غذاهاي ضدسرطان
تغييرات اجتماعي در كشور ايران و بسياري از كشورهاي منطقه، طي 30سال اخير، وضع سلامت مردم را تغيير داده است. تغيير سنت‌هاي گذشته و شيوه‌هاي جديد زندگي به تغيير در الگوهاي غذايي از جمله افزايش دريافت چربي‌هاي اشباع و كاهش دريافت ميوه و سبزي منجر شده، كه اين امر موجب افزايش بروز بيماري‌هاي غيرواگير مانند بيماري‌هاي قلبي عروقي، سرطان، ديابت و... شده است.
بر اساس گزارش سازمان جهاني بهداشت در سال 2005 ميلادي، بيماري‌هاي مزمن (بيماري‌هاي قلبي عروقي، ديابت، چاقي، انواع سرطان و بيماري‌هاي تنفسي) علت 60 درصد از مرگ‌ها بوده و35 ميليون مرگ در سال به دليل اين بيماري‌ها رخ داده است. همچنين 80 درصد از مرگ‌هاي فوق در کشور‌هاي درحال توسعه کم‌درآمد مشاهده شده است. رژيم غذايي در دست كم، 35 درصد از كل موارد سرطان‌ها دخالت دارد که اين رقم در زنان به 50 درصد مي‌رسد. براساس پيش‌بيني سازمان جهاني بهداشت تا سال2020 موارد جديد سرطان‌ها به 15ميليون مي‌رسد.
بنابراين سرطان از جمله بيماري‌هايي است که تغذيه صحيح در پيشگيري و درمان آن مي‌تواند نقش مهمي داشته باشد. به عنوان مثال افرادي که کمتر از پنج بار در روز ميوه و سبزي مصرف مي‌کنند بيشتر در معرض خطر سرطان‌هاي دستگاه گوارش قراردارند. با توجه به نقش تغذيه در پيشگيري از سرطان‌ها در زير به برخي از اجزاي مواد غذايي که نقش پيشگيري کننده در سرطان‌ها را به عهده دارند اشاره مي‌شود:
آنتي‌اكسيدان‌ها:
آنتي‌اكسيدان‌هاي موجود در برخي از مواد غذايي با كاهش راديكال‌هاي آزاد در بدن، در پيشگيري از انواع سرطان‌ها نقش مهمي‌دارند. مواد آنتي اکسيداني مانند كاروتنوئيدها (رنگدانه‌هاي گياهي)، ويتامين C، ويتامين E، سلنيوم كه مانع از آسيب سلول‌ها و بافت‌ها مي‌شوند، مي‌توانند از بروز تغييرات سلول‌هاي بدخيم جلوگيري کنند. سبزي‌هاي برگ سبز و زرد و ميوه‌هاي رنگي مانند اسفناج، هويج، مرکبات، زردآلو و طالبي (منابع کاروتنوئيدي)، ميوه‌ها به ويژه مرکبات و سبزي‌ها (منبع ويتامين C) روغن جوانه گندم و آفتابگردان؛ مغزها مانند بادام و سبزي‌هاي برگ سبز (منبع ويتامين E) و غذاهاي دريايي، گوشت و جگر منبع سلنيوم هستند. نتايج برخي مطالعات نشان داده است که مصرف منابع غذايي حاوي سلنيوم به کاهش خطر بروز سرطان هاي پروستات، ريه و روده بزرگ منجر شده است. همچنين مصرف 10 بار گوجه فرنگي در هفته موجب کاهش خطر سرطان پروستات به ميزان 35 درصد شده است.
