مقدمه:
حدود پنج هزار سال پیش جمعی از کنعانیان جزیره العرب به سرزمین فلسطین هجرت و در آنجا شهری بنا کردند با نام «یبوس» که بعدها به نام «اور سالم» یعنی صلح و دوستی تغییر نام یافت. اورسالم همان اورشلیم در زبان عبری است که امروز «شهر قدس» نامیده می شود.این شهر تا کنون هفده بار مورد حمله قرار گرفته و محاصره و بارها با خاک یکسان شده است. این شهر برای پانزده قرن در اختیار «یبوسیان» یا همان کنعانیان، چهار قرن در سلطه بنی اسرائیل، چند قرن در سلطه ایرانیان، دو قرن دراختیار یونانیان و چهار قرن تحت سلطه رومیان بوده است.
پس بنی اسرائیل فقط چهار قرن بر بیت المقدس تسلط داشته اند و عهدنامه مسلمین نشان می دهد که یهودیان در آن دوران به عنوان اتباع و ساکنان رسمی اورشلیم شناخته نمی شدند و از آنان نامی به میان نیامده بود. [1]
پس از فتح مسالمت آمیز اورشلیم به دست مسلمانان، نام آن به بیت المقدس تغییر یافت. از آن پس از سال پانزده ه.ق تا سال 1337 ق مطابق 1917 م جز در مدت یک قرن، همواره بیت المقدس جزو سرزمین های مسلمین بوده است.
در این مطلب با توچه به اینکه سرزمین فلسطین از آن مسلمانان بوده است، اشاره به بعضی روایاتی خواهیم کرد که در متون دینی و اسلامی در مورد بیت المقدس وارد شده اند.
جایگاه و عظمت بیت المقدس در روایات اسلامی چگونه است؟
شهر بیت المقدس در فرهنگ اسلامی همیشه از جایگاه ویژه ای برخوردار و در کنار بزرگ ترین و مقدس ترین مراکز مذهبی یعنی مکه و مدینه مطرح بوده و گاه به صورت مستقل مورد توجه قرار گرفته است؛ از جمله:1- بیت المقدس شهر حضرت سلیمان
آثار و بناهای ادیان مختلف در این شهر دیده می شود. طبق برخی از روایات این شهر توسط حضرت سلیمان بن داود ساخته شده است.حضرت صادق(ع) از حضرت رسول (ص) نقل کرده است که فرمود: ای علی! کسی که قبور شما اهل بیت(ع) را تعمیر کند، گویا سلیمان بن داود را بر بنای بیت المقدس کمک کرده است.» [2]
2- بیت المقدس آرامگاه یعقوب
و جمعی از پیامبران از جمله حضرت یعقوب در بیت المقدس دفن شده اند. حضرت باقر در این زمینه می فرماید: « هنگامی که (حضرت) یعقوب(ع) از دنیا رفت، یوسف(ع) او را در تابوتی به سمت شام حمل و در بیت المقدس دفن کرد.» [3]4- بیت المقدس قبله نخستین مسلمانان
در آغاز به مسلمانان دستور داده شد که به سمت بیت المقدس نماز بخوانند. مفسران این مدت را بین هفت تا هفده ماه ذکر کرده اند،.ولی از روایات 17 ماه استفاده می شود. از جمله روایت ذیل: از حضرت امام صادق(ع)) از پدرش نقل کرده است که: رسول خدا (ص) هفده ماه به سوی بیت المقدس نماز خواند، سپس به سوی کعبه رو کرد در حالی که نماز عصر می خواند.» [4]
علی بن ابراهیم از حضرت صادق(ع) نقل کرده است: که قبله به سمت کعبه تغییر یافت بعد از آنکه پیامبر اکرم(ص) (و نیز مسلمانان) سیزده سال (در مکه) به سمت بیت المقدس نماز خواند.
و بعد از مهاجرت به مدینه (نیز) هفده ماه به سوی بیت المقدس نماز خواند، آنگاه خداوند او را به سمت کعبه برگرداند.»[5] در نتیجه پیامبر اکرم(ص) سیزده سال در مکه و هفده ماه در مدینه به صورت رسمی به سوی بیت المقدس نماز خوانده است.
پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) مدت سیزده سال پس از بعثت، در «مکّه»، و چند ماه بعد از هجرت، در «مدینه» به امر خدا به سوى «بیت المقدس» نماز مى خواند، ولى بعد از آن، قبله تغییر یافت و مسلمانان مأمور شدند به سوى «کعبه» نماز بگزارند.
