که با شناخت انواع بازیگران فعال در زمینه های مختلف و بررسی و تحلیـــل نـــوع فعالیتهایی که انجـــام میدهند، میتوان از دســـتاوردهای هـــر یک از این بازیگران استفاده کرد و از تجربیات ناموفق آنها دوری جست.
انواع کنشگران فعال در حوزۀ وقف و امور خیریه
کنشـــگر، عبارت است از فرد، گروه و یا ســـازمانی که میتواند بر ورودیها (منابع) و یا بروندادهـــای یـــک سیســـتم تأثیر بگـــذارد، یـــا از خروجی هـــا و بروندادهـــای آن (خدمات، محصـــوالت، پیامدهـــا و...) تأثیر پذیرد. در این گزارش کنشـــگران به چهار دســـته اصلی تقسیم میشوند:1. سیاستمدار
2. تنظیم گر
3. تسهیل گر
4. ارائه دهنده خدمات
با راسخون همراه باشید تا بیشتر درباره هر یک از این موارد توضیح دهیم.
سیاستگذار
یـــک سیاســـتگذار نهـــاد تعیین کننـــدۀ برنامه هایـــی اســـت کـــه باید توســـط دولت، کسب وکارها و غیره دنبال شود.سیاستگذاری به صورت فرآیندی تعریف شده است که به واسطه آن دولت به منظور ارائـــه پیامد (تغییرات مطلوب در دنیای واقعی)، چشـــم انداز سیاســـی خـــود را به برنامه و عمل تبدیل می کند. لذا سیاســـتگذاری، کارکرد اصلی هر دولت میباشـــد. به طور کل، سیاست می تواند شکل های مختلفی به خود بگیرد مانند سیاست های غیر مداخله ای، تنظیم، تشویق تغییرات داوطلبانه (مانند کمکهای مالی) و ارائه خدمات عمومی.
نهادهای سیاستگذار استرالیا در حوزه وقف و امور خیریه
پارلمان اســـترالیا:
پارلمان اســـترالیا که قوه مقننه این کشـــور محســـوب می شود مسئول بررسی لوایح پیشنهادی از جانب دولت و و زارتخانه های مرتبط با وقف و امور خیریه همچـــون و وزارت خزانـــه داری و وزارت خدمات اجتماعی و تبدیل ایـــن لوایح به قوانین مصوب است.
وزارت خزانـــهداری اســـترالیا:
ایـــن وزارت به همراه کمیســـیون خیریه ها و ســـازمان های غیرانتفاعی اســـترالیا دو مباشر مشترک هستند که به دولت در مورد سیاست های مؤثر و تنظیمگر بخش غیرانتفاعی مشاوره می دهند.
وزارت بهداشـــت اســـترالیا:
ایـــن وزارت در برخـــی مـــوارد مســـئول تأمیـــن بودجـــه و سیاســـتگذاری برای آن دسته از سازمان های غیرانتفاعی است که فعالیتی مرتبط با حوزه سلامت دارند.
وزارت خدمات اجتماعی:
این وزارت مسئول سیاست گذاری های اجتماعی و اجرای سیاست ها و برنامه هایی است که به ایجاد جامعه ای قوی و متعادل کمک میکند.
تنظیمگر
تنظیـــم مجموعـــه گوناگونـــی از ابزارهاســـت کـــه به واســـطه آن دولـــت نیازمندی های شـــرکت ها و مـــردم را تنظیم می کنـــد. کارکردهای تنظیمگر بنا به دلایل گوناگونی به وجود آمده اند از جمله:- تعییـــن حقـــوق و مســـئولیت های هر یـــک از موجودیت هـــای جامعه به منظـــور تحقق اهداف توسعه پایدار
- تنظیم استانداردهای صنعتی
- جمع آو ری مالیات ها و دیگر درآمدها و...
به منظور درک بهتر کارکردهای تنظیمگر، بررسی انواع روشهای تنظیمی مفید خواهد بود. بهصورت کلی انواع تنظیمات عبارتند از:
انواع روشهای تنظیمی
- فرمان و کنترل:
تنظیم دستور و کنترل نوعا وضع / تحمیل استانداردهای حمایت شده توســـط مصوبات قانونی اســـت، هرگاه اســـتانداردها ســـازگار نباشـــند. بنابراین، قانون به عنوان منع یا اجبار فعالیت های معینی به کار میرود. استانداردها میتواند از طریق قانونگـــذاری یا تنظیم کنندگانی تنظیم شـــود که به واســـطه فرآیند تنظیـــم برای تعریف قانون مشروعیت دارند.
