21 آبان 1388 / 24 ذی القعده 1430 / 12 نوامبر 2009 |
.jpg "21 آبان 1388 / 24 ذی القعده 1430 / 12 نوامبر 2009")
1) تولد (نيما يوشيج) پدر شعر نو ايران (1276 ش):
علي اسفندياري متخلص به نيما يوشيج در دهكده يوش در مازندران به دنيا آمد. در 12 سالگي به همراه خانواده به تهران رفت و پس از مدتي زبان فرانسه و عربي را فرا گرفت. او به تشويق استادش نظام وفا سرودن شعر را آغاز كرد و بر اثر آشنايي با زبان و ادبيات فرانسه، راهي تازه در برابرش آشكار شد. مطالعات و تحقيقات او در اين زمينه به ثمر نشست و او سبكي تازه را در شعر در پيش گرفت. رويدادهاي اجتماعي سالهاي 1300 و 1301ش، نيما را به كنارهگيري از مردم و زندگي در ميان جنگلها دامان طبيعت و هواي آزاد كشاند و آنجا بود كه منظومه افسانه را سرود. اين منظومه، به عنوان مهمترين اثر نيما ، حد فاصلي است بين دنياي شعر قديم و دنيايي كه نيما بعدها در شعر به وجود آورد؛ و ميتوان آن را نقطه عطف و مقدمه و آغازي براي شعر فارسي معاصر دانست. در شعر نيما وزن و قافيه در همه جا به تناسب به كار گرفته شده است. شعر آزاد نيمايي ، تفاوتهاي آشكاري با شعر سنّتي داشته، از لحاظ عاطفي، بيشتر جنبه اجتماعي و انساني دارد. او از لحاظ زبان، هر كلمهاي را در شعر نو به كار ميبُرد با اين شرط كه با كلمات مجاور، مهجور، بيگانه و ناسازگار نباشد. از نيما يوشيج به غير از مجموعه اشعار، آثار ديگري نيز به چاپ رسيده كه داستانها، اشعار و قصه براي كودكان، يادداشتها و نامهها و آثار تحقيقي از آن جملهاند. اما مهمترين اثر اين شاعر نوپرداز ايراني، افسانه نام دارد. نيما سرانجام در سال 1338 ش در 64 سالگي در تهران درگذشت و در امامزاده عبداللَّه تهران دفن شد. سيوچهار سال بعد در دي ماه 1372، با تلاش مردم نور و يوش، پيكر نيما از محل دفن به زادگاهش در يوش منتقل گرديد. |
|
2) صدور فتواي جهاد از سوي علماي عراق بر ضد انگليس در جريان جنگ جهاني اول(1293 ش):
پس از گسترش جنگ جهاني اول در شرق اروپا و قلمرو امپراتوري عثماني، انگلستان كه در صدد تجزيه اين امپراتوري بود، به دست اندازي در كشور عراق كه جزو دولت عثماني بود، پرداخت. مجتهدان بزرگ شيعه مقيم عراق، هر چند از سياستهاي عثماني نسبت به شيعيان ناخشنود بودند، در مقابل تجاوز بيگانه به پاخاستند. آخوند ملا محمدكاظم خراساني كه در حوادث لشكركشي روسيه به ايران، حكومت وقت روسيه را تهديد به اعلام جهاد نموده بود، نقش مهمي در مبارزات شيعي بر ضد بيگانگان ايفا كرد. پس از وي بزرگاني نظير شيخ مهدي خالصي، سيدمهدي حيدري، سيدمصطفي كاشاني و شيخ محمدتقي شيرازي، رهبري مذهبي را بر عهده گرفتند و در اين ايام كه انگلستان تهاجم گستردهاي به عراق آغاز كرده بود، فتاواي كوبندهاي در لزوم جنگ و جهاد با كفّار صادر نمودند. هر چند در نهايت، اين قيامها منجر به پيروزي و دفع مهاجمان نگرديد، اما جايگاه ممتاز مرجعيت شيعه را در بسيج مردم و مقابله با نفوذ بيگانگان نشان داد. |
.jpg "21 آبان 1388 / 24 ذی القعده 1430 / 12 نوامبر 2009")
3) درگذشت استاد "رضا روزبه" فيزيكدان و استاد معارف اسلامي (1352 ش):