در این که مدت عبادت مسلمانان به سوى بیت المقدس در «مدینه» چند ماه بود، مفسران اختلاف نظر دارند، از هفت ماه تا هفده ماه ذکر کرده اند، .
ولى هر چه بود در این مدت مورد سرزنش یهود قرار داشتند؛ چرا که «بیت المقدس» در اصل قبله یهود بود، آنها به مسلمانان مى گفتند: اینان از خود استقلال ندارند و به سوى قبله ما نماز مى خوانند، و این دلیل آن است که ما بر حقیم.
این گفتگوها براى پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) و مسلمانان ناگوار بود، آنها از یکسو مطیع فرمان خدا بودند.
و از سوى دیگر طعنه هاى یهود از آنها قطع نمى شد، براى همین جهت پیامبر(صلى الله علیه وآله) شب ها به اطراف آسمان مى نگریست، گویا در انتظار وحى الهى بود.
مدتى از این انتظار گذشت، تا این که فرمان تغییر قبله صادر شد و در حالى که پیامبر دو رکعت نماز ظهر را در مسجد «بنى سالم» به سوى بیت المقدس خوانده بود «جبرئیل» مأمور شد بازوى پیامبر(صلى الله علیه وآله) را بگیرد و روى او را به سوى کعبه بگرداند. [6]
یهود از این ماجرا سخت ناراحت شدند و طبق شیوه دیرینه خود به بهانه جوئى و ایراد گیرى پرداختند.
آنها قبلاً مى گفتند: ما بهتر از مسلمانان هستیم؛ .
چرا که آنها از نظر قبله استقلال ندارند و پیرو ما هستند، اما همین که دستور تغییر قبله از ناحیه خدا صادر شد، زبان به اعتراض گشودند چنان که قرآن در آیه 142 سوره بقره مى گوید:
(به زودى بعضى از سبک مغزان مردم مى گویند چه چیز آنها (مسلمانان) را از قبله اى که بر آن بودند بر گردانید؟)؛ «سَیَقُولُ السُّفَهاءُ مِنَ النّاسِ ما وَلاّهُمْ عَنْ قِبْلَتِهِمُ الَّتی کانُوا عَلَیْها».
چرا اینها از قبله پیامبران پیشین، امروز اعراض نمودند؟ اگر قبله اول صحیح بود این تغییر چه معنى دارد؟
و اگر دومى صحیح است چرا سیزده سال و چند ماه به سوى بیت المقدس نماز خواندید؟!
خداوند به پیامبرش دستور مى دهد: (به آنها بگو شرق و غرب عالم از آن خداست، هر کس را بخواهد به راه راست هدایت مى کند)؛ «قُلْ لِلّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ یَهْدی مَنْ یَشاءُ إِلى صِراط مُسْتَقیم».
این یک دلیل قاطع و روشن در برابر بهانه جویان بود که بیت المقدس و کعبه و همه جا ملک خدا است، اصلاً خدا خانه و مکانى ندارد،.
مهم آن است که تسلیم فرمان او باشید، هر جا خدا دستور دهد به آن سو نماز بخوانند، مقدس و محترم است، و هیچ مکانى بدون عنایت او داراى شرافت ذاتى نمى باشد.
تغییر قبله در حقیقت مراحل مختلف آزمایش و تکامل است و هر یک مصداقى است از هدایت الهى، او است که انسان ها را به صراط مستقیم رهنمون مى شود. [7]
5- آغاز معراج پیامبر (ص) از بیت المقدس
یکی از مهم ترین حوادث زندگی معنوی پیامبر اکرم(ص) معراج آن حضرت است که خداوند آغاز آن را از بیت المقدس قرار می دهد.قرآن با صراحت تمام می فرماید: «سُبحانَ الَّذی أَسری بِعَبدِهِ لَیلاً مِنَ الْمَسجِدِ الحَرامِ إِلَی الْمَسجِدِ الْأَقصَی الَّذی بارَکنا حَولَهُ لِنرِیهُ من آیاتنا إِنَّهُ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ؛[8]
پاک و منزّه است خدایی که بنده اش را در یک شب از مسجدالحرام به مسجدالاقصی که گرداگردش را پربرکت ساخته ایم برد تا برخی از آیات خود را به او نشان دهیم؛ چرا که او شنوا و بیناست.»
