نویسنده: علی نقی فقیهی
د-خودداری از دست زدن به عورت کودک
از جمله روش های پیشگیری از انحراف جنسی کودکان، خودداری از دست زدن به عورت آنهاست. امام علی (ع) با اشاره به این که تحریک پذیری جنسی بچه، از شش سالگی به بعد بیشتر است و دستمالی کردن عورت کودک، زمینه انحراف جنسی را فراهم می سازد، می فرماید:مباشرة المرأة ابنتها إذا بلغت ست سنین شعبة من الزنا.(1)
دستمالی کردن زن به آلت دخترش هنگامی که به شش سالگی برسد، نوعی زناست.
منظور از شعبه ای از زنا در روایاتی از این دست، «عام» است و شامل انواع انحرافات جنسی مانند: استمنا، همجنس بازی و زنا می شود؛ یعنی چناچه مادر، عورت دخترش را دستمالی کند، احتمال رو آوردن آن دختر در نوجوانی، یا جوانی به استمنا و روابط نامشروع وجود دارد.
لذا این عمل مادر در کودکی، زمینه انحراف او را در بزرگ سالی فراهم می کند. به همین دلیل، امام (ع) شدت قبح این عمل را مانند زنا معرفی کرده است.
آقای اسلامی نسب، در مورد تبدیل شدن عمل دست زدن آلت کودک، به استمنا چنین توضیح می دهد: گاهی پزشکان ناشی و پرستارها (غافل از عوارض روانی عملکردشان) برای آرام کردن کودکان، با آلت آنها بازی می کنند و چه بسا که این کار را برای ارضای تمایلات جنسی خویش انجام دهند. کودک، که از این رفتار، لذت وافر می برد، رام می شود و خاموش می ماند و بعدها مایل است که این عمل، با او تکرار شود؛ ولی اگر کسی با او چنین نکرد، خودش به انجام دادن آن اقدام می کند. این
شیوه، نه تنها از جانب پزشکان و پرستاران، بلکه گاه به دست مادر، خواهر و یا دیگران انجام می شود.(2)
هـ-خودداری از بوسیدن و در آغوش گرفتن کودکان نامحرم، پس از سن معین
علی رغم این که در اسلام به محبت کردن، نوازش کردن و بوسیدن بچه ها سفارش شده، اما این رفتار، پس از سن معین، از سوی افراد نامحرم منع می شود. با این که در هیچ روایتی ندیده ایم که دختر بچه ها پیش از سن بلوغ، به حجاب و پوشش مخصوص وادار شده باشند، یا روایتی که حضور دختر بچه ها را در برابر مردان یا پسران، منع کرده باشد، اما روابطی مثل: بوسیدن و در آغوش گرفتن آنها از سوی نامحرمان، منع شده است.امیرالمؤمنین (ع) می فرماید:
إذا أنت علی الجاریة ست سنین لم یجز أن یقبلها رجل لیس هی بمحرم له و لا یضمها إلیه.(3)
هنگامی که دختر به شش سالگی رسید، جایز نیست که او را مرد نامحرمی ببوسد و یا او را فشار دهد.
و در حدیث دیگری نیز نقل شده که فردی از امام سؤال می کند: دختر بچه ی نامحرمی، خود را در آغوش من می اندازد و من او را بلند می کنم و می بوسم، حکمش چیست؟
امام پاسخ داد:
إذا أتی علیها ست سنین فلا تضعها علی حجرک.(4)
اگر دختر، شش ساله شد، او را روی پای خود خود ننشان.
همچنین از پیامبر (ص) نقل شده فرمود:
إذا بلغت الجاریة ست سنین فلا یقبلها و الغلام و الغلام لا تقبله المراء اذا جاز سبع سنین.(5)
وقتی دختر بچه ای به شش سالگی رسید، جایز نیست که پسر بچه، او را ببوسد و هنگامی که پسر از سن هفت سالگی گذشت، جایز نیست که زن «نامحرم »او را ببوسد.
