آواز اصلی قناری متشکل از قلطان خاصی همراه با صوت مخصوص است که با صداکردن مخلوط می شود . از ابتدای پرورش قناری خانگی در جنوب اسپانیا تا پرورش ((خواننده تیرولی))تنها طولانی ترساختن آواز مد نظر قرار گرفته و اصلاح وحذفی در آن صورت نپذیرفته است . پرورش قناری در منطقه هارتس آلمان در ابتدای قرن 19 سر آغاز اصلاح آواز قناریها می باشد . در فاصله کوتاهی قناریهای آبزن بلژیکی که آنان نیز دارای آواز دلپذیری هستند ، پرورش یافتند . در هر حال معدن چیان بودند که به اصلاح آواز قناریها همت گماشتند .آنان کوشش داشتند با پرورش قناریهای مطلوب خود را از واردات قناری از تیرولخود کفا سازند .
تجزیه آواز قناری
1-غلطان خالی 2-غلطان 3- صدای آب 4- زنگ توخالی 5- سوت 6- استفاده از صدای ((ح)) 7- گام ناقوس 8- زنگ غلطان 9- زنگبرای تعیین رتبه گامهای مختلف به ((معمولی)) و ((متوسط)) و ((خوب)) و ((خیلی خوب)) نیاز به تشخیص صحیح آن هستیم.دو مشخصه ی تعیین کننده کیفیت هستند:یکی ترکیب گامها ودومی حروف به کار گرفته شده در آنها وارتباط حروف با یکدیگر.
گامهای غلطان:
حروف تعیین کننده ی گامهای غلطان ""rمیباشد که برخی اوقاط شدیدوزمانی خفیف وهنگامی کاملا حذف به نظر می رسد . این حرف در میان حروف با صداپدیدار می شود . با استفاده از این حروف آوازی پیوسته همراه غلطان تن ها پدید آمده ولذا آن را ((گامهای غلطان)) مینامند.غلطان خالی :
غلطان خالی معروف ترین گامهای پدید آمده در آواز قناری است .علامت مشخصه آن حرف "r"همراه با حروف صدادار "u"یا"O" که به صورتهای "rororo"یا"rururu"پدیدار می شود . حرف صدادار به کار گرفته شده نمایانگر کیفیت آواز است ولذا با شنیدن گامها میتوان مرغوبیت آنها را تمیز کرد. اگر گام"ru"در آواز به کار گرفته شود آن را کیفیت متوسط تلقی میکنند.استفاده از"ro" به منظور خوب است .زنگ غلطان :
زنگ غلطان نیز گامی غلطان است . حرف "r"همواره ودر هر ارتباطی با حروف صدادار"i" پدیدار می شود . همراه صدای زنگ می توان هماهنگی آواز را تشخیص داد .غلطان ک :
پائین ترین گام آواز قناری ((غلطان ک)) می باشد . با بکاگیری حرف "k" غلطانی بم صورت می پذیرد . استراحتی نیز بین تن های مختلف صورت نگرفته و آوازی پیوسته به گوش می رسد . علاوه بر "k"حرف "r" علامت مشخصه این گام است . با استفاده از حروف صدادار"a"وo","u"" تن های "Krr"یا"karr"با امتیاز معمولی و "korr"امتیاز خوب و "kurr"امتیاز خیلی خوب پدیدار می شوند .گامهای آبی :
علامت مشخصه گامهای آبی حروف bl","b","l"" است . در ارتباط با حروف صدادار o","u""سیلاب های "blobloblo" یا "blublublu" پدیدار می شوند .مرغوبیت آهنگهای سیلابهای یاد شده در آواز قناری به ترتیب معمولی و خوب و خیلی خوب می باشند .زنگ تو خالی :
زنگ تو خالی در ارتباط با حرف "l"شنیده می شود . در کاربرد حروف با صدا تغییری پدید نمی آید."lololo"سیلابی خوب واستفاده از "lululu" به منزله خیلی خوب خواهد بود .زنگ :
زنگ نیز همانند زنگ غلطان از حرف صدادار "i"متشکل شده است .در نتیجه ترکیب با حرف "l"سیلاب "lilili"پدید آمه که نمایانگر گام زنگ می باشد .گامهای تند:
سوت :
علامت مشخصه سوت حرف "d"است .در ارتباط با حروف صدادارi","o","u"" سیلاب "di"امتیاز معمولی و"dododo" امتیاز خوب و "dududu" امتیاز خیلی خوب نتیجه می شود .گام توام با p(به آلمانی ها):
این گام توام با حرف "h" نمایان می شود . و همراه با حروف صدادار "a"به منزله معمولی وبا "o"به منزله خوب و همراه "u"به منزله خیلی خوب خواهد بود.(hahaha,hohoho,huhuhu)گام ناقوس:
در گام ناقوس مرقوب باید حروف "gl"در ابتدای سیلاب و حرف "k"ویا "ck"در ابتدای سیلاب ظاهر شوند . این حروف همراه حروف صدادار "a"و"o"و"u" پدید می آیند . بنا بر این پرنده ای امتیاز مناسب را دریافت می کند که سیلابهائی نظیر "glack"و"glock" را به وضوح بیان نماید .گامهای کسر امتیاز :
متاسفانه آواز قناریها تنها از گامهای مطبوع ودلنشین تشکیل نشده . بلکه قطعاتی نا مطلوب وحتی گوش خراش نیز میتوان باشد . در نظر نگرفتن این گامها اشتباه خواهد بود . برخی اعتقاد دارند که در مورد پرنده ای که در کسب گامهای امتیاز آور و موفقیت چشم گیری داشته باشد باید در صورت بروز گامهای غلط از آنها چشم پوشی کرد . اما این نظر نادرست است ودر جهت تکامل و بهبود آواز قناری نمی باشد .
