حاملگي پر خطر

حاملگي هاي پرخطر از لحاظ تنظيم خانواده، حاملگي هاي زير 18 سال، بالاي 35 سال، فاصله کمتر از 3 سال تولدها و بارداريهاي پنجم و بالاتر است. موارد مذکور از علل مهم مرگ و مير مادران مي باشد.
غالب تحقيقات انجام شده بر روي عوارض زايمان يا مرگ و مير مادران حاکي از ارتباط اين امر با سن کم مادر در اولين وضع حمل وي مي باشد که به علت شيوع بالاتر افزايش فشار خون حاملگي، وضع حمل دشوار به علت کوچکي لگن و وجود اشکال در عبور سر جنين در اين مادران است. در عين حال مشکل ارتباط بين سن و وضع حمل براي زنان مسن تر که معمولاً براي چندمين بار حامله شده اند، نيز وجود دارد. مادراني که 5 نوبت يا بيشتر حامله شده اند در مقايسه با مادراني که در نوبتهاي دوم يا سوم قرار دارند، 1/5 تا 3 برابر بيشتر در معرض خطر مرگ زايماني مي باشند. به طور کلي زنان مسن تر به خصوص آنهايي که متجاوز از 35 سال سن دارند، در هر زايمان بيشتر در معرض خطر مرگ قرار دارند. بروز پارگي رحم، اينرسي، مسموميت حاملگي، اکلامپسي، جفت سر راهي، بروز آنمي، مرده زايي و سرطان سرويکس با افزايش تعداد زايمانها زيادتر مي شود.
تعدادي از ناهنجاري هاي مادرزادي مانند (سندرم داون) با بارداري در سنين بالا مرتبط هستند و امکان بوجود آمدن عيب کروموزومي در حاملگي هاي بعدي مادري که داراي يک کودک مبتلا به عيب کوروموزومي است زيادتر خواهد بود.
در يک بررسي سازمان بهداشت جهاني در هند، ميزان مرگ و مير کودکاني که کمتر از 2 سال از ختم حاملگي قبلي به دنيا آمده اند، دو برابر کودکاني است که در 4 سال پس از ختم حاملگي بعدي به دنيا آمده اند. يکي از عوامل مهم مرگ و مير در کودکان زير يک سال را وزن کم هنگام تولد مي دانند و فواصل بين زايمانها را عامل مهم در کم خوني مي دانند و معتقدند فاصله گذاري مناسب بين حاملگي ها به اندازه واکسيناسيون اهميت دارد. مادراني که فاصله کوتاهي بين زايمانهاي خود دارند، وقت کافي براي جبران نيازهاي بدن براي حاملگي بعدي نخواهند داشت که انتظار مي رود روي رشد کودک بعدي آنها مؤثر باشد. طبق بررسي کشوري بعمل آمده در سال 79 (D.H.S) بررسي وضعيت حاملگي هاي پر خطر در استان اصفهان نشانگر آن است، که در مناطق شهري و روستايي استان حدود 52 درصد حاملگي هاي پر خطر در گروه سني زير 20 سال و بالاي 35 سال و فرزند سوم و بيشتر مي باشد. همچنين بررسي حاملگي هاي پرخطر مرکز بهداشت شماره 2 در سال 1385 نشان داد که در منطقه شهري 13/9% و در منطقه روستايي 11/79% حاملگيها پر خطر بوده اند، که دلايل آن به ترتيب عبارت از بارداري مجدد با فاصله کمتر از 3 سال، سن بالاي 35 سال، داشتن بيش از 3 فرزند و سن زير 18 سال مي باشد. شناسايي حاملگي هاي پر خطر و عواقب ناشي از آن در جامعه مي تواند کمک مؤثري در کاهش اينگونه حاملگي ها و نهايتاً سلامت جامعه داشته باشد. برنامه هاي تنظيم خانواده با مداخله در چرخه باروري زنان به آنها کمک مي کند تا تعداد، فاصله و زمان بارداريها و مواليد را کنترل کنند.
منبع: اينترنت.
اطلاعات آماري مرکز بهداشت شماره دو.
منبع: نشريه پيام پزشک، شماره 46.