- خـــود- تنظیمی:
این رویکـــرد می تواند به عنوان نوعی از نســـخه خـــود انجامی رویکرد دســـتور و کنتـــرل تلقـــی شـــود. در این بـــاره، اغلـــب انجمن هـــای تجاری یا کســـب وکار تشکیل شـــده کـــه قوانین عملکرد را ایجـــاد، کنترل و اجرا میکننـــد.
به عنوان یک قانون، خودتنظیمـــی اغلب به عنوان یک روش کســـب وکار دیده می شـــود که اقـــدام انحصاری به منظـــور جلوگیری از مداخله دولت انجام می دهد.
مزایای این رویکرد شـــامل ســـطح بالای تعهد کســـب و کارها و ماهیت جامع قوانین تنظیم شـــده می باشـــد. به علاوه، این رو یکرد منعطفتر از رویکرد دســـتور و کنترل بـــوده چراکه به قانونگذاری نیازی ندارد.
از ســـویی دیگر، خودتنظیمی میتواند به صورت یک رویکرد غیـــر دموکراتیک، محدود به بررســـی دقیق بیرونی و در معرض سوءاســـتفاده توســـط کســـانی دیده شـــود که با اهداف مختلـــف قوانین را تنظیم میکنند. در کمترین ســـطح، خودتنظیمی همواره در معرض چالش های منتج شده از علاقه های بیرونی کسانی قرار دارد که فکر میکنند استانداردها و قوانین به سمت کاهش تأثیر فعالیت های غیر مطلوب تنظیم نشده است.
- تنظیم مبتنی بر تشـــویق:
یک تشـــویق، سیاســـت، قانون، مکانیسم قیمت، یا رویه ای است که به دنبال تعدیل رفتار افراد یا شرکتها به واسطه تغییر در هزینه ها یا سودهای حاشـــیه ای مرتبط با تصمیم یا فعالیت خاص میباشـــد. از یک سو، میتوان گفت که تمامی تنظیمات بر مبنای تشویق است
چراکه تنظیم از طریق مفهوم پایه جریمه برای رفتارهای "بد" و پاداش برای رفتارهای "خوب" عمل میکند. تنظیم مبتنی بر تشـــویق ســـعی دارد به منظور کاهش هزینه ها و بهبود خدمات، برنامه سودمند با سودهای زیاد را پاداش دهد.
هدف عمده این است که تنظیم شده فعالیت های غیر مطلوب خود را از طریـــق تحمیـــل/ وضع مالیـــات و کمکهـــای مالی محـــدود یا متوقف کنـــد. برای به کارگیری این رویکرد، گام های اصلی شـــامل انتخاب واحدهای اندازه گیری، تعیین خـــط مبنا، انتخـــاب اهداف بـــرای بهبود و/ یا نگهداری و ســـپس اجرای تشـــویق ها و جریمه هـــا میباشـــد.
یکـــی از انـــواع تنظیمـــات مبتنـــی بـــر تشـــویق، تنظیـــم مبتنـــی بر 2(PBR ) است که تشویقها ملزم به بهبود در عملکرد مطلوب، کاهش قیمت عملکرد و بهبود در کیفیت خدمات میباشد. به علاوه، PBRبیشتر به استانداردهای عملکرد خارجی متکی اســـت
و کمتر به فعالیت های خاص شـــرکت حســـاس اســـت. مزایای PBR این اســـت که به بهبود در بهره برداری شـــرکتها، کاهش هزینه های نگهداری و عملیـــات و بهبـــود در پایایی سیســـتم کمک میکنـــد.
طرح تنبیه و تشـــویق به صورت مکانیکی عمل میکند. بنابراین کاهش در حوزه صلاح دید تنظیمی، در مقابل امکان تســـخیر در فرآینـــد تنظیـــم را کاهش می دهد.