فيبرها:
تركيباتي هستند كه در ديواره سلول‌هاي گياهان مثل سبزي‌ها، ميوه‌ها، سبوس، غلات كامل، حبوبات و مغزها يافت مي‌شوند. فيبرها با جذب آب و افزايش حجم مدفوع موجب تسهيل دفع و کاهش يبوست مي‌شوند به طوري که نتايج مطالعات متعدد، نشان داده است رژيم‌هاي غذايي حاوي فيبر خطر بروز انواع سرطان به ويژه سرطان معده، روده، مري را كاهش مي‌دهند. فيبرها، با افزايش سرعت انتقال مواد غذايي از روده بزرگ موجب مي‌شوند، باكتري‌هاي روده فرصت كمتري براي توليد مواد سرطان‌زا داشته باشند، همچنين ديواره روده براي مدت طولاني در معرض مواد سرطان‌زا قرار نگيرند. فيبرها علاوه بر افزايش حجم و تسهيل عمل دفع موجب رقيق شدن مواد سرطان‌زا و کاهش مدت زمان تماس اين مواد با ديواره روده مي‌شوند. بنابراين با دريافـت مقدار كافي و متناسبي از گروه غلات، ميوه‌ها و سبزي‌ها مي‌توان از بروز بسياري از سرطان‌ها پيشگيري كرد. توصيه مي‌شود روزانه 400 گرم يا 5 بار در روز ميوه و سبزي مصرف شود.
ارتباط رژيم‌هاي پرچرب با سرطان
دريافت مقادير زيادي چربي (گوشت قرمز، تخم‌مرغ، محصولات لبني با مقادير بالايي چربي و كلسترول) موجب افزايش احتمال خطر سرطان روده، پستان و كليه مي‌شود. دريافت بالاي چربي به خصوص در زنان يائسه احتمال بروز سرطان پستان را افزايش مي‌دهد. مصرف روغن زيتون خطر بروز بسياري از سرطان‌ها به خصوص سرطان پستان را كاهش مي‌دهند. نتايج بررسي‌هاي مختلف نشان داده است که مصرف خانواده كلم و گل كلم موجب تخريب مواد سرطان‌زا مي‌شود. همچنين پياز و سير، خطر سرطان معده را کاهش مي‌دهد. انار نيز از سرطان پروستات پيشگيري مي‌کند. نتايج برخي مطالعات نيز نشان داده است که مصرف هويج، گوجه فرنگي و مركبات در برنامه غذايي روزانه موجب کاهش خطر سرطان كولون مي‌شود. مصرف پياز، چاي سبز، انگور و مركبات نيز به توقف تغييرات بدخيم در سلول‌ها منجر مي‌شود. منابع‌غذايي اسيدفوليک مانند سبزي‌هاي برگ سبز (کاهش خطر سرطان کولون و سينه) و منابع غذايي ويتامين E مانند روغن جوانه گندم و آفتابگردان (کاهش خطر سرطان پروستات) را نشان داده است. غذاهاي دريايي به علت داشتن اسيدهاي چرب امگا 3، سلنيوم، روي، ويتامين E و... در پيشگيري از بسياري از سرطان‌ها به خصوص سرطان پستان و روده نقش مهمي دارند.
نتايج برخي از مطالعات انجام شده نشان داده است که برخي از مواد غذايي مانند انواع توت‌ها (توت‌فرنگي؛ توت سياه و..) به دليل پلي‌فنل‌ها؛ ماهي‌هاي چرب مانند سالمون؛ ساردين و قزل‌آلا (منابع غذايي حاوي امگا3 )، انگور، پياز، سير، کلم بروکلي، سيب(به دليل دارا بودن فلاونوئيد)، پرتقال و گوجه‌فرنگي (منبع ويتامين C) و آناناس(آنزيم بروملاين) خاصيت ضدالتهابي دارند. بنابراين مصرف ميوه‌ها و سبزي‌هايي که خاصيت ضدالتهابي دارند به منظور پيشگيري از بيماري‌هاي مزمن مرتبط با تغذيه از جمله سرطان توصيه مي‌شوند.