استاد رضا روزبه در سال 1300 شمسي در زنجان به دنيا آمد و تحت تعليمات عاليه پدر وعمو كه هر دو عالم و زاهد بودند قرار گرفت. با پايان تحصيلات دبيرستاني به كار تعليم و تربيت در دبستان پرداخت و استعداد عالي و روش كار بينظيرش، او را در اين امر بسيار موفق ساخت. استاد روزبه سپس وارد دانشگاه شد و پس از اخذ ليسانس در رشته فيزيك، اين درس را ادامه داد تا به عنوان محقق اين رشته شناخته شد. با وجود پيشنهادات مكرر براي احراز كرسي تدريس دانشگاه و نيز عضويت در مجامع تحقيقي غرب به همراه مزاياي كلان مادي، وي پايهگذاري دبيرستان علوي تهران و تدريس در آن را ترجيح داد و تمام عمرش را صرف انسانسازي كرد. استاد روزبه در كنار تحقيقات گسترده در زمينه فيزيك، بر معارف اسلامي و فقه و اصول تسلط كافي داشت. وي مكاسب و رسائل (از دروس حوزوي) را به خوبي ميدانست و با ادبيات عرب و زبان فرانسه كاملاً آشنا بود. او نمونه تهذيب و اخلاق اسلامي و پايهگذار اولين مسابقات قرائت قرآن به شمار ميرود. علاوه بر پاكي و صفا و زهد بيرياي او، وي داراي تاليفات متعددي بود و حتي در آخرين شب حيات خود، به تجديد نظر در اين تاليفات اشتغال داشت كه خداشناسي و عربي آسان و رسايل بسياري در علوم و فقه از آن جملهاند. اين استاد اخلاق سرانجام در بيست و يكم آبان 1352 ش در 52 سالگي به بيماري سرطان درگذشت و در قم به خاك سپرده شد. |
.jpg "21 آبان 1388 / 24 ذی القعده 1430 / 12 نوامبر 2009")
4) تأسيس بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي (1363ش):
با توجه به نيازهاي گسترده پژوهشي در قلمرو فرهنگ و تمدن اسلامي، مركز علمي - تحقيقاتي بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي در بيست و يكم آبان 1363 در مشهد مقدس آغاز به كار كرد. محور اصلي فعاليتهاي بنياد بر طبق اساس نامه عبارت است از: توسعه فرهنگ اسلامي در جهت عمق بخشيدن به باورهاي ديني و گسترش معارف شيعي؛ نشر علوم اسلامي و معارف حقّه جعفري در پرتو پژوهشهاي بنيادي؛ احيا و نشر ذخاير و نفايس علمي - اسلامي؛ ارتقاي سطح علمي نيروهاي پژوهشي در حوزه علوم اسلامي. در اين بنياد فعاليتهاي پژوهشي در گروههاي قرآن، حديث، فقه، كلام و فلسفه، تاريخ اسلام، تصحيح متون اسلامي، جغرافياي ممالك اسلامي، هيئت، نجوم، تراجم و انساب و... صورت ميگيرد. |
|
5) 24ذيحجه سال1229هجري قمري:
دولت روسيه تزاري پس از تجاوزات مكرر به مرزهاي ايران به دولت موقت ايران اخطارداد كه مورگان شوستِر اِمريكايي را از ايران اخراج كند. روسيه همچنين اعلام كرد كه مخارج جنگهاي روسيه با ايران به عهده دولت ايران است و درصورت مخالفت مقدمات ايراني با درخواست آنان، قواي روسيه ازقزوين بطرف تهران حركت خواهند كرد. اما نمايندگان مجلس شوراي ملي زنهاره يا اولتيماتوم روسيه را رد كردند و پس ازآن مردم نيزبه مبارزه با بيگانگان پرداختند. سرانجام به علت نداشتن سياست مشخص و صحيح و خود باختگي گروهي سرسپرده مقاومت مردم درهم شكسته شد و آزاديخواهاني چون ثقة الاسلام تبريزي بدست روسها شهيد شدند . |
|
6) 24ذيحجه سال1331هجري قمري:
شَمسُ العُلماء عَبدُ الرَّب آبادي يكي ازچهارمؤلف كتب نامه دانشوران درگذشت. عبدُ الرّب آبادي درپايان دوره تحصيل درادامه دارُ التأليف به عنوان يكي ازچهارمؤلف نامه دانشوران مشغول بكارشد. «مَطلَعُ الشَّمس» ازديگرآثاروي بشمارميرود. |
