آشنايي با ايران شناسان
نويسنده : فرانسيس ريشار
پروفسور فرانسيس ژان اوگوست ريشار (Francis Jean Augest Richard) در دسامبر 1948 در پاريس به دنيا آمد. در سال 1966 موفق به اخذ ديپلم فلسفه گرديد.
پس از فرا گرفتن ادبيات کلاسيک لاتين و يوناني، براي آموزش زبان هاي فارسي و عربي به مدرسه زبان هاي شرقي پاريس رفت. در سال 1970 از مدرسه عالي زبان هاي شرقي زنده، ليسانس زبان فارسي گرفت. بورسيه شدن در دانشگاه تهران در سال 1971 (1350)، او را به ايران کشانيد و بدين ترتيب توانست به تحصيل در رشته زبان و ادبيات فارسي بپردازد.
وي پس از بازگشت به فرانسه در سال 1974، کتابدار شعبه نسخه هاي خطي کتابخانه ملي فرانسه و مسئول اداره مخزن فارسي آن شد و به تهيه فهرست نسخه هاي خطي فارسي پرداخت که جلد نخست آن را در سال 1989 منتشر کرد. ريشا در سال 1992 به رياست کتابخانه شرقي پاريس برگزيده شد و پس از بازنشستگي از کتابخانه، در سپتامبر 2003 مسئوليت اداره شعبه هنرهاي اسلامي موزه لوور پاريس را به عهده گرفت.
اوعلاوه بر فارسي، عربي، فرانسوي و يوناني باستان، به زبان هاي ترکي، روسي، انگليسي، آلماني و لهستاني نيز تسط دارد يا با آنها آشناست و در رشته هاي زير به مطالعه و تحقيق پرداخته است: تاريخ ايران و ادبيات فارسي؛ کتابخانه داري و تاريخ کتاب، نسخه شناسي؛ تاريخ اديان در سده هاي يازدهم و دوازدهم هجري و تاريخ هنر.
ريشار در سال 2004 نشان شاوليه لژيون دونور را دريافت کرد. همچنين در سال 1383 در جايزه جهاني کتاب جمهوري اسلامي ايران، به عنوان پژوهشگر برتر شناخته شد. کتاب هاي او عبارتند از: در دربار مغول بزرگ؛ کتاب شناسي نسخ خط فارسي (دو جلد)؛ رافائل دومانس، ميسيونر در ايران قرن هفدهم (دوجلد)؛ خمسه نظامي، شاهکار خطي ايران در قرن هفدهم؛ نوشته ها و نسخ خطي خاورميانه؛ شکوه ايران، دستنوشته هاي قرن دوازدهم تا هفدهم (اين کتاب با نام “جلوه هاي هنر فارسي” به فارسي ترجمه شده و وزارت ارشاد آن را منتشر کرده است)؛ کتابنامه فارسي.
پروفسور فرانسيس ريشار مقالات بسياري نيز نگاشته است؛ از جمله: سه کنفرانس پيرامون اسلام و مسيحيت؛ واژه نامه فارسي انجيل؛ کپي از برزونامه در کتابخانه سليمانيه به خط لاله لي؛ ريشه هاي شناخت زبان فارسي در فرانسه؛ نسخ خطي فارسي مربوط به هند در کتابخانه ملي؛ سه نقاشي به سبک مغولي از کتاب نظام التواريخ؛ يک پرتغالي کافر در مورد شيعه قضاوت مي کند؛ غزلي ناشناخته از حافظ؟ (به زبان فارسي و چاپ شده در “حافظ شناسي”، يک منظومه فقهي گمنام: کتاب کفايه الاسلام (به زبان فارسي و چاپ شده در “معارف”)؛ دستاورد مبلغان اروپايي براي شناخت ايران در اروپا و اروپا در ايران؛ چند رساله در باب راز و رمز به فارسي در مجموعه هاي کتابخانه ملي؛ چند مجموعه دار فرانسوي که نسخه هاي فارسي قرن 15 را جمع کرده ان؛ حوزه اي ناشناخته، نوشته هاي پنهاني فارسي؛ نسخ خط فارسي کتابخانه ملي مربوط به آسياي مرکزي، کاغذ در نسخ فارسي قرن 15؛ پرتره هايي از خواجه نصيرالدين طوسي؛ نسخ خطي با حروف عربي آيا جعلي هستند يا نسخه برداري؟ در مورد پيرايش خط نستعليق در پاريس قديم؛ هزار نقاشي در لوور؛ پژوهشي درباره نسخه خطي که شايد به دست استاد بهزاد مصور شده باشد (به فارسي و چاپ شده در مجموعه مقالات همايش بين المللي کمال الدين بهزاد) و.. همچنين مدخل هايي را در دايره المعارف هاي مختلف نوشته و در چندين هيأت تحريريه و کميته و انجمن علمي عضويت دارد؛ از جمله: نشريه بهارستان، ميراث مکتوب، استوديو ايرانيکا، نشريه خاورميانه و اقيانوس هند، انجمن آسيايي، انجمن ملي عتيقه داران فرانسه، گروه پژوهشي جهان ايراني و...