8 توصيه ضدسرطان
1 افزايش مصرف روزانه ميوه‌ها و سبزي‌ها در برنامه غذايي روزانه (حداقل پنج بار درروز)
2 انتخاب ميوه‌ها و سبزي‌هاي رنگي (سبز تيره و نارنجي)
3 مصرف ميوه‌ها و سبزي‌ها همراه با غذا يا به عنوان ميان وعده
4 کاهش مصرف غذاهاي پر چرب (کره، لبنيات پرچرب، کله‌پاچه، گوشت‌هاي قرمز، روغن‌جامد و سس مايونز)
5 کاهش مصرف گوشت‌هاي فرآيندي مانند سوسيس و کالباس (به دليل ترکيبات نيتراتي که به عنوان نگه‌دارنده و رنگ‌دهنده به آن اضافه مي‌شوند)
6 طبخ صحيح غذاها و پرهيز از مصرف زياد غذاهاي سرخ شده
7 کاهش مصرف غذاهاي شور به دليل نقش آن در سرطان معده
8 استفاده از نان‌هاي تهيه شده از دانه کامل و غلات سبوس‌دار
منبع: http://www.salamat.com
بر اساس گزارش سازمان جهاني بهداشت در سال 2005 ميلادي، بيماري‌هاي مزمن (بيماري‌هاي قلبي عروقي، ديابت، چاقي، انواع سرطان و بيماري‌هاي تنفسي) علت 60 درصد از مرگ‌ها بوده و35 ميليون مرگ در سال به دليل اين بيماري‌ها رخ داده است. همچنين 80 درصد از مرگ‌هاي فوق در کشور‌هاي درحال توسعه کم‌درآمد مشاهده شده است. رژيم غذايي در دست كم، 35 درصد از كل موارد سرطان‌ها دخالت دارد که اين رقم در زنان به 50 درصد مي‌رسد. براساس پيش‌بيني سازمان جهاني بهداشت تا سال2020 موارد جديد سرطان‌ها به 15ميليون مي‌رسد.
بنابراين سرطان از جمله بيماري‌هايي است که تغذيه صحيح در پيشگيري و درمان آن مي‌تواند نقش مهمي داشته باشد. به عنوان مثال افرادي که کمتر از پنج بار در روز ميوه و سبزي مصرف مي‌کنند بيشتر در معرض خطر سرطان‌هاي دستگاه گوارش قراردارند. با توجه به نقش تغذيه در پيشگيري از سرطان‌ها در زير به برخي از اجزاي مواد غذايي که نقش پيشگيري کننده در سرطان‌ها را به عهده دارند اشاره مي‌شود:
آنتي‌اكسيدان‌ها:
آنتي‌اكسيدان‌هاي موجود در برخي از مواد غذايي با كاهش راديكال‌هاي آزاد در بدن، در پيشگيري از انواع سرطان‌ها نقش مهمي‌دارند. مواد آنتي اکسيداني مانند كاروتنوئيدها (رنگدانه‌هاي گياهي)، ويتامين C، ويتامين E، سلنيوم كه مانع از آسيب سلول‌ها و بافت‌ها مي‌شوند، مي‌توانند از بروز تغييرات سلول‌هاي بدخيم جلوگيري کنند. سبزي‌هاي برگ سبز و زرد و ميوه‌هاي رنگي مانند اسفناج، هويج، مرکبات، زردآلو و طالبي (منابع کاروتنوئيدي)، ميوه‌ها به ويژه مرکبات و سبزي‌ها (منبع ويتامين C) روغن جوانه گندم و آفتابگردان؛ مغزها مانند بادام و سبزي‌هاي برگ سبز (منبع ويتامين E) و غذاهاي دريايي، گوشت و جگر منبع سلنيوم هستند. نتايج برخي مطالعات نشان داده است که مصرف منابع غذايي حاوي سلنيوم به کاهش خطر بروز سرطان هاي پروستات، ريه و روده بزرگ منجر شده است. همچنين مصرف 10 بار گوجه فرنگي در هفته موجب کاهش خطر سرطان پروستات به ميزان 35 درصد شده است.
فيبرها:
تركيباتي هستند كه در ديواره سلول‌هاي گياهان مثل سبزي‌ها، ميوه‌ها، سبوس، غلات كامل، حبوبات و مغزها يافت مي‌شوند. فيبرها با جذب آب و افزايش حجم مدفوع موجب تسهيل دفع و کاهش يبوست مي‌شوند به طوري که نتايج مطالعات متعدد، نشان داده است رژيم‌هاي غذايي حاوي فيبر خطر بروز انواع سرطان به ويژه سرطان معده، روده، مري را كاهش مي‌دهند. فيبرها، با افزايش سرعت انتقال مواد غذايي از روده بزرگ موجب مي‌شوند، باكتري‌هاي روده فرصت كمتري براي توليد مواد سرطان‌زا داشته باشند، همچنين ديواره روده براي مدت طولاني در معرض مواد سرطان‌زا قرار نگيرند. فيبرها علاوه بر افزايش حجم و تسهيل عمل دفع موجب رقيق شدن مواد سرطان‌زا و کاهش مدت زمان تماس اين مواد با ديواره روده مي‌شوند. بنابراين با دريافـت مقدار كافي و متناسبي از گروه غلات، ميوه‌ها و سبزي‌ها مي‌توان از بروز بسياري از سرطان‌ها پيشگيري كرد. توصيه مي‌شود روزانه 400 گرم يا 5 بار در روز ميوه و سبزي مصرف شود.