مشهور و معروف در میان دانشمندان اسلام این است که پیامبر (ص) به هنگامی که در مکه بود در یک شب از مسجدالحرام به مسجدالاقصی در بیت المقدس به قدرت پروردگار آمد .
و از آنجا به آسمان ها صعود کرد و آثار عظمت خدا را در پهنه آسمان مشاهده نمود و همان شب به مکه بازگشت و نیز مشهور و معروف آن است که این سیر زمینی و آسمانی را با جسم و روح توأما انجام داد.» [9]
الصّادق ( عَنِ ابْنِ مُسْکَانَ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (قَالَ لَمَّا أُسْرِیَ بِرَسُولِ اللَّهُ (إِلَی السَّمَاءِ وَ أَوْحَی اللَّهُ إِلَیْهِ فِی عَلِیٍّ (مَا أَوْحَی مِنْ شَرَفِهِ وَ مِنْ عِظَمِهِ عِنْدَ اللَّهِ وَرَدَ إِلَی الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ وَ جَمَعَ لَهُ النَّبِیِّینَ وَ صَلَّوْا خَلْفَهُ عَرَضَ فِی نَفْسِ رَسُولِ اللَّهِ (مِنْ عِظَمِ مَا أُوحِیَ إِلَیْهِ فِی عَلِیٍّ (فَأَنْزَلَ اللَّهُ فَإِنْ کُنْتَ فِی شَکٍّ مِمَّا أَنْزَلْنا إِلَیْکَ فَسْئَلِ الَّذِینَ یَقْرَؤُنَ الْکِتابَ مِنْ قَبْلِکَ یَعْنِی الْأَنْبِیَاءَ فَقَدْ أَنْزَلْنَا عَلَیْهِمْ فِی کُتُبِهِمْ مِنْ فَضْلِهِ مَا أَنْزَلْنَا فِی کِتَابِکَ لَقَدْ جاءَکَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ فَلا تَکُونَنَّ مِنَ المُمْتَرِینَ* وَ لا تَکُونَنَّ مِنَ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیاتِ اللهِ فَتَکُونَ مِنَ الْخاسِرِینَ فَقَالَ الصَّادِقُ (فَوَ اللَّهِ مَا شَکَّ وَ مَا سَأَلَ. [10]
امام صادق (علیه السلام)- ابن‌مسکان از امام صادق (علیه السلام) نقل می‌کند: چون رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را شبانه به معراج بردند.
و خداوند بلند مرتبگی و بزرگی علی (علیه السلام) نزد خویش را به پیامبر (صلی الله علیه و آله) ابلاغ فرمود و [پس از آن] پیامبر (صلی الله علیه و آله) به بیت المعمور بازگردانده شد.
و خداوند، پیامبران (را برای او گرد آورد و آنها پشت‌سر پیامبر (صلی الله علیه و آله) نماز گزاردند، عظمت و بزرگیِ آنچه خدا در مورد علی (علیه السلام) به پیامبر (صلی الله علیه و آله) ابلاغ نموده بود .
به ذهن رسول خدا (صلی الله علیه و آله) خطور کرد، دراین‌هنگام خداوند این آیه را نازل فرمود: و اگر در آنچه بر تو نازل کرده‌ایم تردیدی داری، از کسانی که پیش از تو کتاب آسمانی را می‌خواندند بپرس. [11]
یعنی از پیامبران گذشته بپرس چرا که فضیلت‌هایی‌که پیرامون علی (علیه السلام) در قرآن بر تو نازل کردیم بر آن پیامبران نیز در کتب آسمانی‌شان نازل نموده‌ایم؛ به یقین، «حق» از طرف پروردگارت به تو رسیده است بنابراین، هرگز از تردیدکنندگان مباش!
[مسلماً او تردیدی نداشت! این درسی برای مردم بود!] و از آنها مباش که آیات خدا را تکذیب کردند، که از زیانکاران خواهی بود! [12]
امام صادق (علیه السلام) [در ادامه] فرمود: «به خدا سوگند! پیامبر (صلی الله علیه و آله) هرگز شکّ و تردید به دل خود راه نداد و [چون تردید نداشت از پیامبران (نیز] نپرسید».
6- فضائل سوره بنی اسرائیل در روایات
عن ابی عبدالله علیه السلام قال: ما من عبد قرأ سورة بنی اسرائیل فی کل لیلة جمعة لم یمت حتی یدرک القائم علیه السلام و یکون من اصحابه.