مدل های آواز قناری و تعلیم آنها
آواز قناری : صدای زیبای قناری باعث اسارتش شد . ولی امروزه کمترکسی به خواندنش اهمیت میدهد و فقط به مد روز کار دارند . قبلا تمام قناری دار های ایران آواز این پرنده را دوست داشتند و به قناری خوش آواز و خوش صدا کلمه خوش مقام را میگفتند که کلمه خوش مقام را به خوش موقوم و بالاخره خلاصه کردند به موقوم ( در فارسی کلمه مقام معنی صدا ی آواز را میدهد) که این آواز خوش مقام در ایران ردیف های مختلفی دارد . در اروپا هم یک نوع ردیف آواز را می پسندند که به نام رولر معروف شده و در آلمان بیشتر علاقه مند دارد . آواز قناری رولر تشکیل می شود از نت لی لی لی لی که از صدای یواش و آرام شروع می شود و تا آخر خواندن چه چه و قور در آوازش شنیده نمی شود.مدل های آواز قناری های ایران :
تشکیل می شود از زنگی و لی لام هور و بلبلی و لی لی لی لی و جام جام .زنگی به سه نوع تقسیم میشود :
اول اگر زنگی را ریز و تند و بهم چسبیده بخواند بنام نعلبکی میگویند . ( مانند صدای برخورد تند و سریع و ریز ریز دو تا نعلبکی )
دوم زنگی لوله ای که فاصله دار تر از نعلبکی می باشد و سنگین تر است . ( مانند برخورد دو تا لوله ی آهنی )
سوم زنگی گیلاسی که خیلی سنگین تر است ( مانند صدای برخورد دو تا گیلاس یا لیوان فلزی مخصوص بستنی )
نت بلبلی : هر آواز یا نتی را که قناری با صدای سوت بخواند بلبلی حساب می کنند .
لی لی لی لی شبیه به گفتن لی لی لی لی خود ما انسان ها است فقط با صدای قناری . این توضیحات را نمیتوان بیشتر تشریح کرد مگر به صدای قناری زنگی گوش بدهید
بهترین ردیف آواز قناری ایران
می باید چنین بخواند :اول نت لی لام هور یا نت پیس قور و بعد جام جام و لی لی لی لی و جام جام سنگین و فاصله دار ( که چاپ چاپ میگویند ) و نت زنگی گیلاسی .
اگر این نت ها را پشت سر هم و به هم چسبیده بخواند بهترین مدل می باشد و تا آنجا یک زنگی حساب می شود و آگر بخواهد این مدل را ادامه بدهد می باید این نت ها را به نت های بالا بچسباند : لی لی لی لی و چاپ چاپ و زنگی گیلاسی که تا اینجا دو زنگی محسوب می شود و اگر باز بخواهد ادامه بدهد می باید نت لی لی لی لی و چاپ چاپ و زنگی گیلاسی را بخواند که تا اینجا هم سه زنگی حساب می شود و اگر از اول این مدل شروع به خواندن نکند اشتباه است و می گویند از وسط دهان خوانده است .