ارتباط رژيم‌هاي پرچرب با سرطان
دريافت مقادير زيادي چربي (گوشت قرمز، تخم‌مرغ، محصولات لبني با مقادير بالايي چربي و كلسترول) موجب افزايش احتمال خطر سرطان روده، پستان و كليه مي‌شود. دريافت بالاي چربي به خصوص در زنان يائسه احتمال بروز سرطان پستان را افزايش مي‌دهد. مصرف روغن زيتون خطر بروز بسياري از سرطان‌ها به خصوص سرطان پستان را كاهش مي‌دهند. نتايج بررسي‌هاي مختلف نشان داده است که مصرف خانواده كلم و گل كلم موجب تخريب مواد سرطان‌زا مي‌شود. همچنين پياز و سير، خطر سرطان معده را کاهش مي‌دهد. انار نيز از سرطان پروستات پيشگيري مي‌کند. نتايج برخي مطالعات نيز نشان داده است که مصرف هويج، گوجه فرنگي و مركبات در برنامه غذايي روزانه موجب کاهش خطر سرطان كولون مي‌شود. مصرف پياز، چاي سبز، انگور و مركبات نيز به توقف تغييرات بدخيم در سلول‌ها منجر مي‌شود. منابع‌غذايي اسيدفوليک مانند سبزي‌هاي برگ سبز (کاهش خطر سرطان کولون و سينه) و منابع غذايي ويتامين E مانند روغن جوانه گندم و آفتابگردان (کاهش خطر سرطان پروستات) را نشان داده است. غذاهاي دريايي به علت داشتن اسيدهاي چرب امگا 3، سلنيوم، روي، ويتامين E و... در پيشگيري از بسياري از سرطان‌ها به خصوص سرطان پستان و روده نقش مهمي دارند.
نتايج برخي از مطالعات انجام شده نشان داده است که برخي از مواد غذايي مانند انواع توت‌ها (توت‌فرنگي؛ توت سياه و..) به دليل پلي‌فنل‌ها؛ ماهي‌هاي چرب مانند سالمون؛ ساردين و قزل‌آلا (منابع غذايي حاوي امگا3 )، انگور، پياز، سير، کلم بروکلي، سيب(به دليل دارا بودن فلاونوئيد)، پرتقال و گوجه‌فرنگي (منبع ويتامين C) و آناناس(آنزيم بروملاين) خاصيت ضدالتهابي دارند. بنابراين مصرف ميوه‌ها و سبزي‌هايي که خاصيت ضدالتهابي دارند به منظور پيشگيري از بيماري‌هاي مزمن مرتبط با تغذيه از جمله سرطان توصيه مي‌شوند.
8 توصيه ضدسرطان
1 افزايش مصرف روزانه ميوه‌ها و سبزي‌ها در برنامه غذايي روزانه (حداقل پنج بار درروز)
2 انتخاب ميوه‌ها و سبزي‌هاي رنگي (سبز تيره و نارنجي)
3 مصرف ميوه‌ها و سبزي‌ها همراه با غذا يا به عنوان ميان وعده
4 کاهش مصرف غذاهاي پر چرب (کره، لبنيات پرچرب، کله‌پاچه، گوشت‌هاي قرمز، روغن‌جامد و سس مايونز)
5 کاهش مصرف گوشت‌هاي فرآيندي مانند سوسيس و کالباس (به دليل ترکيبات نيتراتي که به عنوان نگه‌دارنده و رنگ‌دهنده به آن اضافه مي‌شوند)
6 طبخ صحيح غذاها و پرهيز از مصرف زياد غذاهاي سرخ شده
7 کاهش مصرف غذاهاي شور به دليل نقش آن در سرطان معده
8 استفاده از نان‌هاي تهيه شده از دانه کامل و غلات سبوس‌دار
منبع: http://www.salamat.com