با توجه به زود بودن سن بلوغ جنسی دختران، پیامبر(ص)سن دختران را یک سال، پیش از پسران ذکر کرده است؛ زیرا دختران، پیش از پسران، به این مسائل آگاه می شوند و شاید هم خاطره ی این عمل، بیشتر در ذهن آنها باقی بماند. از طرف دیگر، پیامبر(ص)با چنین دستورهایی، راه را برای سوء استفاده افراد بیمار جنسی می بندد که به بهانه ی محبت و نوازش کودکان امیال بیمارگونه ی خود نپردازند. در ضمن از آن جا که بوسه بر لب برای غیر کودک خردسال، غالباً باعث تحریک جنسی می شود، امام صادق (ع)می فرماید:
لیس القبله علی الفم الا للزوجه والولد الصغیر.(6)
بوسه بر لب، جز بر لب همسر و فرزند خردسال، جایز نیست.
بنابراین، والدین و همه بزرگ سالان محرم و نامحرم باید در ابراز محبت خود نسبت به کودکان، هشیار
باشند و به هیچ طریقی، آنها را تحریک نکنند.
و-جدا سازی بستر کودکان
با توجه به دستوری که در سوره نور، مبنی بر لزوم اجازه گرفتن کودکان برای ورود به اتاق والدین آمده، طبیعتاً خوابیدن کودکان، در بستر والدین نیز روا نیست؛ زیرا اگر اجازه گرفتن برای نهی از دیدن صحنه های خاص از سوی کودکان، یا دیدنوالدین در حالی که لباس آنها پس رفته یا لباس مناسبی در بر ندارند، واجب باشد، قاعدتاً خوابیدن آنها در کنار والدین-که زمینه مساعدتری برای انحراف جنسی ایجاد می کند-جایز نخواهد بود. از این رو، والدین باید به این امر، توجه داشته باشند که بستر کودکانشان را از سنی که قادر به اجازه گرفتن برای ورود به اتاق هستند (تقریباً از سن سه سالگی ) جدا کنند و کودکان را در اتاق جداگانه ای بخوابانند.
همچنین در سنین خاصی، بستر کودکان دختر و پسر باید از یکدیگر جدا باشد و زیر یک پتو نخوابند. در این زمینه، سه دسته روایات وجود دارد که سنین: شش، هفت و ده سالگی را سن جدا کردن بسترها می دانند.
در حدیثی امام علی (ع)می فرماید:
انه یفرق بین الصبیان فی المضاجع لست سنین (7)
رخت خواب بچه های شش ساله باید از هم جدا باشد.
از آن جا که با هم خوابیدن، ممکن است باعث تماس بدنی آنها با یکدیگر و شاید تحریک حس کنجکاوی آنها شود، لذا طبق اصل لزوم علاج واقعه، قبل از وقوع، پیش آگاه شدن کودکان به لذت های جنسی، باید رختخواب آنها جدا گردد.
در حدیث دیگری، پیامبر (ص)می فرماید:
اذا بلغ اولادکم سبع سنین ففرقوا بین فرشهم... (8)
هنگامی که کودکان شما هفت ساله می شوند،رخت خواب آنها را از هم جدا کنید.
نیز همین محتوا را با تعبیر دیگری مطرح شده است :
فرقوا بین اولادکم فی المضاجع اذا بلغوا سبع سنین(9)
رختخواب کودکانتان را از هم جدا کنید هنگامی که سن
آنها از هفت سالگی می گذرد.
همچنین فرمود:
الصبی و الصبی و الصبی و الصبیه،و الصبیه و الصبیه یفرق بینهم فی المضاجع لعشر سنین.(10)
رختخواب کودکان ده ساله، چه پسر با پسر، یا دختر با پسر، یا دختر با دختر باشد باید از هم جدا باشد.
نیز فرمود:
مروا صبیانکم بالصلاه اذا کانوا ابناء سیع سنین...و فرقوا بینهم فی المضاجع اذا کانوا ابناء عشر سنین.(11)
کودکانتان را از هفت سالگی، امر به نماز کنید و بستر آنها را از ده سالگی، از یکدیگر جدا کنید.
