مراقبتهاي پس از زايمان
نويسنده: پريسا اصولي
توصيه‌هاي دکتر آزيتا صفارزاده متخصص زنان و زايمان به تازه‌مادران
مراقبتهاي پس از زايمان طي 3 مرحله انجام ميشود که مرحله اول در روزهاي اول تا سوم، مرحله دوم در روزهاي دهم تا پانزدهم و مرحله سوم در روزهاي چهل و دوم تا شصتم پس از زايمان است.
البته براي مادري که در بيمارستان زايمان مي‌کند، مراقبت پس از زايمان در بيمارستان را مي‌‌توان مراقبت مرحله اول پس از زايمان محسوب کرد اما بقيه مراقبت‌ها بايد از بدو ورود به خانه انجام شود تا دوران پس از زايمان بدون بروز هيچ مشکلي طي شود. در گفتگو با دکتر آزيتا صفارزاده، جراح و متخصص بيماري‌هاي زنان و زايمان و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران، درباره همين مراقبت‌ها به گفتگو نشسته‌ايم.
شير دادن به نوزاد چگونه بايد باشد؟ به هر حال، اين يکي از اولين دغدغه‌هاي پس از زايمان است.
تغذيه نوزاد با شير مادر بسيار با اهميت است زيرا شير مادر علاوه بر مزاياي زيادي كه دارد، احتياجات تغذيه‌اي نوزاد را در 4 تا 6 ماه اول زندگي برطرف ميكند. مادر شيرده بايد نوك پستان‌ها را كاملا تميز نگه دارد و بدون استفاده از مواد شيميايي و آرايشي و فقط با چند قطره از شير خود، هميشه آن را چرب و از زخم شدن آن جلوگيري کند. البته بايد تاکيد کنم که با وجود بروز درد بعد از زايمان هم نبايد شير دادن به نوزاد را قطع کرد يا کاهش داد زيرا بسياري از مادران به دليل بروز اين دردها به صورت کمکي از شير خشک استفاده مي‌کنند و ذايقه نوزاد را تغيير مي‌دهند و جالب اينکه اين سوال براي شان پيش مي‌آيد که چرا نوزادم ديگر شير من را نمي‌خورد!
شايد به دليل اينکه بعضي‌ها با شيردهي احساس درد ميكنند.
اين درد به علت انقباض رحم براي خروج لخته‌هاي خون باقيمانده است. گاهي در روزهاي اول پس از زايمان، دردهايي شبيه به درد قاعدگي وجود دارد كه به پس‌‌درد موسوم است. اين درد با شيردهي بيشتر ميشود كه علت آن وجود هورموني است كه در شيردهي ترشح شده و باعث انقباض رحم ميشود. اين دردها خيلي زود برطرف ميشود و مانعي براي شير ندادن به نوزاد نيست اما اگر شديد، مداوم و همراه با تب يا خونريزي باشد، بايد فورا به پزشك مراجعه شود.
شقاق يا ترك خوردن پوست نوک پستان‌ها معمولا در شيردهي اول رخ ميدهد و شايع‌ترين علت آن به طور عمده نازك بون پوست سر پستان است.
اين مشکل در اثر مكيدن مكرر نوزاد به خصوص در روزهاي ابتدايي پس از زايمان كه مادر شير خوبي ندارد، ايجاد ميشود. بنابراين بهتر است مادر قبل از شيردهي، نوك پستان را با شير خودش چرب و مرطوب نگه دارد تا از ترك خوردن آن جلوگيري شود اما اگر شقاق ايجاد شد، اين كار به تنهايي كافي نيست و مادر بايد از پمادهاي ترميم‌كننده پوست استفاده كند.
علت دوم ايجاد شقاق نوك پستان‌ها كه مدتي پس از تولد و شيرخوارگي ايجاد ميشود، وجود قارچ و به اصطلاح برفك در دهان نوزاد است كه باعث كانديديازيس پوست شده و در پوست شقاق ايجاد ميكند.
براي درمان اين نوع شقاق بهتر است از كِرِم‌هاي مرطوب‌كننده استفاده و قارچ دهان نوزاد نيز درمان شود. استفاده از آب و صابون و مواد ضدعفوني‌كننده براي درمان و پيشگيري از شقاق پيشنهاد نمي‌شود اما به هنگام استحمام به‌كار بردن از ليف و صابون مشكلي ندارد.
مهم‌ترين راه پيشگيري از شقاق نوک پستان و زخم شدن آن، شيوه صحيح شيردادن به کودک است؛ زيرا اگر نوزاد فقط نوک پستان را در دهان بگيرد، اين مشکل به وجود خواهد آمد.
مادر بايد سعي کند تمام هاله قهوه‌اي رنگ پستان‌اش به طور صحيح در دهان نوزاد قرار بگيرد؛ به طوري که لب تحتاني نوزاد موقع شيردهي کاملا به بيرون برگشته باشد. بايد توجه داشت که کمي حساسيت و درد در اوايل شيردهي طبيعي است اما در صورتي که شيردهي با وضعيت مناسب صورت گيرد، درد و شقاق در نوک پستان ايجاد نخواهد شد.
منبع:www.salamat.com
/ع
مراقبتهاي پس از زايمان طي 3 مرحله انجام ميشود که مرحله اول در روزهاي اول تا سوم، مرحله دوم در روزهاي دهم تا پانزدهم و مرحله سوم در روزهاي چهل و دوم تا شصتم پس از زايمان است.
