
یخ خشک به طور طبیعی در بعضی از اجرام آسمانی منظومه شمسی مثل مریخ و چندین قمر اورانوس و نپتون به وفور پیدا می شود. قیمت یخ خشک در فروشگاه ها بالاست و حتی ممکن است که اصلا یخ خشک پیدا نکنید.
یخ خشک برای ذخیره ی مواد غذایی، تهیه ی نوشابه، تولید جلوه های ویژه و مواردی مانند آزمایشات علمی و سرگرم کننده استفاده می شود. در نظر داشته باشید یخ خشک می تواند خطرناک هم باشد، چون واقعا سرد است قرار گرفتن طولانی مدت در معرض یخ خشک باعث می شود سلول های پوستتان یخ بزنند و دچار نوعی آسیب دیدگی شبیه سوختگی بشوید. در ضمن اگر آن را درون نوشیدنی هایتان می اندازید مراقب باشید قورتش ندهید.
علاوه بر این یخ خشک را باید به شیوه درستی دفع کنید؛ آن را در سینک ظرفشویی نریزید و در سطل زباله هم نیندازید. برای سرعت بخشیدن به روند تصعید یخ خشک می توانید در ظرف یخ خشک آب داغ بریزید.
در ضمن حتما موقع استفاده از یخ خشک در اتاقی باشید که تهویه مناسبی دارد چون تنفس زیاد دی اکسید کربن به خصوص برای کودکان کشنده است. در نهایت اینکه اگر یخ خشک را در ظرف کاملا در بسته و یا در فریزر بگذارید باعث ایجاد فشار روی آن می شود و ظرف منفجر می شود. پس مراقب باشید که اشتباهی بمب یخ خشک درست نکنید.
طرز تهیه یخ خشک
یخ خشک یکی از تجربیات جالب و جذاب است که میتوانید به راحتی در خانه خود تهیه کنید. در ادامه به برخی روش های درست کردن یخ خشک می پردازیم.روش اول
شما می توانید یخ خشک را با استفاده از کپسول آتش نشانی CO2 یا دی اکسید کربن تحت فشار در مخزن درست کنید.برای این کار شما به یک کپسول دی اکسید کربن، یک کیسه لباس، دستکش برای جلوگیری از یخ زدگی دست ها و چسب نیاز دارید. در ادامهنازل کپسول گاز دی اکسید کربن را داخل کیسه لباس قرار دهید و با چسب آن را محکم کنید.
شیر سیلندر گاز دی اکسید کربن را باز کنید تا به کیسه لباس وارد شود. اگر بخار از کیسه بیرون زد و کیسه به تدریج بزرگ تر شد، نگران نباشید.
بعد از تخلیه کامل سیلندر گاز دی اکسید کربن، شیر سیلندر گاز را ببندید و کیسه را به خوبی تکان دهید. سپس نازل را از کیسه لباس خارج کنید.
توجه داشته باشید که یخ خشک زمین نخورد. همچنین بدون دستکش به آن دست نزنید چون به پوست آسیب می رساند. در ظرفی که یخ خشک را در آن نگهداری می کنید، نبندید چون باعث تولید گاز و ایجاد فشار می شود. بنابراین باید از ظروف قابل تهویه استفاده کنید.
روش دوم
برای درست کردن یخ خشک یک کپسول دی اکسید کربن با فشار حداقل 75 بار و دمای حدود 31 درجه سانتیگراد تهیه کنید. اگر کپسول را برعکس کنید بصورتیکه که شیر خروجی آن در پایین قرار گیرد و شیر را باز کنید، CO2 به صورت یخ خشک از آن خارج می شود. این پدیده به علت فرآیند اختناق یا خفگی ایجاد می شود.توجه داشته باشید که در زمان ساخت و استفاده از یخ خشک، حتما احتیاط کنید و نکات ایمنی را رعایت کنید.
مزیت یخ خشک در چیست؟
هیچ مایعی به علت تصعید شدن باقی نمی گذارد.موجب تر و خیس شدن چیزی نمی شود.
سبب تغییر مزه غذا نمی شود.
برای تعمیرات و نگهداری هزینه اندک نیاز است.
سرمایی بیش از حد با وزن مساوی ایجاد می کند.
از یخ معمولی دانسیته و چگالی بالا تری دارد و حمل و نقلش آسانتر است.
یخ خشک برای چه مواردی استفاده می شود؟
امور پزشکی
برای منجمد کردن پوست، جهت از بین بردن زگیل ها پزشکان از یخ خشک استفاده می کنند همچنین نمونه های پزشکی را همراه با یخ خشک به آزمایشگاه ها می فرستند. برای جلوگیری از جابجایی استخوان در هنگام حمل و نقل، آن را با یخ خشک منجمد می کنند.از بین بردن جوندگان
برای نابود کردن لانه جوندگان در هر لانه تکه ای یخ خشک قرار دهید و با خاک روی آن را بپوشانید زیرا یخ خشک از هوا سنگین تر است به راحتی وارد لانه آنها می شود.