ملاحضه می شود که در احادیث برای جدا خوابیدن کودکان از یکدیگر، سن های مختلف: شش، هفت و ده، مطرح شده اند. در این که منظور از این تفاوت سنی چیست، می توان به صورت زیر، احادیث را جمع کرد: این سه حدیث با هم تناقض ندارند؛ زیرا در حدیث اول، بر شش سالگی تمام دلالت دارد و حدیث دوم و سوم، بر آغاز هفت سالگی. البته با توجه به حدیثی که نقل شد، مبنی بر عدم جواز بوسه زدن به دختران شش سال به بالا و پسر هفت ساله و تحریک پذیری دختران در سنین کمتر از پسران احتمال دارد حدیثی که جدا خوابیدن کودکان را در شش سالگی تبیین می کند، به دختران اختصاص داشته باشد و حدیث دوم و سوم که هفت سالگی را مطرح می سازد، تنها مربوط به پسران باشد.
لازم به توجه است که لزوم جداسازی بستر خواب کودکان، به جدا سازی بستر آنها از یکدیگر اختصاص ندارد؛ بلکه باید بستر خواب آنها از زنان و مردان و حتی از بستر پدر و یا مادر نیز جدا باشد. امام صادق (ع) می فرماید:
یفرق بین الغلمان و النساء فی المضاجع اذا بلغوا عشر سنین(12)
رخت خواب پسران ده ساله، از بستر زنان باید جدا باشد.
امام صادق (ع)در حدیث دیگری نیز از خوابیدن دختر با پدر یا مرد با مادرش و یا دو زن یا دو مرد در یک رخت خواب نهی کرده، می فرماید:
لا ینام الرجلان فی لحاف واحد الا ان یضطرا فینام کل واحد منهما فی ازاره و یکون اللحاف بعد واحداً، و المراتان جمیعاً کذلک، و لا تنام ابنه الرجل معه فی لحافه ولا امه...(13)
دو مرد، در زیر یک پتو نباید بخوابند، مگر آن که ضرورت باشد و در آن جا جز یک لحاف، بیشتر نباشد دو زن نیز نباید در زیر یک پتو بخوابند. همچنین دختر مرد نباید با او یا مادرش در زیر یک لحاف بخوابند.
ز-جلوگیری از بازی های جنسی
کودکان، به دلیل کنجکاوی برای شناخت دنیای اطراف خود، به جستجو در هر چیزی می پردازند. از جمله می خواهند بدن خود را کشف کنند. در این جستجوهاست که با اندام تناسلی خود آشنا می شوند و سپس کنجکاوانه، می خواهند بدانند که آیا دیگر کودکان نیز همین گونه هستند یا خیر؟ لذا به بازی هایی نظیر:دکتر بازی و مامان بازی روی می آورند که در این بازی ها سعی می کنند از چگونگی اندام های یکدیگر آگاه شوند. این مسئله، در کودکانی که شاهد روابط جنسی والدین بوده اند و یا اندام تناسلی آنها را دیده اند، بیشتر و حساس تر می شود؛ زیرا در این گونه موارد کودک، دوست دارد به تقلید از بزرگ سالان بپردازد و رفتارهای آنان را انجام دهد. در این صورت، گاه ممکن است طرفین بازی، با رضایت، به بازی با آلات تناسلی یکدیگر بپردازند و از این طریق، احساس لذت کنند و کم کم، زمینه برای انحراف جنسی آنان فراهم شود. والدین، در پیشگیری از بازی های جنسی کودکان وظیفه دارند و باید مراقب باشند تا شرایط محیطی برای این نوع بازی ها برای کودکان فراهم نشود و اگر احیاناً این صحنه ها را مشاهده کردند، باید به صورت معقول، از بازی ها جلوگیری کنند.آنها نباید از کودکان بپرسند: چه می کنید؟ زیرا هرگاه کودکان، عین حقیقت را بگویند، برای والدین، بسیار ناراحت کننده خواهد بود. همچنین نباید آنها را سرزنش و شرمسار کرد و نیز نباید حرکت آنها را به صورت دیگری حمل کرد و یا بهانه ساده ای یافت از قبیل این که: آیا فکر نمی کنید با این هوای سرد، نباید لخت شد؛ بلکه باید به کودکان دستور داد که لباس خود را مرتب کنند و به بازی دیگری بپردازند. باید گفت: تو و دوستت داشتید لباس های یکدیگر را در می آوردید. شما لخت بودید. این حرکت را نباید انجام دهید! که به او دست می زنی! این کار، مجاز نیست! هرگاه سؤالی داشتید، از من بپرسید و با من مطرح کنید، تا موضوع را برایتان شرح دهم.
