چقدر و چگونه موها را بايد شست؟
يكي از چيزهايي كه زياد از متخصصان پوست و مو مي پرسند، چگونگي شست و شوي موهاست. بهتر است موها را با صابون شست يا شامپو؟ با شامپوي ايراني يا خارجي؟ هر روز يا يک روز در ميان؟ يا چنگ زدن يا به نرمي؟ و...
در سال هاي گذشته و براي مدت زمان طولاني، مواد تميز كننده مو و پوست معنايي جز صابون نداشتند و مي دانيم كه اين ماده داراي ضعف هاي زيادي مانند ضعف شست و شو در آب هاي سخت دارد. صابون در آب سخت به خوبي كف نمي كند و باعث بر جاي گذاشتن يك رويه چرب ناخوشايند مي گردد كه به خوبي شسه نمي شود. اگر مو با صابون شسته شود، اين لايه ناخوشايند روي مو ايجاد مي شود و ظاهري بي جان و بي روح را بر جاي مي گذارد. اما مواد حالت دهنده و پاك كننده، مو و كف سر را تميز مي كنند و باعث شانه شدن راحت تر موهاي خيس و افزايش حجم آن بدون ايجاد الكتريسيته ساكن در زمان خشك شدن مي شوند.
* عوامل پاك كننده: علت اصلي كه مردم از شامپو استفاده مي كنند بهره گيري از خاصيت پاك كنندگي و تميز كنندگي آن است. سورفاكتانت ها سبوم يا همان چربي و چرك را از مو و كف سر بر مي دارند و در واقع اين سورفاكتانت ها هستند كه براي پاكيزگي كف ايجاد مي كنند. سورفاكتانت ها مواد فعال سطحي هستند كه مي توانند در سطح خود وارد واكنش شوند و كشش سطحي را كاهش دهند. سورفاكتانت ها از تركيباتي كه تحت عنوان اسيدهاي چرب شناخته شده اند، مشتق مي شوند. اسيد هاي چرب موادي طبيعي به شمار مي روند كه از منابع مختلف گياهي يا حيواني به دست مي آيند. موادي كه امروزه به اين منظور به كار مي روند از روغن نارگيل، روغن هسته خرما يا روغن دانه سويا مشتق شده اند. مواد ديگري نيز براي افزايش قوام شامپوها استفاده مي شوند؛ مانند متيل سلولز.
* عوامل حالت دهنده: اين مواد به شامپو اضافه مي شوند تا ضمن كم شدن آثار منفي سورفاكتانت ها، باعث افزايش حالت پذيري و بهبود وضعيت موها شوند. اين عوامل عبارت اند از: پلي مرها، سيليكون ها و آمين اكسيدها.
* عوامل دلپذيركننده شامپو: رنگ، اسانس ها و عوامل صدفي كننده.
* نگهدارنده ها: از آنجا كه قست عمده شامپوها را آب تشكيل مي دهد، جهت پيشگيري از فساد شامپو توسط ميكروب ها و قارچ ها لازم است مواد نگه دارنده نيز به شامپوها اضافه شود. در گذشته از موادي مانند فرم آلدييد استفاده مي شد كه به دليل سرطان زايي مصرف آن منع شده است. يكي از عللي كه بعضي از افراد به برخي شامپوها حساسيت نشان مي دهند، آلرژي به مواد نگه دارنده شامپوهاست.
* مواد فعال با خواص طبي: برخي شامپوها داراي خواص طبي هستند مانند شامپوهاي ضدشوره كه حاوي سلنيوم سولفيد، پيريتويين زينك، كليمازول ياكتوكونازول مي باشند. تعدادي از شامپوها حاوي پانتول مي باشند كه در رشد و افزايش رطوبت مو ارزشمند است. گاه عصاره هاي گياهي مانند گزنه، آلوئه ورا، رزماري (اكليل كوهي)، نعناع، فلفل، رازيانه، بابونه، سدر، روغن بادام، كاندولا، روغن زيتون، جوجوبا، مريم گلي، برنج، گندم، عصاره انار و زعفران نيز به شامپوها اضافه مي شوند.