به عـلــاوه این رو یکـــرد، انعطافپذیری در تصمیمگیـــری شـــرکت را فراهم میکنـــد که آیا از قانـــون تبعیت کند یا جریمـــه بپردازد. اگرچـــه به عنـــوان یکی از معایب ایـــن روش، می توان بـــه ایجاد قوانین بســـیار پیچیده و نامنعطـــف اشـــاره کرد کـــه واقعیت های بازار در آن لحاظ نشـــده اســـت.
از مفروضات ً اصلی این رویکرد، عقلانیت اقتصادی اســـت که لزوما در همه موارد یافت نمی شود. همچنین، گاهی اوقات پیش بینی تأثیر این نوع رویکرد مشـــکل اســـت. به عنوان مثال، رفتـــار "بـــد"، ماننـــد آلودگـــی، میتوانـــد پـــاداش بگیرد اگـــر کـــه قوانین به طـــور صحیح تنظیم نشده باشند.
نهادهای تنظیمگر وقف و امور خیریه در کشور استرالیا
- کمیسیون خیریهها و سازمانهای غیرانتفاعی:
این کمیسیون اصلیترین نهاد نظارتی و تنظیمگـــر در امـــور خیریـــه در اســـترالیا اســـت کـــه مســـئولیت ثبـــت، نظـــارت و کنترل
سازمانهای خیریه را در سطح ملی در استرالیا دارا میباشد.
- کمیســـیون ســـرمایهگذاری و اوراق بهـــادار اســـترالیا:
خیریه هـــای ثبت شـــده در قالـــب شـــرکت های بـــا مســـئولیت محـــدود در بســـیاری از مـــوارد ملزم بـــه ارائه گـــزارش به این کمیسیون به جای کمیسیون خیریه ها و سازمان های غیرانتفاعی هستند.
- اداره مالیات اســـترالیا:
ســـازمان های غیرانتفاعی برحسب نوع فعالیت خود میتوانند از طیف وســـیعی از امتیازات مالیاتی بهره مند شـــوند. مســـئولیت تصمیمگیری در مورد صلاحیت خیریه ها برای در یافت امتیـــازات مالیاتی مختلف بر عهـــده اداره مالیات است.
- دادگاهها:
مسئولیت انحالل، الزام قانونی به انجام یا عدم انجام یک عمل، رسیدگی به اختالفـــات میان اعضای یک انجمن و رســـیدگی به لغو عضو یـــت اعضای انجمن بر عهده دادگاههای ایالتی و یا در موارد خاص دادگاه عالی است.
- کمیســـیون رقابت و مصـــرف کنندگان اســـترالیا:
انجمن های رســـمی و خیریه هایی که میخواهنـــد بـــه جمـــع آوری کمک و دریافـــت موقوفـــه، هدایا و ارثیـــه بپردازنـــد، باید از کمیسیون رقابت و مصرف کنندگان استرالیا مجوز در یافت نمایند.
وزارت آموزش و پرورش اســـترالیا:
این وزارت مســـئولیت نظارت بر عملکرد سازمان های غیرانتفاعی آموزشی را بر عهده دارد.
وزارت بهداشـــت استرالیا:
این وزارت مسئول نظارت بر سازمان های غیرانتفاعی است که در حوزه سالمت فعال هستند.
وزارت خدمـــات اجتماعـــی:
ایـــن نهـــاد وظیفه نظـــارت و گاهـــا اعطای مجوز بـــه مراکز خدمات اجتماعی را بر عهده دارد.
دفتر ثبت شـــرکتهای بومی: شـــرکت های ثبت شـــده تحت عنوان شـــرکت های بومی تحت نظارت دفتر ثبت شرکت های بومی فعالیت میکنند.
تسهیلگر
ســـازمان های محلـــی یا بین المللی هســـتند که معمولا توســـط دولت ســـرمایه گذاری میشـــوند و هدف آن توســـعه و بهبود بازار خدمات میباشـــد.تسهیلگر، تأمین کنندگان خدمـــات را از طریق انجـــام فعالیت های خدماتی جدید، ارتقای تجـــارب مفید و ایجاد ظرفیـــت حمایـــت میکنـــد. کارکردهـــای دیگـــر تســـهیلگر شـــامل ارزیابی خارجـــی تأثیر تأمین کنندگان خدمات، تضمین خدمات و حمایت برای محیط سیاسی بهتر میباشد.
