در مراسم رونمایی از موشک فتاح، رئیس جمهور و جمعی از فرماندهان عالی رتبه نیروهای مسلح حضور یافتند. سردار حاجی زاده در این رویداد با ارائه مشخصات ویژه این موشک اظهار داشت که فتاح یکی از موشک های کم نظیر جهان است و با دستیابی ایران به این فناوری، کشور به جمع چهار قدرت صاحب چنین تکنولوژی پیوسته است.
او با تأکید بر اینکه هیچ سامانه ضد موشکی قادر به مقابله با فتاح نیست، خاطر نشان کرد که اصولاً سپرهای موشکی موجود از موفقیت چندانی برخوردار نیستند. به گفته وی، برای انهدام یک موشک معمولاً نیاز به شلیک سه موشک پدافندی است، این در حالی است که هزینه هر ضد موشک تقریباً بیست برابر قیمت موشک هدف است.
فرمانده نیروی هوا فضای سپاه با اشاره به تعامل مناسب سپاه و دولت اظهار داشت که همکاری های میان سپاه و دولت فعلی در مقایسه با دولت های پیشین بی سابقه بوده است و همچنین از وزارت دفاع به خاطر حمایت های گسترده قدردانی کرد.
در آبان سال ۱۴۰۱، سردار حاجی زاده در حاشیه مراسم سالگرد شهادت سردار طهرانی مقدم خبر ساخت یک موشک بالستیک هایپرسونیک را اعلام کرد. وی توضیح داد که این موشک از سرعت بسیار بالایی برخوردار بوده و توانایی انجام مانور در داخل و خارج از جو زمین را دارد.
وی افزود که این موشک پیشرفته قادر به عبور از تمامی سامانه های سپر موشکی است و پیش بینی می شود که تا ده ها سال دیگر نیز هیچ فناوری ای نتواند در برابر آن مقاومت کند. این دستاورد فناورانه با هدف مقابله با سامانه های ضد موشکی دشمن طراحی شده و به عنوان یک جهش بزرگ نسل جدید در حوزه فناوری موشکی محسوب می شود.
ویژگی های موشک فتاح
موشک فتاح به عنوان یکی از دستاوردهای پیشرفته دفاعی، دارای ویژگی های برجسته ای است که آن را در دسته موشک های هایپرسونیک قرار می دهد. این موشک قابلیت حرکت با سرعت بسیار بالایی را دارد، به طوری که سرعت آن تا چندین برابر سرعت صوت می رسد. از جمله خصوصیات بارز فتاح، توانایی عبور از سامانه های دفاع ضد موشکی است، که این ویژگی، قدرت راهبردی آن را در زمینه رزمی به شکل چشمگیری افزایش می دهد.همچنین، طراحی آیرودینامیک بهینه، امکان مانور بالا را برای این موشک فراهم می سازد، و به همین دلیل دقت هدف گیری بیشتری دارد. برخورداری از سامانه های هدایت پیشرفته نیز این امکان را فراهم می کند که با اطمینان بیشتری به اهداف خاص و حیاتی دست یابد. فتاح بهواسطه نوآوری های فنی به کار رفته در آن، نمادی از پیشرفت صنعتی و نظامی محسوب می شود.
| ویژگی | مقدار تقریبی |
| نوع | موشک هایپرسونیک بالستیک با گلاید |
| برد | حدود 1400 کیلومتر |
| سرعت | بیش از 13 ماخ تا 15 ماخ معادل 1600 تا 1800 کیلومتر بر ساعت |
| پیشرانه | سوخت جامد مرحله ای + موتور گاز سرد |
| قابلیت مانور | بسیار بالا با توان تغییر مسیر در فاز نهایی |
| سکوی پرتاب | متحرک زمینی |
| ماموریت اصلی | حمله به اهداف راهبردی، نفوذ به سامانه های دفاع موشکی پیشرفته |
موشک فتاح و عبور از گنبد آهنین
سامانه های دفاع موشکی سنتی عموماً بر پیش بینی مسیر پرواز موشک ها متکی هستند. بیشتر موشک های بالستیک پس از شلیک، وارد مسیری قوسی شکل می شوند که در نتیجه امکان شناسایی و رهگیری آن ها فراهم است.اما موشک های هایپرسونیک، مانند فتاح، این معادله را کاملاً دگرگون می کنند. فتاح مجهز به نازل متحرکی در بخش انتهایی خود است که امکان تغییر مسیر مداوم را به آن می دهد. این قابلیت باعث می شود سیستم های هشدار زود هنگام و سامانه های رهگیر موشکی دچار اختلال شوند.
