد و از آنها خواست که این داستان را به صورت نمایش اجرا کنند. اما در کل باید در نظر داشت که تماشای فیلم سینمایی خوب باعث رشد ذهنی، افزایش قدرت تصور، افزایش قوه منطقی و استدلال گری و بالا بردن توانایی ذهن خلاق کودکان خواهد شد.اطلاعات موجود در اینترنت باعث تقویت ذهن، دسترسی انبوه به اطلاعات و گسترده تر شدن توانمندیهای نابغه‌های بی نظیر هزاره سوم خواهد شداینترنت: بدون شک امروز با گسترش انقلاب اطلاعاتی و مجازی، نقش کامپیوتر و اینترنت در آموزش غیر قابل چشم پوشی است. با گسترش شبکه های مجازی، جامعه مجازی، دولت مجازی و ... این مسئله مطرح است که هر دانش آموز باید زندگی در دنیای مجازی را آموخته و به عنوان یک شهروند مجازی به هنجار و خلاق در آن حاضر شود. حال با توجه به این مسئله تأکید بر سواد کامپیوتری معلم‌ها و به تبع آن دانش آموزان دور از ذهن نیست، چرا که اینترنت از اصول اساسی آموزش در هزاره سوم محسوب می شود. معلم‌ها می توانند با اینترنت به بچه‌ها  بیاموزند که چگونه یک تماشاگر فعال باشند. تماشاگرانی که می توانند به خوبی جست وجو کنند، ارتباط برقرار کنند، اطلاعات کسب کنند، آگاهیهایشان را افزایش دهند و سپس از این محیط خارج شوند. دانش آموزان در اینترنت می آموزند که برای دستیابی به اطلاعات باید به کدام سایتها مراجعه کنند؟ در استفاده از اطلاعات تا چه حد مجاز به ورود هستند؟ آیا می توانند هر اطلاعاتی و یا فیلم و یا کلیپی را دانلود کنند؟ یا اینکه با مسئله پرداخت هزینه برای ورود به هر سایت، آنان چه باید بکنند و چگونه میتوانند قوانین دنیای مجازی را یاد بگیرند و به آن پایبند باشند؟ دانش آموزان با کمک معلم یاد می گیرند که از فضاهای سرگرمی و بازی های موجود در اینترنت استفاده کنند اما مراقبت اعتیاد مجازی نیز باشند. لذا در کل می توان گفت در مدرسه نابغه‌ها در استفاده از اینترنت به موارد زیر توجه می شود:
 
 1- اینترنت می تواند به ذهن خلاق بچه‌ها  کمک کند به شرط آنکه ما در فضاهای مجازی فقط مصرف کننده صرف نباشیم. ۲- بچه‌ها  می آموزند که با اینترنت می توان با اقصی نقاط عالم ارتباط برقرار کرد. مثلا میتوان با بچه‌ها ی نابغه استرالیایی، کوبایی و یا افغانی و ... ارتباط سالم و خوب برقرار کرد و فهمید که آنها در روند آموزش خود چه مسیری را طی می کنند؟ ٣- بچه‌ها  یاد می گیرند که دنیای مجازی الگوها، قواعد و ضرورتها و بایدها و نبایدهای خود را دارد که باید به آن توجه کرد. ۴- اینترنت ابزار مناسبی برای کلیه فعالیتهای بشری اعم از شخصی تا کاربرد در حوزه های تجاری و تخصصی است. لذا می توان بنا به فراخور مهارت خود از آن استفاده کرد. ۵- در اینترنت باید به حقوق شهروندی سایر کاربران احترام گذاشت و بدون اجازه آنان و ارزشهای غیرمجاز، اطلاعات شخصی و خصوصی کسی را بر روی کامپیوتر شخص خود دانلود نکرد، بنابراین این هم از مواردی است که هم والدین و هم معلم‌ها باید به بچه‌ها  بیاموزند. ۶- اطلاعات موجود در اینترنت باعث تقویت ذهن، دسترسی انبوه به اطلاعات و گسترده تر شدن توانمندیهای نابغه‌های بی نظیر هزاره سوم خواهد شد. ۷- اینترنت و فضاهای مجازی می تواند بستر مناسبی برای ایجاد کلاس های مجازی در روزهایی خاص باشد. برگزاری کلاس های مجازی باعث کم شدن هزینه ها و رفت و آمدها میشود.
 
تلفن همراه: شاید باور کردنی نباشد، اما تلفن همراه یکی از ابزارهای مهم آموزشی در هزاره سوم است. در مدرسه نابغه‌ها هرگز آوردن تلفن همراه ممنوع نیست، اما به بچه‌ها  یاد داده میشود از این وسیله چگونه باید استفاده کنند؟ تلفن همراه اگر به درستی شناخته شود و از همان دوران کودکی در ذهن بچه‌ها  به عنوان یک ابزار و رسانه تأثیرگذار شناخته شود، بسیار می تواند در رشد خلاقیت کودکان بسیار مؤثر باشد. البته عده ای بر این نظر خرده می گیرند که استفاده از تلفن همراه بچه‌ها  را از درس خواندن دور می کند یا آنها را با مشکل مواجه می سازد. اما اگر به کودکان تلفن همراه و روش های صحیح ارتباطی با آن آموزش داده شود، احتمال اینکه آسیبها بر خانواده ها تأثیر بگذارد، کم رنگ خواهد شد.
 
منبع: جامعه‌شناسی نخبه‌پروری، مهرداد ناظری، چاپ دوم، نشر علم، تهران 1396


مقالات مرتبط
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.