این روش مسالمت آمیز و آگاه کننده، موجب آن خواهد شد که هم آزمایش های جنسی کودک محدود گردد و هم لطمه ای به علاقه او به جنس دیگر و عشق وارد نیاید.
اما گاهی این رفتارهای کودکان، از مرز کنجکاوی می گذرد و با این که مکرراً کنجکاوی خود را در این زمینه ارضا کرده، اما باز هم همواره مترصد فرصتی است تا دزدانه، به اعضای تناسلی دیگران نگاه کند. این امر، نشانه آن است که کودک، گرفتار مشکلی عمیق تر شده است. لذا برای رفع این مشکل، علاوه بر راه های گذشته باید با یک مشاور متخصص مشورت کرد.
ح-بازی نکردن با آلت تناسلی خود
گرچه کودکان (مانند نوجوانان)، قادر به استمنا نیستند، ولی بازی کردن با آلت تناسلی، به منظور کسب لذت، از آنها صادر می شود و گاه در موارد بسیار شدید، ممکن است که مایعی شبیه «منی» از آلت آنها خارج شود؛ اما این مسئله، نادر است و عمدتاً به صورت بازی کردن گاه گاهی با آلت تناسلی است. این اتفاق، ممکن است که نخستین بار، فقط به قصد کشف اعضای بدن باشد؛ اما با تکرار آن، کودک، متوجه، می شود که از این عمل، احساس لذت می کند؛ لذا آن را تکرار می نماید. والدین نباید چنین برداشت کنند که بازی کودک با آلت تناسلی اش، امری طبیعی است و در اینزمینه اقدامی نکنند؛ بلکه باید احساس وظیفه کنند و با توجه به آثار نامطلوب آن، درصدد پیشگیری از تکرار آن برآیند.
تحقیقات نشان می دهد که والدین، با دیدن صحنه بازی کردن کودک با آلت تناسلی اش، احساس شرمساری و ناراحتی می کند. حتی مادران اروپایی و آمریکایی که در مورد عادی و طبیعی بودن این عمل، بسیار شنیده اند، این کار آنان را نمی پسندند و شدیداً مایل اند که این عمل از سوی فرزندانشان متوقف شود. ایشان ناپسند بودن این عمل را از آن جهت می دانند که:
اولاً، لذت بردن از خود، موجب آن خواهد شد که کودک، کمتر تحت نفوذ پدر و مادر یا آموزگاران خود قرار گیرد و هنگامی که به این خشنودی زودگذر، خوی گرفت، او برای لذت بردن، جز به خودش، به دیگری متکی نخواهد شد.
ثانیاً، عادت به بازی کردن با خود، ممکن است برای جبران کارهای ناپسند و شکست های کودک، تبدیل به مایه ی تسلی بسیار سهل الوصول وی گردد و در نهایت سادگی، جایگزین کوشش و اقدامات مثبت او شود.
ثالثاً، ورود کودکان به دنیای متمدن حقیقی، بسته به آن است که در مقابل لذت های پایدارتر، از بازی با خود و خودارضایی، چشم بپوشند. لذا با عادت به کسب لذت از این طریق، نمی توانند از دیگر لذایذ پایدار، بهره برند.
از نظر دکتر«جینات»، این لذایذ پایدارتر، در مرحله ی اول، عبارت اند از: مهر پدر و مادر و در مرحله ی دوم، در سایه ی موافقت اجتماع به دست می آید. بنابراین، کودکانی که از چشمه مهر والدین سیراب گشته اند، کمتر به ادامه این رفتار، تمایل دارند.