اگر به برچسب شامپوها دقت كرده باشيد، روي آن ها «مخصوص موهاي چرب، خشك، معمولي يا موهاي آسيب ديده و رنگ شده» نوشته شده است. اين ويژگي ها را بر اساس تركيبي از سورفاكتانت ها و مواد نرم كننده، به دست مي آورند و بهتر است هر فرد بر اساس نوع مويش شامپوهاي مخصوص آن مو را انتخاب نمايد؛
مثلاً اگر موهاي شما چرب است، شامپوي مخصوص موهاي چرب، چربي سر شما را بهتر پاك خواهد كرد و بر عكس اگر موهاي خشكي داشته باشيد و از شامپوي موهاي چرب استفاده كنيد، شديداً موهايتان خشك و غير قابل شانه كردن خواهد شد. به طور معمول، اگر موهاي معمولي داريد، توصيه ما شست و شوي يك روز در ميان موهاست.
چنگ زدن موها عمدتاً از مواد كراتيني مرده تشكيل شده است. بنابراين كوتاه كردن مو كه كراتيني مرده است تاثيري بر سلول هاي فعال موجود در فوليكول مو و رشد بهتر عملكرد آن ها نمي گذارد ولي كشيدن موها روي اين سلول ها تاثير دارد. به همين دليل شستن موها بايد به آرامي انجام شود، نه با شدت. نياي به ماساژ شديد موها در موقع شستن نيست. به همين ترتيب، خشك كردن مو را هم بايد با آرامش انجام داد. به خصوص افرادي كه موهاي تنك يا نازك دارند بايد در خشك كردن مو دقت كافي داشته باشند و مو را با ضربات ملايم حوله خشك كنند و حوله را به سر نمالند. از مصرف آب خيلي داغ بايد پرهيز كرد زيرا شستن مكرر مو با آب خيلي داغ به مو آسيب مي رساند.
شامپو نبايد وارد چشم شود (حتي شامپوهاي ملايمي كه باعث سوزش چشم نمي شود) و بايد به طور كامل از روي سر شسته شود؛ زيرا باقي ماندن شامپو حتي به مقدار كم روي سر باعث التهاب پوستي مي شود. به همين دليل بهتر است بعد از شستن، موها را به مدت سه يا چهار دقيقه آبكشي كنيم.
منبع:راه کمال شماره 36
در سال هاي گذشته و براي مدت زمان طولاني، مواد تميز كننده مو و پوست معنايي جز صابون نداشتند و مي دانيم كه اين ماده داراي ضعف هاي زيادي مانند ضعف شست و شو در آب هاي سخت دارد. صابون در آب سخت به خوبي كف نمي كند و باعث بر جاي گذاشتن يك رويه چرب ناخوشايند مي گردد كه به خوبي شسه نمي شود. اگر مو با صابون شسته شود، اين لايه ناخوشايند روي مو ايجاد مي شود و ظاهري بي جان و بي روح را بر جاي مي گذارد. اما مواد حالت دهنده و پاك كننده، مو و كف سر را تميز مي كنند و باعث شانه شدن راحت تر موهاي خيس و افزايش حجم آن بدون ايجاد الكتريسيته ساكن در زمان خشك شدن مي شوند.
شامپو از چه اجزايي تشكيل شده است ؟
* عوامل پاك كننده: علت اصلي كه مردم از شامپو استفاده مي كنند بهره گيري از خاصيت پاك كنندگي و تميز كنندگي آن است. سورفاكتانت ها سبوم يا همان چربي و چرك را از مو و كف سر بر مي دارند و در واقع اين سورفاكتانت ها هستند كه براي پاكيزگي كف ايجاد مي كنند. سورفاكتانت ها مواد فعال سطحي هستند كه مي توانند در سطح خود وارد واكنش شوند و كشش سطحي را كاهش دهند. سورفاكتانت ها از تركيباتي كه تحت عنوان اسيدهاي چرب شناخته شده اند، مشتق مي شوند. اسيد هاي چرب موادي طبيعي به شمار مي روند كه از منابع مختلف گياهي يا حيواني به دست مي آيند. موادي كه امروزه به اين منظور به كار مي روند از روغن نارگيل، روغن هسته خرما يا روغن دانه سويا مشتق شده اند. مواد ديگري نيز براي افزايش قوام شامپوها استفاده مي شوند؛ مانند متيل سلولز.