امام صادق علیه السلام فرمود: «هر کس سوره بنی اسرائیل را در هر شب جمعه بخواند نمی میرد تا انکه زمان قائم آل محمد علیه السلام را درک کند و از یاران او بشود.» [13]
عن ابی عبدالله علیه السلام قال: من قرأ هذه السورة و رق قلبه عند ذکر الوالدین کان له قنطار فی الجنة و القنطار ألف و مائتا اوقیة و الاوقیة خیر من الندنیا و ما فیها...
از امام صادق علیه السلام نقل است که فرمود:: «هر کس این سوره را بخواند و وقتی در این آیه که صحبت از پدر و مادر می شود منقلب شود در بهشت قنطار به او داده خواهد شد . قنطار 1200 اوقیه است و هر اوقیه از دنیا و هر آنچه در آن است بهتر بود. [14]
7- گزارش سفر به بیت المقدس از زبان پیامبر (ص)
پیامبر(ص) فرمود: «... زنی با دست و ساعد برهنه و غرق در زیورهای دنیوی به استقبالم آمد و گفت ای محمد! به من نگاه کن تا با تو سخن گویم، به او نیز توجهی نکردم و هم چنان پیش می رفتم که ناگهان آوازی شنیدم و از شنیدنش ناراحت شدم،.از آن نیز گذشتم، اینجا بود که جبرائیل مرا پایین آورد و گفت ای محمد! نماز بخوان، من مشغول نماز شدم، سپس گفت هیچ می دانی کجاست که نماز می خوانی؟ گفتم نه، گفت:
طور سیناست، همان جاست که خداوند با موسی(ع) تکلم کرد، تکلمی مخصوص، آن گاه سوار شدم، خدا می داند که چقدر رفتیم که به من گفت پیاده شو و نماز بگزار.
من پایین آمده نماز گزاردم، گفت: هیچ می دانی کجا نماز خواندی؟ گفتم نه، گفت این بیت اللحم بود، و بیت اللحم ناحیه ای است از زمین بیت المقدس که عیسی بن مریم در آنجا متولد شد.
آن گاه سوار شده به راه افتادیم تا به بیت المقدس رسیدیم، پس براق را به حلقه ای که قبلاً انبیاء مرکب خود را به آن می بستند بسته وارد شدم در حالی که جبرئیل همراه و در کنارم بود،.
در آنجا به ابراهیم خلیل و موسی و عیسی در میان عده ای از انبیا که خدا می داند چقدر بودند برخورد نمودم که همگی به خاطر من اجتماع کرده بودند و مهیای نماز بودند و من شکی نداشتم در اینکه به زودی جبرئیل جلو می ایستد و بر همه ما امامت می کند،.
ولی وقتی صف نماز مرتب شد، جبرئیل بازوی مرا گرفت و جلو برد و بر آنان امامت نمودم و البته غرور و عجبی نیست.
آنگاه خازنی نزدم آمد در حالی که سه ظرف همراه داشت یکی شیر و دیگری آب و سومی شراب و شنیدم که می گفت اگر آب را بگیرد هم خودش و هم امتش غرق می شوند و اگر شراب را بگیرد هم خودش و هم امتش گمراه می گردند.
و اگر شیر را بگیرد خود هدایت شده و امتش نیز هدایت می شوند.آنگاه فرمود من شیر را گرفتم و از آن آشامیدم، جبرئیل گفت هدایت شدی و امتت نیز هدایت شدند، آنگاه از من پرسید در مسیرت چه دیدی؟
گفتم صدای هاتفی را شنیدم که از طرف راستم مرا صدا زد. پرسید آیا تو هم جوابش را دادی؟ گفتم نه و هیچ توجهی به آن نکردم گفت او مبلغ یهود بود .
اگر پاسخش گفته بودی امتت بعد از خودت به یهودی گری می گرائیدند، سپس پرسید دیگر چه دیدی؟ گفتم هاتفی از طرف چپم صدایم زد، پرسید.