عمل تســـهیل، کارکردی است که به طور معمول توسط سازمانهای توسعه گرا انجام شده و میتواند شامل ســـازمانهای غیردولتی و کارفرمایان و عامل های دولتی باشد. علاوه بر موارد مذکور در حوزه وقف و امور خیریه فراهم آو ردن دیتابیســـی از مجموعه خیریه ها و یا انجـــام خدمات مشـــاو ره ای بـــرای مؤسســـات خیریه نیـــز میتوانـــد به عنـــوان کارکردهای تسهیلکنندگان در نظر گرفت.
نهادهای تسهیلگر در حوزه وقف و امور خیریه در کشور استرالیا
- مرکزمطالعات بشردوســـتانه و غیرانتفاعی:
این مرکز که در دانشـــگاه صنعتی کوئینزلند قرار دارد، به تحقیق، آموزش و خدمات مرتبط با امور بشردوستانه و مجامع غیرانتفاعی میپردازد.
- مرکز تأثیرات اجتماعی:
این مرکز که در دانشگاه نیو ساوت و یلز واقع است و با همکاری سه دانشگاه دیگر استرالیا به مطالعه میزان اثرگذاری فعالیتهای اجتماعی میپردازد.
- ســـایت گووالیونتیـــر:
این ســـایت یک وســـیله برای تســـهیل فعالیتهـــای داوطلبانه در استرالیا است.
- تراستیهایای التی:
این تراستی یک شرکت ثبت شده با مالکیت دولت و یکتور یاست که در انجام امور قانونی و مدیریت مالی به شهروندان به ویژه افرادی که به دلیل معلولیت، بیمـــاری روانـــی و یـــا دیگر شـــرایط خاصـــی توانایـــی انجام ایـــن کارهـــا را ندارند، کمک مینماید.
- انجمن بشردوســـتانه استرالیا:
این انجمن که توسط چند بنیاد اجتماعی تأسیس شد، یک ســـازمان شـــاخص بـــرای بنیادهـــای اجتماعی در اســـترالیا اســـت که بـــه آنها در تأسیس، رشد و نیل به اهدافشان کمک میکند.
- مرکز پشـــتیبانی از انطباق سازمانهای غیرانتفاعی:
این مرکز یک منبع آنلاین اطلاعات برای سازمانهای غیرانتفاعی در ویکتوریا است و در اصل نقش یک راهنما و مشاور را برای سازمان های غیرانتفاعی بازی میکند.
- ســـایتپروبونو:
یک دایرکتوری جامع برای سازمانهای غیرانتفاعی است که خدمات مختلفـــی ازجمله اخبـــار، رو یدادها، فرصتهای شـــغلی، جســـتجو خیریه ها، معرفی حامیان مالی، فعالیتهای داوطلبانه و غیره، ارائه میدهد.
ارائه دهنده خدمات
تأمین کننده خدمات آموزشی و پژوهشی شامل دانشگاهها، پژوهشگاهها و مؤسساتی هســـتند کـــه در زمینه آمـــوزش و پژوهش در حوزه وقـــف و امور خیریـــه فعالیت میکنند. ً مؤسسات خیریه ای که وظیفه جمع آوری کمکهای مردمی و صرف این کمکها ضمنا در میان افراد هدف را دارند نیز به عنوان ارائه کنندگان خدمات شناخته میشوندچند بنیاد و خیریه شاخص در استرالیا
- بنیادتحقیقات ســـرطان اســـترالیا:
این بنیاد یک بنیاد خیریه است که به وسیله اعطای کمک مالی به مؤسســـات شاخص تحقیقات سرطان، به کشف راه های جدید درمان سرطان، کمک مینماید.
- خدمات پزشـــکی پروازی رویال اســـترالیا:
این ســـازمان یـــک از بزرگتریـــن و جامعترین ســـازمانهای ایرومدیـــکال در دنیا اســـت کـــه از جدیدتریـــن تکنولوژیهـــای ارتباطی، پزشـــکی و هوانـــوردی بـــرای ارائه خدمات ســـامت به صورت 24 ســـاعته در سرتاســـر استرالیا، استفاده مینماید.