به عبارت ساده، دشمن قادر نیست پیش بینی کند این موشک به کدام هدف برخورد خواهد کرد یا در چه ارتفاعی حرکت می کند. در نتیجه، حتی در صورت رهگیری، احتمال اصابت دقیق به آن تقریباً صفر است.
سرعت فراتر از صوت
موشک فتاح یکی از پیشرفته ترین نمونه های موشکی محسوب می شود که با استفاده از سوخت جامد دو مرحله ای قادر است با سرعتی بین ۱۳ تا ۱۵ ماخ حرکت کند. این سرعت بی نظیر، برابر با حدود ۱۵ تا ۱۸ هزار کیلومتر بر ساعت بوده و به مراتب از سرعت صوت فراتر است.ویژگی شگفت انگیز این موشک سبب می شود سامانه های پدافندی نتوانند آن را به راحتی رهگیری کنند، چرا که واکنش دشمن به دلیل زمان بسیار کوتاه تقریباً غیر ممکن می شود. همچنین، قابلیت مانور پذیری بالا در داخل و خارج از جو باعث کاهش چشمگیر احتمال شناسایی و رهگیری شده و قدرت تخریب آن را به طور قابل توجهی افزایش می دهد.
ساختار دو مرحله ای با پیشرانه سوخت جامد
ساختار دو مرحله ای با استفاده از پیشرانه سوخت جامد طراحی شده است تا بهینه ترین عملکرد را در سیستم های پرتاب ارائه دهد. این ساختار معمولاً شامل یک مرحله اولیه قدرتمند برای آغاز حرکت و رساندن سامانه به سرعت و ارتفاع مطلوب و سپس مرحله دوم برای دستیابی به مسیر نهایی یا افزایش دقت در هدف گیری است. استفاده از سوخت جامد در هر دو مرحله باعث سادگی بهره برداری، کاهش پیچیدگی های مکانیکی و افزایش اطمینان در عملکرد سامانه می شود.فتاح شامل دو مرحله پروازی می باشد
مرحله نخست از این قرار است که یک موشک بالستیک با سوخت جامد که وظیفه رساندن گلایدر به ارتفاعات بالا و سرعت فراوان را بر عهده دارد.
مرحله دوم شامل جدا شدن سرگلایدر، همراه با قابلیت مانور بالا که امکان ورود به جو با زاویه ها و مسیر های انتخابی را فراهم می کند.
بر اساس گزارش های رسمی، این سامانه در مرحله پایانی از فناوری موتور گاز سرد استفاده می کند که توانایی تغییر مسیر آنی را به شکل قابل توجهی افزایش می دهد.