آیا تو هم جوابش گفتی؟ گفتم نه و توجهی هم نکردم، گفت او داعی مسیحیت بود اگر جوابش می دادی امتت بعد از تو مسیحی می شدند.» [15]
فضائل بیت المقدس در روایات
در روایات فضائل فراونی برای بیت المقدس ذکر شده اند، از جمله:1.بیت المقدس قصر بهشتی
امیر مؤمنان علی علیه السلام فرمودند: «اربعة من قصور الجنة فی الدنیا: المسجد الحرام و مسجد الرسول صلی الله علیه و آله و مسجد بیت المقدس و مسجد الکوفة; [16]چهار بنا در روی زمین از کاخهای بهشتی است: مسجدالحرام، مسجد رسول الله صلی الله علیه و آله، مسجد بیت المقدس و مسجد کوفه .» [17]
2. نماز در بیت المقدس معادل حج و عمره
ابوحمزه ثمالی از امام باقر علیه السلام روایت می کند که آن حضرت فرمود: «المساجد الاربعة: المسجد الحرام و مسجد رسول الله صلی الله علیه و آله و مسجد بیت المقدس و مسجد الکوفة، یا ابا حمزة! الفریضة فیها تعدل حجة والنافلة تعدل عمرة [18]چهار مسجد در روی زمین [دارای فضیلت ویژه ای] است: مسجد الحرام، مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله، مسجد الاقصی و مسجد کوفه . ای ابوحمزه! انجام نمازهای واجب در این مساجد معادل حج ثواب دارد . و بجای آوردن نماز مستحبی [در آنها] معادل عمره خواهد بود .» [19]
3.یک نماز در بیت المقدس برابر هزار نماز
از رسول خدا(ص) نقل شده است که فرمود: یک نماز در مسجدالحرام برابر با صد هزار نماز و نماز در مسجد مدینه برابر با ده هزار نماز است و نماز در بیت المقدس برابر با هزار نماز است.» [20]4.نوشته روی صخره بیت المقدس
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام فرمود: یا علی! در شب معراج سه جا نام تو را در کنار نام خود دیدم و با نگاه به آن آرامش یافتم .الف . هنگامی که در شب معراج به بیت المقدس رسیدم، در روی صخره آن نوشته بود: «لااله الا الله محمد رسول الله ایدته بوزیره و نصرته بوزیره، فقلت لجبرئیل علیه السلام من وزیری؟
فقال علی بن ابی طالب; [21] خدایی جز خدای یگانه نیست، و محمد صلی الله علیه و آله فرستاده اوست .
من او را توسط وزیرش تایید کردم و نصرت بخشیدم . به جبرئیل گفتم: وزیر من کیست؟ گفت علی بن ابی طالب .»
ب . در سدرة المنتهی
ج . در عرش رب العالمین . [22]
5. بیت المقدس محل تجمع ارواح مؤمنان در شب جمعه
از امام حسین(ع) از ارواح مؤمنین پرسیده شد کجا تجمع می کنند؟ فرمود: زیر صخره بیت المقدس در شب ای جمعه که عرش پایینی خداست تجمع می کنند.» [23]6-ریشه و مبنای روایی حمایت از بیت المقدس
اقدام ابتکاری امام خمینی در انتخاب آخرین جمعه ماه رمضان به عنوان «روز قدس»؛ یکی از مصادیق روشن الگوپذیری از سیره عملی رسول اکرم (ص) و پیروی از این فرمان جاودانه است که پیامبر اعظم (ص) فرمود:هر مسلمانی باید به کمک و فریاد ستمدیده بشتابد وگرنه مسلمان نیست: «من سمع منادیا ینادی یا للمسلمین و لم یجبه فلیس بمسلم»[24] و مسلمان، مسلمان است و فرقی ندارد که ایرانی یا غیر ایرانی باشد.
حضرت امام خمینی(ره) با تعیین «روز قدس»؛ عدالت خواهی و ظلم ستیزی و تسلیم ناپذیری در برابر دشمنان را به همه مسلمانان آموخت
. و از سوی دیگر امام خمینی با حمایت از مردم مظلوم فلسطین، وحدت اسلامی را در بین مسلمانان گسترش داد و به همین جهت می توان گفت روز قدس؛ روز احیای اسلام ناب محمدی(ص) است.
در واقع اعلام روز قدس، نقطه عطفی در بیداری مسلمانان جهان بود که روح یأس را از بین برد و شعله امید به پیروزی را در قلبها روشن کرد.
سالها است که رژیم اشغالگر و غاصب اسرائیل به سرزمین فلسطین تجاوز کرده و هزاران نفر از مردم مسلمان و بی گناه را کشته و زخمی کرده و یا در زندانها به بند اسارت کشیده است. کسی که آشنا با تاریخ سیاسی معاصر جهان باشد در غاصب و اشغالکر بودن اسرائیل و همچنین مظلومیت فلسطینیان هیچ تردیدی ندارد.