.jpg "21 آبان 1388 / 24 ذی القعده 1430 / 12 نوامبر 2009")
7) حركت امام رضا (علیه السّلام) از مدينه به خراسان محل حكومت مامون عباسي(200 ق):
مأمون، هفتمين خليفهي عباسي پس از پيروزي بر برادرش امين و استيلاي كامل بر كشور پهناور اسلامي، تصميم گرفت امام رضا(علیه السّلام) را از مدينه به مرو مقر حكومت خود منتقل كند و با آن حضرت به ظاهر طرح دوستي و محبت بريزد و ضمن استفاده از موقعيت علمي و اجتماعي امام، كارهاي او را تحت نظارت كامل قرار دهد. آوردن امام از مدينه به مرو، هر چند در ظاهر به صورت دعوت بود، اما ماهيت واقعي آن جز ايجاد محدوديت هر چه بيشتر براي امام چيز ديگري نبود. از اين جهت امام براي تفهيم ماهيت اين دعوت، هيچ يك از اعضاي خاندان خويش را همراه خود نبرد تا از اين طريق به مسلمانان بفهماند اين سفر، نوعي تبعيد است نه سفري مقرون به رضايت. ولي مامون براي خنثي كردن هدف امام دستور داد گروهي از رجال و اشراف از جمله والي مدينه ملازم ركاب امام باشند و حتي مسير سفر امام نيز معين گشت و قرار شد كه امام از طريق مدينه، بصره، خرمشهر، اهواز، قم، ري و نيشابور به مرو وارد شود. آن حضرت در 10 شوال سال 201 قمري وارد مرو شد. |
.jpg "21 آبان 1388 / 24 ذی القعده 1430 / 12 نوامبر 2009")
8) قتل "حسين بن منصور حلاّج" عارف و زاهد شهير مسلمان(309 ق):
ابوعبداللَّه حسين بن منصور، ملقب به حلاج از بزرگان عرفا و صوفيه ميباشد كه با جنيد بغدادي و ديگر بزرگان اين فرقه، مصاحبت داشت. گروهي او را از اولياء اللَّه ميپندارند و پارهاي، كاهن و كذّاب ميدانند و كرامات ذكر شده از وي را شعبدهبازي مينامند. "اَنَا الحق و لَيسَ في جُبَّتي الاّ اللَّه" (من حقم و در وجود من چيزي جز اللَّه نيست) ازكلمات مشهور اوست كه جمعي با استناد به اين گفتار،كافرش دانستند و سالها به زندان انداختند. سرانجام به امر حامد بن عباس، براساس فتواي مهدور الدم بودن وي، به حلاج هزار تازيانه زدند؛ دستها و پاهايش را قطع كردند، او را آتش زدند و خاكسترش را به دجله ريختند و گويند سرش را از پل بغداد آويزان نمودند. امر الشيطان،التوحيد، نورالنور و اليقين از تاليفات اوست. |
|
9) رحلت فقيه بزرگ "ملامحمد شريفمازندراني" معروف به "شريف العلماء" (1246ق):
ملا شرفالدين محمدشريف بن حسنعلي آملي مازندراني، فقيه و اصولي بزرگ شيعه و جامع معقول و منقول بود. در كربلا مجلس درسي داشت كه بيش از هزار نفر از بزرگان حوزه در آن شركت ميكردند. سيدالعلماي مازندراني، شيخ مرتضي انصاري، ملااسماعيل يزدي و ملاآقا دربندي از جمله شاگردان اويند. |
.jpg "21 آبان 1388 / 24 ذی القعده 1430 / 12 نوامبر 2009")
10) درگذشت عارف نامدار "محمد حسن اصفهاني" معروف به "صفي عليشاه" (1316ق):
حاج ميرزا محمد حسن اصفهاني از بزرگان عرفا معروف به صفي عليشاه، در سوم شعبان 1251 ق در اصفهان به دنيا آمد. در اوايل امر مدتي در شيراز و كرمان و يزد و هندوستان به سر برد و عاقبت در تهران مسكن گزيد. در اين مسافرتها، اصول و قواعد سير و سلوك را آموخت و قدم به دايرهي عرفان گذارد. او در تهران خانقاهي وسيعي بنا نهاد و جمع كثيري به او ارادت ورزيدند. صفي عليشاه مردي دانا سخن سَنج، نيك محضر و خوش صحبت بود و مريدانش از او كرامات زيادي نقل ميكردند. طبعي روان و منطقي استوار داشته و داراي آثاري از قبيل بَحرالحقايق، تفسير قرآن، زُبدةُ الاسرار و عرفان الحَق ميباشد. وفات او درتهران در 65 سالگي واقع شد و در خانقاه خود مدفون گرديد. |