البته براي مادري که در بيمارستان زايمان مي‌کند، مراقبت پس از زايمان در بيمارستان را مي‌‌توان مراقبت مرحله اول پس از زايمان محسوب کرد اما بقيه مراقبت‌ها بايد از بدو ورود به خانه انجام شود تا دوران پس از زايمان بدون بروز هيچ مشکلي طي شود. در گفتگو با دکتر آزيتا صفارزاده، جراح و متخصص بيماري‌هاي زنان و زايمان و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران، درباره همين مراقبت‌ها به گفتگو نشسته‌ايم.
خانم دکتر! مراقبتهاي ضروري پس از زايمان شامل چه مراقبت‌‌هايي است؟
درباره تغذيه بعد از زايمان توضيح مختصري مي‌دهيد؟
مشکلات گوارشي هم در اين دوران بروز مي‌کند؟
يکي از مهم‌ترين مشکلات خانمها در دوران بارداري، تورم اندام‌هاست. چرا گاهي اوقات اين تورم بعد از زايمان از بين نمي‌رود؟
بروز اين مسموميت‌ها خطرناک است؟
شير دادن به نوزاد چگونه بايد باشد؟ به هر حال، اين يکي از اولين دغدغه‌هاي پس از زايمان است.
تغذيه نوزاد با شير مادر بسيار با اهميت است زيرا شير مادر علاوه بر مزاياي زيادي كه دارد، احتياجات تغذيه‌اي نوزاد را در 4 تا 6 ماه اول زندگي برطرف ميكند. مادر شيرده بايد نوك پستان‌ها را كاملا تميز نگه دارد و بدون استفاده از مواد شيميايي و آرايشي و فقط با چند قطره از شير خود، هميشه آن را چرب و از زخم شدن آن جلوگيري کند. البته بايد تاکيد کنم که با وجود بروز درد بعد از زايمان هم نبايد شير دادن به نوزاد را قطع کرد يا کاهش داد زيرا بسياري از مادران به دليل بروز اين دردها به صورت کمکي از شير خشک استفاده مي‌کنند و ذايقه نوزاد را تغيير مي‌دهند و جالب اينکه اين سوال براي شان پيش مي‌آيد که چرا نوزادم ديگر شير من را نمي‌خورد!
شايد به دليل اينکه بعضي‌ها با شيردهي احساس درد ميكنند.
اين درد به علت انقباض رحم براي خروج لخته‌هاي خون باقيمانده است. گاهي در روزهاي اول پس از زايمان، دردهايي شبيه به درد قاعدگي وجود دارد كه به پس‌‌درد موسوم است. اين درد با شيردهي بيشتر ميشود كه علت آن وجود هورموني است كه در شيردهي ترشح شده و باعث انقباض رحم ميشود. اين دردها خيلي زود برطرف ميشود و مانعي براي شير ندادن به نوزاد نيست اما اگر شديد، مداوم و همراه با تب يا خونريزي باشد، بايد فورا به پزشك مراجعه شود.
از مهم‌ترين مشکلات بارداري، افزايش وزن شديد طي اين دوران است. مادران جوان براي رهايي از اين اضافه وزن بايد چه اقداماتي انجام دهند؟
بستن شکم‌بند تا چه زماني بايد ادامه پيدا کند؟
و سوال آخر اينکه براي تنظيم خانواده بعد از زايمان چه بايد کرد؟
علل و راه‌حل شقاق سينه
شقاق يا ترك خوردن پوست نوک پستان‌ها معمولا در شيردهي اول رخ ميدهد و شايع‌ترين علت آن به طور عمده نازك بون پوست سر پستان است.
اين مشکل در اثر مكيدن مكرر نوزاد به خصوص در روزهاي ابتدايي پس از زايمان كه مادر شير خوبي ندارد، ايجاد ميشود. بنابراين بهتر است مادر قبل از شيردهي، نوك پستان را با شير خودش چرب و مرطوب نگه دارد تا از ترك خوردن آن جلوگيري شود اما اگر شقاق ايجاد شد، اين كار به تنهايي كافي نيست و مادر بايد از پمادهاي ترميم‌كننده پوست استفاده كند.
علت دوم ايجاد شقاق نوك پستان‌ها كه مدتي پس از تولد و شيرخوارگي ايجاد ميشود، وجود قارچ و به اصطلاح برفك در دهان نوزاد است كه باعث كانديديازيس پوست شده و در پوست شقاق ايجاد ميكند.
براي درمان اين نوع شقاق بهتر است از كِرِم‌هاي مرطوب‌كننده استفاده و قارچ دهان نوزاد نيز درمان شود. استفاده از آب و صابون و مواد ضدعفوني‌كننده براي درمان و پيشگيري از شقاق پيشنهاد نمي‌شود اما به هنگام استحمام به‌كار بردن از ليف و صابون مشكلي ندارد.
مهم‌ترين راه پيشگيري از شقاق نوک پستان و زخم شدن آن، شيوه صحيح شيردادن به کودک است؛ زيرا اگر نوزاد فقط نوک پستان را در دهان بگيرد، اين مشکل به وجود خواهد آمد.
مادر بايد سعي کند تمام هاله قهوه‌اي رنگ پستان‌اش به طور صحيح در دهان نوزاد قرار بگيرد؛ به طوري که لب تحتاني نوزاد موقع شيردهي کاملا به بيرون برگشته باشد. بايد توجه داشت که کمي حساسيت و درد در اوايل شيردهي طبيعي است اما در صورتي که شيردهي با وضعيت مناسب صورت گيرد، درد و شقاق در نوک پستان ايجاد نخواهد شد.
منبع:www.salamat.com
/ع