حمایت از ستمدیدگان وظیفه ای انسانی است به قول سعدی:
بنی آدم اعضای یکدیگرند
که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بی غمی
نشاید که نامت نهند آدمی."[25]
امام خمینی بر اساس وظیفه دینی و ایمانی به یاری ستمدیدگان و مبارزه با ستمگران پرداخت و به این دستور امیرالمؤمنین (ع) عمل کرد که خطاب به دو فرزندش امام حسن و امام حسین علیهما السلام فرمود: «کونا للظالم خصماً و للمظلوم عوناً»[26] دشمن ستمگر و یاور ستمدیده باشید.
این دستور انسانی و اسلامی (حمایت از فلسطین و بزرگداشت روز قدس)، در روایات اهل بیت علیهم السلام ریشه دارد: از جمله در کتاب کافی بابی دارد تحت عنوان: بَابُ الِاهْتِمَامِ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِینَ وَ النَّصِیحَةِ لَهُمْ وَ نَفْعِهِمْ .
و در ذیل آن چند روایت آورده با این مضمون که قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) مَنْ أَصْبَحَ لَا یهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِینَ فَلَیسَ بِمُسْلِمٍ و... هر کسی که اهتمامی به اوضاع مسلمانان نداشته و بی غم و بی درد باشد؛ مسلمان نیست و از دایره اسلام خارج است.
7-مسئولیت جهانی بیت المقدس
یَوْمَ لا یَنْفَعُ الظَّالِمینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ :روزى که عذرخواهى ستمکاران سودى به حالشان نمى‌بخشد؛ و لعنت [و دورى از رحمت الهى] و جایگاه بد براى آنان است. [27]
در روایت می خوانیم که:الصّادق (علیه السلام)- وَ أَوَّلُ مَنْ یَنْفُضُ عَنْ رَأْسِهِ التُّرَابَ الْحُسَیْنُ‌بْنُ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) فِی خَمْسَهْ وَ سَبْعِینَ أَلْفاً وَ هُوَ قَوْلُهُ تَعَالَی إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنا وَ الَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ یَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهادُ یَوْمَ لا یَنْفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّار.
امام صادق (علیه السلام)- نخستین کسی که در رجعت از قبر بیرون می‌آید و خاک از سر و روی خود می‌تکاند حسین‌بن‌علی (علیه السلام) است که با هفتادوپنج هزار نفر برانگیخته می‌شوند.
چنان‌که خداوند می‌فرماید: إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنا وَ الَّذِینَ آمَنُوا فِی الحَیاةِ الدُّنْیا وَ یَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهادُ یَوْمَ لا یَنْفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ
یعنی: ما پیغمبران خود و مردم با ایمان را در زندگی دنیا و در روزی که شهیدان برمی‌خیزند یاری می‌کنیم روزی که عذر ستمگران سودی به حال آنها ندارد، لعنت خدا و عاقبت بد؛ برای آن‌هاست. [28]
همچنین داریم که :السّجّاد (علیه السلام)- یَوْمَ تَبْرُزُ الْأَخْبَارُ وَ تَعْظُمُ الْأَخْطَارُ وَ تُبْلَی الْأَسْرَارُ وَ تُهْتَکُ الْأَسْتَارُ وَ تَشْخَصُ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصَارُ یَوْمَ لا یَنْفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّار.
امام سجّاد (علیه السلام)- در روزی که همه‌ی خبرها آشکار شده و خطرات هولناک پدید آید و نهان‌ها بر ملا شود و پرده‌ها فرو افتد و قلبها و چشم‌ها از شدّت ترس از حرکت باز ایستد. یَوْمَ لا یَنْفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّار. [29]
موضع و وظیفه دینی و قرآنی نسبت به روز قدس و مردم فلسطین روشن است. پس باید دانست که بر اساس معارف اسلامی، مسلمانان وظیفه دارند از ستمدیدگان جهان حمایت کنند چه فلسطین چه سایر کشورها و به همین جهت امام خمینی چنین فرموده است:
تا بانگ لا اله الا اللَّه و محمد رسول اللَّه بر تمام جهان طنین نیفکند مبارزه هست. و تا مبارزه در هر جای جهان علیه مستکبرین هست ما هستیم.
ما از مردم بی پناه لبنان و فلسطین در مقابل اسرائیل دفاع می کنیم. و اسرائیل این جرثومه فساد همیشه پایگاه امریکا بوده است.