|
11) مرگ "مظفرالدين شاه قاجار" پنجمين پادشاه سلسلهي قاجاريه در تهران(1324 ق)
: مظفرالدين شاه قاجار مردي رئوف، مايل به آسايش رعيّت خود، ولي ضعيف النفس، بيمار و بيحال بود. از اين جهت مُغرِضان بر او مسلط گشته و تا آن جا كه توانستند، وي را از همراهي با ملت و اجراي عدالت باز داشتند. با همهي اين احوال، مظفرالدين شاه، دستِ خود را به خون ملت، آلوده نساخت و به واسطهي اعطاي فرمان مشروطيت، مورد علاقهي مردم بود. مظفرالدين شاه ده روز پس از امضاي فرمان مشروطه پس از يازده سال سلطنت، در 55 سالگي در تهران درگذشت. |
.jpg "21 آبان 1388 / 24 ذی القعده 1430 / 12 نوامبر 2009")
12) 12نوامبر سال1807ميلادي:
سربازان ناپلئون بناپارت شهر ليبسون پايتخت پرتغال را اشغال كردند و به اين ترتيب تسخير پرتغال كامل شد. طي مبارزات اقتصادي فرانسه و انگلستان و به سبب تعلّل دولت پرتغال درقطع روابط تجاري با انگلستان ليبسون به تصرف فرانسه درآمد. بدين ترتيب با تصرف پرتغال يكي ازكشورهاي همجوار فرانسه كه برا ي دولت فرانسه خطراحتمالي داشت ازصحنه سياسي- نظامي اروپا خارج شد. گفتني است كه پس از اشغال پرتغال بدست نيروهاي فرانسوي، اعضاي خاندان سلطنتي پرتغال به كشور برزيل گريختند. |
|
13) 12نوامبر سال1964ميلادي:
سرزمين مالت به استقلال كامل رسيد. مالت از1800ميلادي مستعمره انگليس شد و ازسال1947ميلادي ستاد فرماندهي نيروهاي اروپايي پيمان ناتو گرديد. كشور مالت سرانجام درسال1964ميلادي به استقلال كامل رسيد. |
.jpg "21 آبان 1388 / 24 ذی القعده 1430 / 12 نوامبر 2009")
14) تولد "آگوستين رودَن" هنرمند برجسته فرانسوي (1840م):
آگوستين رودن هنرمند برجسته فرانسوي در 12 نوامبر 1840م در پاريس به دنيا آمد. وي به عنوان پژوهشگري پرشور به مطالعه مجسمههاي يونان و روم باستان پرداخت. رودن در صحنه پيكرهسازي نوين، جايگاهي والا يافت و انقلابي عليه آرمانگرايى احساساتي به راه انداخت و نزديكترين راه بازگشت به طبيعت را در آثار هنري خود برگزيد. دستآورد رودن در رهايى پيكرهسازي مدرنْ بيشتر از لحاظ مرتبت استادي وي بود تا نوع آثارش. در ميان معاصران كمتر ميتوان كسي را يافت كه نيرو، تخيل و قدرت ابتكار قابل مقايسه با او در زمينه مسائل پيكرهسازي داشته باشد. واقعگرايى بسيار دقيق و آشكار در آثار رودن، موجب ايجاد اين گمان ميشد كه مبادا تا اندازهاي از روي مدل زنده، ساخته شده باشد اما بدون شك وي تمامي زواياي كار را به دقت نگريسته بود. در عين حال از لحاظ شدت معنويتْ، كارهايش در اوج ميباشد. اين مسئله در آثاري چون مردِ قدم زننده و يحيى(ع) تعميد دهنده در حال وعظْ، نمايان ميباشد. از آثار رودن ساختن و رودي موزهاي در پارليل بود كه در سال 1880م به وي واگذار شد. او براي اين كار دست به تفسيري آزاد از كتاب دوزخ اثر دانته زد و با پرورش اين موضوع اين موضوع به آفرينش تركيبي از اجسام و پيكرههاي كوچك پرداخت. نتيجه اين