بارور کردن ابرها
یکی از طرق باروری ابرها پاشانیدن مواد سرما زا مانند یخ خشک به ابرهاست.کپسولهای آتش نشانی
در کپسولهای آتش نشانی برای خاموش کردن مواد نفتی از یخ خشک استفاده می کنند زیرا سبک تر از آب است.تولید دود، مه و بخار
اگر به آب داغ یا بخار آب یخ خشک بیافزاییم، مه غلیظی تولید می شود و این مه روی زمین ته نشین می شود. وسایلی که تولید دود، مه یا بخار می کنند می توانند در تولید جلوه های ویژه هیجان انگیزی به کار روند.از بین برندن آسیب های ناشی از تگرگ
یخ خشک فلزها را منقبض می کند و موجب ترمیم فرورفتگی های کوچک روی خودروها را ترمیم می شود و اگر به طور کامل این فرورفتگی ها را برطرف نکند اما می تواند به طور چشم گیر آنها را کاهش دهد.دستگاه جرم گیر و رسوب زدا
این دستگاه با استفاده از دانه های فشرده یخ خشک به قطر 3mm موجب رسوب زدایی ماشین آلات و سطوح مختلف می شود.برداشتن کاشی های کف
یخ خشک می تواند با انقباض و انجماد کاشی های کف را سست کند و با دمای پایین خود موجب از بین رفتن پیوندها و جدا شدن آن شود. اگر در مرکز کاشی یخ خشک قرار دهیم پس از چند لحظه کاشی بلند میشود در غیر اینصورت می توانید با وارد کردن یک ضربه چکش ، کاشی را به راحتی جدا کنید.واکنش های شیمیایی را کند می کند
برای نگهداری و حمل و نقل چسب های مخصوص از یخ خشک می توان استفاده کرد زیرا دمای پایین یخ خشک برخی از واکنش های شیمیایی را کند یا متوقف می کند. برای خنثی کردن برخی قلیاها نیز از یخ خشک می توان استفاده کرد.خنک نگه داشتن مواد غذایی
اگر از یخ خشک برای خنک نگه داشتن غذا استفاده می کنید، حتما آن را در یک حوله بپیچید و همه آنها را در یک ظروف قابل تهویه قرار دهید. موادی که نمی خواهید منجمد یا سرد شوند را از آن دور نگه دارید.محیط را بی اثر می کند
برای جابجایی تانکرهای گاز زیرزمینی از یخ خشک استفاده می کنند زیرا موجب پیشگیری از آتش سوزی می شود.برای کاهش واکنش پذیری استیلن در حمل و نقل از یخ خشک به عنوان گاز بی اثر درکپسول های جوشکاری استفاده می کنند زیرا از گازهای بی اثر ارزان تر است.صنعت نفت
برای تمیز کردن تانکرها از یخ خشک استفاده می شود.زمان جمع شدن پارافین و لجن در این تانکرها برای به هم زدن ته تانکر ماده ای شیمیایی به کار می رود.این کار مایع و آب را از نفت جدا می کند تا نفت جمع آوری شود.برای افزایش جریان نفت در چاه از کربن دی اکسید مایع استفاده می شود.دور کردن پشه ها
پشه ها انسانها و جانوران را از طریق تنفس و پس دادن کربن دی اکسیدی در اطراف خود می یابند پس می توان پشه ها را با یخ خشک به دام انداخت.موارد دیگری که از یخ شک استفاده می شود
استفاده در آزمایشگاهها و مراکز علمیانتقال گیاهان
رشد گیاهان
عامل تولید فشار
انقباض فلزات جهت فیت شدن
استفاده در صنعت روغن
صنعت پخت نان
تهیه نوشابه
چاه های آب.
روش نگهداری و استفاده از یخ خشک
در اثر تنفس بیش از اندازه دی اکسید کرین، تنفس سخت و ناخنها و لبها به رنگ آبی تیره می شود.در محیط نگهداری یخ خشک نگهداری یا باید تهویه مناسب باشد تا گاز دی اکسید کربن به خارج هدایت شود.
یخ خشک را در مخازن آب بندی شده قرار ندهید زیرا به علت تصعید فشار داخل مخزن افزایش می یابد و انفجارصورت می گیرد. سطح قرارگیری یخ خشک روی آن باید مناسب دمای پائین باشد زیرا ممکن است در اثر سرمای شدید سطح مربوطه ترک بخورد.
اگر یخ خشک را در آب بگذارید به شدت تصعید می یابد و ایجاد حبابهای زیبایی می کند.
در اثر تصعید یخ های خشک، گاز دی اکسید کربن ایجاد می شود که از هوای معمولی سنگین تر است و به همین خاطر به سطح پائین زمین منتقل شده و هوای معمولی بالا می رود. اگر مقدار دی اکسید کربن در محیط زیاد شود موجب خفگی انسانها می شود.
یخ خشک سبب سرمازدگی می شود پس باید هنگام حمل آن از دستکش محافظ استفاده کرد.
تماس با یخ خشک باعث انجماد سریع سلولهای دست می شود و صدماتی مانند سوختن ایجاد می کند.
استفاده از یخ خشک در محیط بسته مشکلات تنفسی ایجاد می کند زیرا کربن دی اکسید هوا را افزایش می دهد.
یخ خشک را در آب قرار دهید تا زمانی که تصعید می شود، بخارهایی مثل مه در بالای آب ایجاد شود. به این ترتیب می توانید به همراه دوستان تان یک دورهمی رویایی داشته باشید. توجه داشته باشید که اینکار را تنها در فضای باز انجام دهید.
با یخ خشک می توان میوه گازدار درست کرد به این صورت که انگور، توت فرنگی یا میوه های دلخواه خود را بردارید. یخ خشک را در یک حوله بپیچید و در یک ظرف قابل تهویه ی تمیز قرار دهید. میوه ها را کنار یخ خشک قرار دهید، درب ظرف را ببندید و حدود 12 ساعت صبر کنید. به این ترتیب میوه های شما مثل نوشابه گازدار می شوند. از این روش می توانید برای گازدار کردن نوشیدنی ها هم استفاده کنید.
یک شیء فلزی مانند قاشق را در نزدیکی یخ خشک نگه دارید و به صدا و لرزش آن گوش دهید.
منبع: گروه راسخون