من در طول نزدیک به بیست سال خطر اسرائیل را گوشزد نموده ام. باید همه بپاخیزیم و اسرائیل را نابود کنیم، و ملت قهرمان فلسطین را جایگزین آن گردانیم.
ما از ملت مسلمان و دلیر افغانستان کاملًا پشتیبانی می کنیم؛ ملتی که علیه تجاوزگران به مبارزه برخاسته اند، بدانند که خدا با آنان است،
هر چه بیشتر صفوف خودشان را فشرده تر کنند و با ایمان راسخ بجنگند تا پیروز شوند، و بدانند که پیروزی نزدیک است...[30]
مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای –دامت برکاته – نیز همواره و در همه زمینه ها راه و روش حضرت امام خمینی را استمرار بخشیده و در جهت رسیدن به اهداف بلند اسلامی، فعالیت های گسترده و ژرفی انجام داده و همواره از ملت مظلوم فلسطین، لبنان، افغانستان، یمن و. .. حمایت کرده اند وهمواره تاکید دارند کمک همه جانبه به مردم فلسطین و حمایت کامل از آنان واجب کفائی بر همه ی مسلمانان است.
8- بیت المقدس امروز صحنه جهاد اکبر
جهاد کبیر، اصطلاحی اصیل و اسلامی و به معنای مقاومت و تسلیم ناپذیری در برابر کافران و منافقان است. هرچند این حقیقت الفاظش به صورت اصطلاح "جهاد کبیر" فقط یک بار در قرآن کریم آمده:
فَلا تُطِعِ الْکافِرینَ وَ جاهِدْهُمْ بِهِ جِهاداً کَبیراً [31] بنابراین از کافران اطاعت مکن، و به‌وسیله‌ی قرآن با آنان مبارزه و جهاد بزرگى بنما.
ولی معنا و محتوایش بارها و بارها در قرآن و روایات بیان شده، اساساً می دانیم آموزه اساسی اسلام، توحید و مبارزه با شرک و بت پرستی بوده و روح توحید نیز عبارت است .
ابن‌عبّاس ( فَلَا تُطِعِ الْکافِرِینَ فِیمَا یَدْعُونَکَ إِلَیْهِ مِنَ الْمُدَاهَنَهًِْ وَ الْإِجَابَهًِْ إِلَی مَا یُرِیدُونَ وَ جَاهِدْهُمْ فِی اللَّهِ أَیْ بِالْقُرْآنِ.
ابن‌عبّاس ( فَلا تُطِعِ الْکافِرینَ؛ ای پیامبر (! کفّاری که از تو مطالبه‌ی سازش و یا قصد انجام کارهای خود را دارند نه تنها از آنان اطاعت نمی‌کنی، بلکه با قرآن با آنان جهاد کن. [32]
از نفی عبودیت غیر خدا. مقاومت در مقابل کافران، مشرکان و منافقان و تسلیم ناپذیری در برابر دشمنان خدا، یکی از ضروریات اصلی دین اسلام و بلکه همه ادیان الهی است.
این ایستادگی شامل عرصه های گوناگون فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و. .. می شود. از سوی دیگر، روز قدس؛ .
اعلام همبستگی با مسلمانان مظلوم و حمایت از آنان در برابر ستمگران و مستکبران است. اگر مفهوم جهاد کبیر را با معنای روز قدس بسنجیم؛
آشکار می شود که روز قدس و حمایت از مسلمانان مظلوم فلسطین، یکی از مصادیق بارز جهاد کبیر و مقاومت اسلامی و تسلیم ناپذیری در برابر دشمنان قرآن است.
نتیجه:
دفاع از مظلوم و حمایت از ستمدیده درهر جای دنیا مورد تایید اسلام است. فرق ندارد آن مظلوم بی دفاع مسلمان و چه یا غیر مسلمان باشد.لذا هم وجدان انسانی وهم متون دینی و هم عقل بیدار شده ی هر انسان آزادی خواهی را وادار می کند که بی تفاوت از کنار این همه جنایت عبور نکند.
همه ی ما از رسانه ها شاهدیم که: چگونه زنان و کودکان فلسطینی در مدارس و در بیمارستا نها و در منازل، مورد شدیدترین جنایات ها قرار می گیرند.
و رژیم جعلی و غصبی اسرائیل به صورت پی درپی و بی وقفه و جنون وار، همانند حیوان افسار گسیخته با حمایت امریکا و ایادی دیگر چگونه مردم مظلوم غزه را قتل و عام می کنند.