* عوامل حالت دهنده: اين مواد به شامپو اضافه مي شوند تا ضمن كم شدن آثار منفي سورفاكتانت ها، باعث افزايش حالت پذيري و بهبود وضعيت موها شوند. اين عوامل عبارت اند از: پلي مرها، سيليكون ها و آمين اكسيدها.
* عوامل دلپذيركننده شامپو: رنگ، اسانس ها و عوامل صدفي كننده.
* نگهدارنده ها: از آنجا كه قست عمده شامپوها را آب تشكيل مي دهد، جهت پيشگيري از فساد شامپو توسط ميكروب ها و قارچ ها لازم است مواد نگه دارنده نيز به شامپوها اضافه شود. در گذشته از موادي مانند فرم آلدييد استفاده مي شد كه به دليل سرطان زايي مصرف آن منع شده است. يكي از عللي كه بعضي از افراد به برخي شامپوها حساسيت نشان مي دهند، آلرژي به مواد نگه دارنده شامپوهاست.
* مواد فعال با خواص طبي: برخي شامپوها داراي خواص طبي هستند مانند شامپوهاي ضدشوره كه حاوي سلنيوم سولفيد، پيريتويين زينك، كليمازول ياكتوكونازول مي باشند. تعدادي از شامپوها حاوي پانتول مي باشند كه در رشد و افزايش رطوبت مو ارزشمند است. گاه عصاره هاي گياهي مانند گزنه، آلوئه ورا، رزماري (اكليل كوهي)، نعناع، فلفل، رازيانه، بابونه، سدر، روغن بادام، كاندولا، روغن زيتون، جوجوبا، مريم گلي، برنج، گندم، عصاره انار و زعفران نيز به شامپوها اضافه مي شوند.
چه كسي؟ چه شامپويي؟
اگر به برچسب شامپوها دقت كرده باشيد، روي آن ها «مخصوص موهاي چرب، خشك، معمولي يا موهاي آسيب ديده و رنگ شده» نوشته شده است. اين ويژگي ها را بر اساس تركيبي از سورفاكتانت ها و مواد نرم كننده، به دست مي آورند و بهتر است هر فرد بر اساس نوع مويش شامپوهاي مخصوص آن مو را انتخاب نمايد؛
مثلاً اگر موهاي شما چرب است، شامپوي مخصوص موهاي چرب، چربي سر شما را بهتر پاك خواهد كرد و بر عكس اگر موهاي خشكي داشته باشيد و از شامپوي موهاي چرب استفاده كنيد، شديداً موهايتان خشك و غير قابل شانه كردن خواهد شد. به طور معمول، اگر موهاي معمولي داريد، توصيه ما شست و شوي يك روز در ميان موهاست.
چنگ زدن موها عمدتاً از مواد كراتيني مرده تشكيل شده است. بنابراين كوتاه كردن مو كه كراتيني مرده است تاثيري بر سلول هاي فعال موجود در فوليكول مو و رشد بهتر عملكرد آن ها نمي گذارد ولي كشيدن موها روي اين سلول ها تاثير دارد. به همين دليل شستن موها بايد به آرامي انجام شود، نه با شدت. نياي به ماساژ شديد موها در موقع شستن نيست. به همين ترتيب، خشك كردن مو را هم بايد با آرامش انجام داد. به خصوص افرادي كه موهاي تنك يا نازك دارند بايد در خشك كردن مو دقت كافي داشته باشند و مو را با ضربات ملايم حوله خشك كنند و حوله را به سر نمالند. از مصرف آب خيلي داغ بايد پرهيز كرد زيرا شستن مكرر مو با آب خيلي داغ به مو آسيب مي رساند.
شامپو نبايد وارد چشم شود (حتي شامپوهاي ملايمي كه باعث سوزش چشم نمي شود) و بايد به طور كامل از روي سر شسته شود؛ زيرا باقي ماندن شامپو حتي به مقدار كم روي سر باعث التهاب پوستي مي شود. به همين دليل بهتر است بعد از شستن، موها را به مدت سه يا چهار دقيقه آبكشي كنيم.
منبع:راه کمال شماره 36
/ج
