تحقيقي درباره سيخ شدن موهاي شتر مرغ!

در اثر انيميشن ها شتر مرغ سمبل انسان هايي مي شود که با پاک کردن صورت مساله گمان مي کنند آن را حل کرده اند! مي گويند شتر مرغ در موقع خطر سرش را درون شن فرو مي کند و چون کسي را نمي بيند گمان مي کند دشمنش هم او را نديده وخطر رفع شده است. اما جالب است که بر خلاف اين حرف هاي عاميانه، در دنياي واقعي، شتر مرغ هرگز سرش را درون شن نمي کند و او نيز مثل خيلي هاي ديگر، موقع خطر، مو به تنش راست مي شود! راستي، چرا اين موضوع را به او نسبت مي دهند؟
مي گويند هيچ چيزي جز حسادت سبب نمي شود چنين صفاتي را به اين مهاجر آفريقايي الاصل استراليا نسبت دهند! شتر مرغ بزرگ ترين و عظيم الجثه ترين پرنده روي زمين است که پرواز نمي کند. جنس نر اين حيوان به 2/5 متر قد و 150 کيلوگرم وزن مي رسد و جنس ماده 1/9 متر و 120 کيلووزن پيدا مي کند. اين پرنده دو پا سريع ترين در نوع خود است و مي تواند 70 کيلومتر در ساعت بدود. در ميان تمامي حيوانات کره زمين، بزرگ ترين چشمان را دارد و تخم آن با 1/5 کيلو وزن رکورددار تمام تخم هاي پرندگان است. افسانه فرو کردن سر در زمين که به شتر مرغ نسبت داده شده است 2 دليل مي تواند داشته باشد. اول آنکه در موقع خطر شتر مرغ روي زمين پهن مي شود و سرو گردن را کاملاً روي زمين مي کشد ودوم آنکه جنس ماده اين حيوان پس ازتخم گذاري، سرش را ميان تخم ها مي برد تا درجه حرارت آنها را بسنجد و مدام آنها را جابه جا کند.

حکايت سيخ شدن مو و پر شتر مرغ

در مواقع خطر، شتر مرغ نيز مثل همه موجودات عمل مي کند؛ يا مي ايستد و مبارزه مي کند و يا فرار مي کند که البته احتمال دومي بيشتر است. مي گويند که موقع خطرمو به تن شتر مرغ سيخ مي شود! البته اين موضوع درست است و در واقع در تمامي پرندگان اين موضوع ديده مي شود. پر و کرک هاي آنها به حالتي قرار مي گيرد که عايق خوب هوا باشد. پرندگان هم مثل پستانداران خون گرم هستند، يعني دماي دروني بدن شان را تنظيم مي کنند. محبوس کردن هوا و عايق کردن آن به وسيله پرها راهي براي تنظيم دماي دروني بدن است. در بسياري از حيوانات و انسان سيخ شدن موها اصصلاحي است که منشا آن به قرن 17 باز مي گردد. زماني که مردم متوجه سيخ شدن موهاي بدنشان در سرما يا مواقع ترسناک شدند. اين حالت درانسان عکس العملي طبيعي است که هنوز دليل آن مشخص نشده است و احتمالاً به زماني باز مي گردد که اجداد انسان ها بسيار پر مو بوده اند و با صاف کردن موها عايق هوا درست شده و دماي بدن ثابت نگه داشته مي شد. اين عمل کاملاً غير ارادي و از طريق فرمان نقطه اي در مغز به نام هيپوتالاموس رخ مي دهد. وظيفه هيپوتالاموس حفظ و کنترل پارامترهاي بيولوژيک بدن از جمله دماي بدن است و از طريق200 هزار حسابگر ريز که روي پوست قرار دارند خبر دار مي شود.

چرا مو سيخ مي شود؟

وقتي خبر کاهش دماي بدن به هيپوتالاموس مخابره مي شود، هيپوتالاموس دستور گرم شدن بدن و به ويژه نقطه اي که در آن احساس سرما به وجود آمده را مي دهد. نورون هاي عصبي خاصي دستورماساژ به ماهيچه هاي راست کننده موها مي دهد تا عايقي روي پوست ايجاد شود. اين اتفاق در موقع ترس هم رخ مي دهد و سبب مي شود به ويژه حيوانات بزرگ تر از آنچه هستند در چشم دشمن خود جلوه کنند. اين همان حرکتي است که گربه ها در مقابل سگ ها انجام مي دهند. بدن انسان و ديگرحيوانات مکانيسم هاي فيزيولوژيک گوناگوني براي مقابله با سرما و ترس دارد. مثلاً در سرما وهنگام ترس مي لرزيم. برخي به اشتباه گمان مي کنند لرزيدن به آن دليل است که از سرما يا ترس خون مان يخ زده اما در حقيقت لرزش ايجاد گرما مي کند.
منبع: فيگارو
منبع:روزنامه سلامت،شماره 233
/خ