و تا الان که 20 روز از عملیلت طوفان الاقصی می گذرد بالغ بر 8 هزار انسان بی دفاع را بخاک و خون و کشیده اند.
حمایت از مظلوم ریشه در قرآن و ر روایات اهل بیت علیهم السلام دارد. بخصوص مظلومانی که اهل بیت المقدس و فلسطین اشغالی هستند و در مدح بیت المقدس این همه روایات وجود دارد. که به بعضی موارد اشاره گردید.
به امید فرج تنها نجات دهنده عالم از دست کفر و الحاد.
یا صاحب الزمان العجل العجل...الغوث.الغوث...ادرکنی.ادرکنی ادرکنی.
پی نوشت ها:
1.ر.ک: ریشه بحران در خاورمیانه، حمید احمدی، ص 7-12.2.ملاذالا خیار فی فهم تهذیب الاخبار، محمدباقر مجلسی، کتابخانه آیت الله مرعشی، اول، 1406ریال، ج9، ص 54.
3. قصص الانبیاء، وسایل الشیعه، حر عاملی، ج3، ص146.
4.قرب الاسناد، عبدالله حمیری، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، اول، 1413 ق، ص143.
5.بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، بیروت، داراحیاءالتراث العربی، دوم، 1403ق، ج19، ص 196.
6. «مجمع البیان»، جلد اول، صفحه 223؛ «مستدرک الوسائل»، جلد 3، صفحات 170 و 171، حدیث 3292 (چاپ آل البیت)؛ «بحار الانوار»، جلد 19، صفحه 196، و جلد 81، صفحات 61 و 62؛ تفسیر «قمى»، جلد 1، صفحات 62 و 63 (مؤسسه دار الکتاب).
7.. گرد آوری از کتاب: تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، دار الکتب الإسلامیه، چاپ پنجاه و پنجم، ج 1، ص 548.
8.اسراء، 1.
9.تفسیر نمونه، ناصر مکارم ناصری شیرازی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، هفتم، 1370، ج12، ص11.
10.تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۲۸ نورالثقلین
11. سوره یونس/۹۴
12.سوره یونس/۹۵-۹۴
13.البرهان فی تفسیر القرآن مترجم ج8 ص215
14.البرهان فی تفسیر القرآن مترجم ج8 ص215
15.ترجمه المیزان، علامه طباطبایی, ج13, ص9.
16.وسائل الشیعه، ج 5، ص 283 .
17.هدایة الامة، حر عاملی، آستانه الرضویه المقدسه، مشهد، اول، 1414ق، ج2، ص202.
18.وسائل الشیعه، ج 5، ص 289 .
19. وسائل الشیعه، حرعاملی، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، اول، 1409ق، ج5، ص 289.
20.مستدرک الوسائل، حسین نوری، مؤسسه آل البیت (ع)، قم، اول، 1408ق، ج3، ص 431.
21.من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 371 .
22. تفسیر القمی، علی بن ابرهیم قمی، دارالکتاب، قم، اول، 1404ق، ج2، ص 336.
23.تحف العقول، ابن شعبه حرانی، جامعه مدرسین، قم، اول، 1404 ق، ص243.
24. الکافی، ج 3، ص 419
25. گلستان/باب اول در سیرت پادشاهان
26. نهج البلاغه، نامه 47
27. سوره غافر/ آیه ۵۲
28.تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۳۰ بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۰۶/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۳۷/ فرات الکوفی، ص۵۳۷/ الفضایل، ص۱۳۹
29وتفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۳۰ بحارالأنوار، ج۹۱، ص۱۵۷
30. صحیفه امام، ج 12، ص 148
31.سوره فرقان/ آیه ۵۲
32.تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۴۴۲ بحرالعرفان، ج۱۲، ص۸۳.
منابع:
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/2689/3831/29286https://makarem.ir/maaref/fa/article/index/319182
https://hawzah.net/fa/Article/View/94785
https://hawzah.net/fa/Article/View/99607
https://farsi.palinfo.com/news/2017/12/11
https://wiki.ahlolbait.comآیه 1 سوره اسراء
https://fa.wikishia.net/view/مسجدالاقصی
https://quran.anhar.ir/fazilat-105.htm
http://alvahy.comآیه ۵۲ - سوره غافر
http://alvahy.comآیه ۵۲ - سوره فرقان
https://fa.wikifeqh.irبیت‌المقدس
http://alvahy.comسوره اسراء