تلاش اثر وي تحت عنوان دروازههاي دوزخ بود. گرچه رودن در صنعت پيكرهسازي، بعد از رنسانس، اولين قالبسازي بود كه ابتدا با گِل آغاز ميكرد و بعد مدل را به گچ يا برنز مبدل ميساخت ولي بسياري از كارهاي ستايش برانگيز وي، از سنگ مرمر بود. او در اين راه گرچه از كمك دستياران بهره ميگرفت اما بدون ترديد، كارها را خود تحت نظر داشت و مرمرها را با دست خود به اتمام ميرسانيد. از ديگر آثار رودن، پيكرههاي تك چهرهوار هستند كه در جاي خود نمايانگر فصلي براي جستجوي هويت و توصيف نمادين ميباشند. آنچه كارهاي او را از نمونههاي يونانياش متمايز ميسازد، جستجوي او براي روانشناسي فرد است تا تناسب منطقي ساده اندام انسان. رودن، پيكرتراشي را به دليل سه بعدي بودنش ميستود و خواص ويژه آن را در عرصه ماده كار و شكل، مورد مطالعه قرار ميداد. بيشتر طرحهاي او ناتمام باقي ماندند يا عمداً نيمه كاره رها شدند. وي ترجيح ميداد بخشي از كار را به تخيل تماشاگر واگذارد. رودن در هنر پيكرتراشي از مكتب امپرسيونيسم يا واقعگرايي و ثبت پارههايي از زندگي طبيعت به مكتب اكسپرسيونيسم روي آورد كه در آن نوعي كژنمايي و دوري از تمامي واقعيات حاكم بود. آگوست رودن پس از هفتاد و هفت سال زندگي سرانجام در هفدهم نوامبر سال 1917م درگذشت. |
|
15) پايان نبرد "العَلَمين" در شمال افريقا و شكست آلمان از متفقين (1942م):
در جريان جنگ جهاني دوم، هنگامي كه نيروهاي ايتاليايى در مستعمرات خود در شمال افريقا به سپاهيان انگليسي مستقر در كشور ليبي يورش بردند، هيتلر به كمك ايتاليا آمد و با تجهيز سپاهي مكانيزه، چنان عرصه را بر انگليسيها تنگ كرد كه آنان مجبور شدند تا اعماق مصر عقبنشيني كنند. با اين حال چون انگليس در خاورميانه منافع و منابع بيشماري داشت دست به مقاومت گستردهاي زد و با ارتش آلمان و ايتاليا به شدت به مقابله پرداخت. در نهايت جنگ سرنوشتساز العلمين بين نيروهاي آلمان و انگلستان در 23 اكتبر 1942م به وقوع پيوست. در اين ميان، شكست آلمانيها در شوروي و تضعيف روحيه ارتش آلمان، همچنين توجه بيشتر هيتلر به جنگهاي داخل اروپا، وي را از تمركز بر نواحي شمال افريقا و حفظ اين منطقه بازداشت تا اينكه در اين نبرد، انگليسيها توانستند با ضد حمله وسيعي كه تدارك ديده بودند، نيروهاي آلماني و ايتاليايى را از اين منطقه بيرون رانده و معادلات نظامي رابه نفع خود به پيش ببرند. اين جنگ در نهايت در دوازدهم نوامبر 1942م به پايان رسيد. شكست العلمين، براي آلمان بسيار گران تمام شد چرا كه پس از مدتي رژيم فاشيستي ايتاليا به رهبري موسوليني بر اثر نارضايتي داخلي فروپاشيد و آلمانْ، متحد اصلي خود در جنگ را از دست داد تا اينكه در سراشيبي سقوط و شكست قرار گرفت. |
| 16) كشتار فلسطينيان در شهر رَفح توسط نيروهاي رژيم صهيونيستي (1956م): جنايت سربازان رژيم صهيونيستي در اردوگاه فلسطينيان در شهر رَفَح واقع در نوار غزه، در دوازدهم نوامبر 1956م و چند روز پس از اعلام آتش بس در جنگ رژيم صهيونيستي، انگلستان و فرانسه بر ضدّ مصر صورت گرفت. نظاميان اسرائيلي پس از ورود به اين اردوگاهْ ساكنان بيدفاع آن را قتل عام كردند و يكصد و ده زن، مرد و كودك فلسطيني را شهيد و حدود هزار نفر ديگر را زخمي كردند. |