تعلیم آواز :
قناری هایی که در عرض چند روز بتوانند آواز قناری های دیگر را فرا گیرند جوجه هایشان برای تعلیم دادن مفید می باشد .این جوجه ها را می بایست از پدر و مادری انتخاب کرد که سن زیادی داشته باشند و یا این پدر و مادر چند بار در عرض یک سال تولید مثل کرده و خلاصه باید جوجه را از پدر و مادر با هوش و در عین حال ضعیف انتخاب کرد و در آن محلی که این جوجه ها بزرگ می شوند هیچ پرنده دیگری وجود نداشته باشد . اگر یک جفت قناری نر و ماده در یک منزل باشد در موقع جوجه کشی قناری نر آواز نمی خواند و موقعی که جوجه ها 10 روزه شدند می باید قناری نر از آن محل برده شود و نوار مورد علاقه را برای جوجه ها بگذارید و پس از 2 ماه با دقت به صدای جوجه ها گوش بدهید و هر موقع که دیدید یکی از جوجه ها مقداری از نت از نت مورد علاقه شما را تقلید میکند همان جوجه را انتخاب نمایید و تمام زحماتتان را برای آن بگذارید . دقت کنید هر صدایی که به آواز قناری شبیه باشد جوجه ها یاد میگیرند مثل صدای لولای در یا چرخ خیاطی که خشک باشد و یا صدایی که از دهان انسان بیرون بیاید مانند سوت زدن و یا پس پس کردن و صدای جیرجیرک یا گنجشک اگر هر کدام از این صدا ها به آواز قناری اضافه شود از رده موقوم خارج است .
ارزیابی خوش آوازی قناری
1- صحیح خواندن۲- صدای صاف وزلال
۳- بلندی صدا
۴- ادامه دادن و تعداد زنگی بیشتر
تقویت صدا و خوش آوازی قناری
ویتامین H
باعث تقویت صدا و خوش آوازی میشود .
آثار کمبود ویتامین : باعث ایجاد مشکلات پوستی و مشکلات خواندن میشود .
منابع این ویتامین : این ویتامین در سبوس گندم و زرده تخم مرغ یافت میشود .
قناری موقوم:
آواز خواندن قناری های نر امر طبیعی است که بوسیله آن با افراد اجتماع خود ارتباط برقرار می کنند و این شایعه که آواز خواندن قناری در هنگام ناراحتی و افسرد گی پرنده با آواز خواندن در زمانهای دیگر متفاوت است نادرست میباشد زیرا پرنده افسرده آواز نمی خواند و هیچگاه آواز غمگین و حزن آلود سر نمیدهد ولی نوع آواز خواندن پرنده تحت تاثیر صدای محیط اطراف و همچنین آموزش می تواند تغییر یابد ,یعنی صداهای مختلف محیط در فراگیری و تند خوانی و کند خوانی و یا زیر خواندن و یا بم خواندن وحتی کشش صداها موثر است حتی می تواند لحن خواندن ( طنین یا آکوستیک ) را تغییر دهد .بیشتر این تغییرات اکتسابی هستند . یکی از معروفترین نژادها یی که جهت خواندن نگهداری و تربیت می شوند ,نژاد رولر آلمان است که تنها آواز خاصی را آموزش می بیند .نژادهای دیگری نیز وجود دارند که برای این کار آموزش می بینند وهر یک علاقمندان خاص خود را دارند ولی در ایران هیچ یک از این نژادها مورد پسند قرار نگرفته است .اساتید محترم به آواز خوانی گله ای و معمولی و بدون اصول (دهن رسمی )می گویند. این اساتید به پرورش و آموزش نوعی آواز بنام مو قوم مشغولند و زحمت بسیاری را برای تربیت یک قناری در طول یک سال متحمل می شوند ولی پرنده هایی را که جهت آموزش انتخاب می کنند دارای نژاد خاصی نیستند اما ترجیح می دهند قناری انتخاب شده دارای خصوصیات زیر باشد .۱-جثه قناری میانه باشد نه خیلی درشت و نه خیلی ریز.
۲-داشتن مقداری فر(رگ) د ر تنه پرنده بسیار خوب است.
۳- سری گرد و بزرگ وچشمانی درشت داشته باشد .
۴-بسیاربهتر خواهد بود که سابقه و استعداد یادگیری در نسل های گذشته را داشته باشد .
۵-رنگ پرنده تاحد امکان روشن باشد.نظیر سفید, لیمویی, پرتقالی کمرنگ, ماستی (تاکید بر روی رنگهای سفید و ماستی بیشتر است )
احتمالا نام موقوم برگرفته شده از مقام یا مقام دار می باشد که بمرور زمان در زبان محاوره به موقوم تغییر پیدا کرده است.آواز خواندن دراین سبک دارای ردیف مختص
منبع:www.qomcanary.com