توانمندی عملیاتی
موشک فتاح با هدف برخورد به اهداف راهبردی منطقه ای از جمله پایگاه های نظامی، رادار های پیشرفته و سامانه های ضد موشکی توسعه یافته است.قابلیت های این موشک شامل موارد زیر است:
عبور از سامانه های دفاعی چند لایه
انهدام اهداف مهم در عمق خاک دشمن
تقویت بازدارندگی استراتژیک در برابر قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای
اهمیت راهبردی
موشک فتاح از نظر راهبردی اهمیت بالایی دارد و به عنوان یکی از دستاورد های پیشرفته نظامی، توانمندی های دفاعی یک کشور را به سطح بالاتری ارتقا می دهد. این موشک با قابلیت های ویژه، هم در عرصه بازدارندگی نقش مؤثری ایفا می کند و هم توانمندی عملیاتی نیرو های مسلح را تقویت می کند. از سوی دیگر، توسعه چنین فناوری هایی می تواند پیام روشنی به رقبا و مخالفان ارسال کند و جایگاه کشور را در معادلات منطقه ای و جهانی تثبیت کند.افزایش توان بازدارندگی ایران در برابر اسرائیل و آمریکا
خنثی سازی عملکرد سپر های موشکی موجود در منطقه
ارسال پیام سیاسی و نظامی در نبرد دکترین ها
تقویت جایگاه ایران در جمع کشور های صاحب فناوری هایپرسونیک
محدودیت های موشک فتاح
موشک فتاح، با وجود ویژگی های پیشرفته خود، همچنان با محدودیت هایی روبرو است که ممکن است بر عملکرد یا کاربرد آن تأثیر بگذارد. برخی از این محدودیت ها شامل موارد تکنیکی مانند دقت هدف گیری در شرایط خاص، نیاز به بروز رسانی های مداوم فناوری برای مقابله با دفاع های پیشرفته دشمن، یا چالش های مرتبط با تولید و نگهداری انبوه این نوع موشک ها هستند. همچنین، محدودیت های عملیاتی و استراتژیک نظیر رعایت ملاحظات بین المللی برای جلوگیری از تنش های سیاسی و امنیتی نیز می توانند بر کاربری آن اثرگذار باشند.بنابراین موشک فتاح با وجود اینکه یک پیشرفت چشمگیر محسوب می شود، مانند سایر سلاح های جدید با چالش هایی روبهرو است
- اثبات کارایی در شرایط نبرد واقعی
- نیاز به زیرساخت های پیشرفته برای شناسایی، هدف گیری و فرماندهی
- محدودیت در تولید انبوه نسبت به موشک های بالستیک ساده تر
موشک فتاح یک با فتاح دو چه تفاوی دارد؟
به طور کلی موشک فتاح یک و فتاح دو در طراحی و ویژگی های فنی تفاوت هایی دارند. احتمالاً نسخه دوم بهبودهایی در سرعت، دقت یا قابلیت های فنی داشته باشد که آن را پیشرفته تر از نسخه اول می کند. این تفاوت ها می توانند شامل فناوری های جدید، برد بیشتر یا قابلیت های پیشرفته تر در هدف گیری باشند.موشک فتاح یک که در خرداد ۱۴۰۲ رونمایی شد، یک موشک بالستیک هایپرسونیک با مشخصاتی برجسته از جمله برد ۱۴۰۰ کیلومتر، سرعتی بین ۱۳ تا ۱۵ ماخ و نازل متحرک در مرحله پایانی است. این ویژگی ها به موشک امکان مانور های غیر خطی می دهد که برای عبور از سامانه های پدافند ضد موشکی طراحی شده اند. همچنین، قابلیت پرواز در داخل و خارج از جو به همراه استفاده از سوخت جامد، این سلاح را به عنوان یک ابزار بازدارنده با قدرت نفوذ بالا معرفی کرده است.
چند ماه پس از آن، یعنی در آبان همان سال، نسل دوم این موشک با نام فتاح دو رونمایی شد. این نسل جدید با طراحی گلایدری و مسیر پروازی شبهکروز، تفاوت های عمیقی نسبت به فتاح یک دارد. مرحله اول فتاح دو همچنان از پیشرانه ای با سوخت جامد مشابه نسل نخست بهره می برد؛ اما مرحله دوم آن مجهز به پیشرانه مایع شده که امکان پرواز با مانورپذیری مستمر و حفظ ارتفاع پایین را فراهم می کند. این فناوری موجب شده فتاح دو توانایی بیشتری برای عبور از سامانه های دفاعی چند لایه پیدا کند و در حملات دقیق تر در محیط های پدافندی متراکم عملکردی مطلوب تر داشته باشد. به همین دلیل، فتاح دو را می توان نمادی از تحول در فناوری موشک های بالستیک، به سوی سلاح های هایپرسونیک مدرن با قابلیت های عملیاتی پیشرفته تر دانست.
منبع: پژوهش راسخون
.jpg "جدول تعهدات بیمه تکمیلی دی ۱۴۰۴: پوششها و جزئیات کامل را ببینید")
.jpg "بالاخره اسفناج را خام بخوریم یا پخته؟")