منبع: یزدان پرست، حمید؛ (1388) نامه ایران: مجموعه مقاله ها، سروده ها و مطالب ایران شناسی، تهران، اطلاعات، چاپ نخست.
پس از فرا گرفتن ادبيات کلاسيک لاتين و يوناني، براي آموزش زبان هاي فارسي و عربي به مدرسه زبان هاي شرقي پاريس رفت. در سال 1970 از مدرسه عالي زبان هاي شرقي زنده، ليسانس زبان فارسي گرفت. بورسيه شدن در دانشگاه تهران در سال 1971 (1350)، او را به ايران کشانيد و بدين ترتيب توانست به تحصيل در رشته زبان و ادبيات فارسي بپردازد.
وي پس از بازگشت به فرانسه در سال 1974، کتابدار شعبه نسخه هاي خطي کتابخانه ملي فرانسه و مسئول اداره مخزن فارسي آن شد و به تهيه فهرست نسخه هاي خطي فارسي پرداخت که جلد نخست آن را در سال 1989 منتشر کرد. ريشا در سال 1992 به رياست کتابخانه شرقي پاريس برگزيده شد و پس از بازنشستگي از کتابخانه، در سپتامبر 2003 مسئوليت اداره شعبه هنرهاي اسلامي موزه لوور پاريس را به عهده گرفت.
اوعلاوه بر فارسي، عربي، فرانسوي و يوناني باستان، به زبان هاي ترکي، روسي، انگليسي، آلماني و لهستاني نيز تسط دارد يا با آنها آشناست و در رشته هاي زير به مطالعه و تحقيق پرداخته است: تاريخ ايران و ادبيات فارسي؛ کتابخانه داري و تاريخ کتاب، نسخه شناسي؛ تاريخ اديان در سده هاي يازدهم و دوازدهم هجري و تاريخ هنر.
ريشار در سال 2004 نشان شاوليه لژيون دونور را دريافت کرد. همچنين در سال 1383 در جايزه جهاني کتاب جمهوري اسلامي ايران، به عنوان پژوهشگر برتر شناخته شد. کتاب هاي او عبارتند از: در دربار مغول بزرگ؛ کتاب شناسي نسخ خط فارسي (دو جلد)؛ رافائل دومانس، ميسيونر در ايران قرن هفدهم (دوجلد)؛ خمسه نظامي، شاهکار خطي ايران در قرن هفدهم؛ نوشته ها و نسخ خطي خاورميانه؛ شکوه ايران، دستنوشته هاي قرن دوازدهم تا هفدهم (اين کتاب با نام “جلوه هاي هنر فارسي” به فارسي ترجمه شده و وزارت ارشاد آن را منتشر کرده است)؛ کتابنامه فارسي.
پروفسور فرانسيس ريشار مقالات بسياري نيز نگاشته است؛ از جمله: سه کنفرانس پيرامون اسلام و مسيحيت؛ واژه نامه فارسي انجيل؛ کپي از برزونامه در کتابخانه سليمانيه به خط لاله لي؛ ريشه هاي شناخت زبان فارسي در فرانسه؛ نسخ خطي فارسي مربوط به هند در کتابخانه ملي؛ سه نقاشي به سبک مغولي از کتاب نظام التواريخ؛ يک پرتغالي کافر در مورد شيعه قضاوت مي کند؛ غزلي ناشناخته از حافظ؟ (به زبان فارسي و چاپ شده در “حافظ شناسي”، يک منظومه فقهي گمنام: کتاب کفايه الاسلام (به زبان فارسي و چاپ شده در “معارف”)؛ دستاورد مبلغان اروپايي براي شناخت ايران در اروپا و اروپا در ايران؛ چند رساله در باب راز و رمز به فارسي در مجموعه هاي کتابخانه ملي؛ چند مجموعه دار فرانسوي که نسخه هاي فارسي قرن 15 را جمع کرده ان؛ حوزه اي ناشناخته، نوشته هاي پنهاني فارسي؛ نسخ خط فارسي کتابخانه ملي مربوط به آسياي مرکزي، کاغذ در نسخ فارسي قرن 15؛ پرتره هايي از خواجه نصيرالدين طوسي؛ نسخ خطي با حروف عربي آيا جعلي هستند يا نسخه برداري؟ در مورد پيرايش خط نستعليق در پاريس قديم؛ هزار نقاشي در لوور؛ پژوهشي درباره نسخه خطي که شايد به دست استاد بهزاد مصور شده باشد (به فارسي و چاپ شده در مجموعه مقالات همايش بين المللي کمال الدين بهزاد) و.. همچنين مدخل هايي را در دايره المعارف هاي مختلف نوشته و در چندين هيأت تحريريه و کميته و انجمن علمي عضويت دارد؛ از جمله: نشريه بهارستان، ميراث مکتوب، استوديو ايرانيکا، نشريه خاورميانه و اقيانوس هند، انجمن آسيايي، انجمن ملي عتيقه داران فرانسه، گروه پژوهشي جهان ايراني و...
منبع: یزدان پرست، حمید؛ (1388) نامه ایران: مجموعه مقاله ها، سروده ها و مطالب ایران شناسی، تهران، اطلاعات، چاپ نخست.