- خیریـــه ســـرطانهای نادر اســـترالیا:
هدف این خیریـــه ارتقاء آ گاهی، حمایـــت و درمان بیماران مبتلا به سرطانهای نادر است.
- ســـازمان درختان برای زندگی:
این ســـازمان درواقع تجمعی از افرادی اســـت که برای باز رویش درختان جنوب استرالیا و حفظ پوشش گیاهی موجود تلاش میکنند.
خیریه طعم بهشـــت:
این خیریه در واقع یک مزرعه در نزدیکی ســـواحل جنوبی استرالیا اســـت که بـــرای کارآمـــوزی و مشـــاو ره به نوجوانـــان در زمینـــه فعالیت های کشـــاورزی
فعالیت میکند.
- صنـــدوق موقوفـــه علـــم و صنعت:
این صنـــدوق به منظـــور کمک به صنعت اســـترالیا تأســـیس گردیده و از پروژه های تحقیقاتی که واجد شـــرایط ز یر هســـتند حمایت مالی
میکند.
- اجتماع کلیســـایلیکز :
این اجتمـــاع در خلال برنامه های تفریح و ســـرگرمی به تقویت ایمان و مسیحیت در افراد میپردازد.
- مرکـــز اسلامی امام حســـین:
ایـــن مرکز یـــک ســـازمان غیرانتفاعـــی در قالب شـــرکت با مســـئولیت محـــدود به ضمانت اســـت که هدف اصلی آن رشـــد جامعه مســـلمانان از طریق آموزش تعالیم اسالمی است.
در اســـترالیا نهـــاد قانونگـــذار در حـــوزه وقف و امـــور خیریـــه، پارلمان اســـترالیا و نهاد حاکمیتی وزارت خزانه داری است که در رأس آن دولت قرار دارد. فرمانداری های ایالتی در بسیاری موارد بر نحوه اداره خیریه ها تأثیرگذار هستند.
بسته به نوع فعالیت سازمان های خیریه ممکن اســـت دیگر نهادهای حاکمیتی مانند وزارت بهداشـــت، وزارت آموزش و غیـــره نیز درگیر شـــوند. برای مثال ســـازمان های غیرانتفاعـــی را در نظر گیریـــد که موضوع فعالیت آنها نگهداری از ســـالمندان است.
این حوزه به لحاظ سطح مقررات و ضوابط تعیین شـــده از جانب دولت که مسئولیت تأمین بودجه این بخش را بر عهده دارد، بسیار پیچیده اســـت. ناظـــر و تنظیمگر اصلی در حوزه نگهداری از ســـالمندان وزارت خدمات اجتماعی اســـت.
ایـــن وزارتخانـــه دارای یک بخش مجزا بـــرای نگهداری از ســـالمندان ً اجتماعـــی اســـت. برخی سالمندان تنها نیاز به پرســـتاری در خانه های خود دارند و برخی دیگر الزاما باید در خانه های سالمندان نگهداری شـــوند.
مسئولیت تشخیص وضعیت سالمندان درباره نحوه نگه داری بر عهده تیم ارزیابی مراقبت از سالمندان است. وظیفه نظارت بر کیفیت نگه داری از ســـالمندان بر عهده آژانس کیفیت مراقبت از ســـالمندان است که در ز یرمجموعـــه وزارت بهداشـــت قـــرار دارد.
در صورتی که یک مرکـــز ارائه دهنده خدمات نگـــه داری از ســـالمندان اســـتانداردهای لازم را در کیفیـــت خدمات خـــود رعایت نکند، وزارت خدمـــات اجتماعی اســـترالیا با آن مرکز برخورد خواهد کـــرد.
در حدود 70 %بودجه این بخش توسط دولت استرالیا و بخش زیادی از باقیمانده آن از طریق و زارت امور کهنه سربازان تأمین میشود. علاوه بر بودجه دولتی، افراد تحت مراقبت یا خانواده هایشان نیز سربازان هزینه ای برای خدمات ارائه شـــده میپردازند. هرگونه شـــکایتی درباره خدمات مراقبت از سالمندان توسط و زارت بهداشت رسیدگی میشود.
منبع:
آشنایی با نظام مدیریت وقف و امور خیریه در کشور استرالیا
* این مقاله در تاریخ 1402/4/26 بروز رسانی شده است.