از این رو، والدین، به جای فشار آوردن بیش از حد به کودک برای ترک این عادت، بهتر است نوزاد را در آغاز پیدایش، از مهر و محبت خود بهره مند سازند و قلب او را از سرچشمه دوستی حقیقی، چنان سرمست کنند که به خودارضایی، به عنوان یک وسیله التذاذ و خشنودی اش روی نیاورد.(14)
والدین مسلمان، علاوه بر آن، می توانند با توجه به احادیثی که در آنها آمده است که چنین عملی، مورد لعن خدا و ملائکه است،(15) به کودکان، گوشزد کنند که خداوند، این نوع رفتار و بازی زشت را دوست ندارد. در حقیقت، والدین باید زشتی این نوع رفتاری که خدا نیز آن را دوست ندارد، به کودکان خود آموزش دهند.
در پایان، به جهت یادآوری شیوه های پیشگیری از بلوغ زودرس یا رشد تمایلات جنسی زود رس در کودکان، آنها را به طور خلاصه، اشاره می کنیم:
1.خودداری والدین و محارم جنس مخالف، از ظاهر شدن در برابر کودک به صورت عریان، با لباس نیمه عریان و یا زننده و مهیج.
2.خودداری از دستمالی کردن آلت تناسلی کودک و یا حتی تنبیه کردن، به صورت زدن بر پشت و ران های کودک.
3.جدا کردن اتاق کودک از اتاق خواب والدین، از سنی که کودک، قادر به تشخیص رفتارهای جنسی است.
4.جلوگیری از خوابیدن کودکان با کودکان یا بزرگ سالان دیگر.
5.خودداری والدین از انجام دادن عمل زناشویی و یا دیگر رفتارهای آمیزشی در برابر کودکان (حتی نوزادان).
6.خودداری از قرار دادن کودکان در معرض صحنه ها، عکس ها و یا فیلم های مستهجن و خودداری از شرکت دادن آنها در مجالس مختلط و پارتی ها و ایجاد محدودیت در استفاده از برنامه های سکسی در اینترنت و ماهواره.
7.پاسخ دادن به سؤالات جنسی کودکان، به طور واقع بینانه و به دور از تهییج جنسی آنها.
8.مراقبت از کودکانی که در رخت خواب برای مدت طولانی بیدارند. به این منظور، لازم است که والدین، در کنار کودک باشند یا رفت و آمد کنند تا هنگامی که
مطمئن شوند که کودک، به خواب رفته است. و بهتر است که اتاق کودک، در مجاورت اتاق والدین باشد تا در موقعیت ها و زمان های گوناگون بتوانند به راحتی، از حال او آگاهی یابند.
9.مراقبت از دوستی ها و بازی های کودکان و جلوگیری از بازی های جنسی آنها و همچنین ممانعت از خلوت کردن کودکان، به مدت طولانی دور از چشم والدین.
پی‌نوشت‌ها:
1.کتاب من لا یحضره الفقیه، ج3، ص436؛ وسائل الشیعة، ج20، ص230؛ بحارالأنوار، ج104، ص96.
2.تربیت جنسی کودک و نوجوان، ص76 و 77.
3.تهذیب الأحکام، ج7، ص461؛ وسائل الشیعة، ج20، ص231.
4.الکافی، ج5، ص533؛ وسائل الشیعة، ج20، ص229.
5.کتاب من لا یحضره الفقیه، ج3، ص437؛ وسائل الشیعة، ج20، ص330؛ بحارالأنوار، ج104، ص96، ح51.
6.الکافی، ج2، ص186، ح6؛ بحارالأنوار، ج10، ص246، ح12.
7.کتاب من لا یحضره الفقیه، ج3، ص436؛ وسائل الشیعة، ج20، ص231.
8.المستدرک علی الصحیحین، ج1، ص201؛ کنز العمال، ج16، ص441، ح45329.
9.مکارم الأخلاق، ص223؛ بحارالأنوار، ج104، ص96، ح54.
10.کتاب من لا یحضره الفقیه، 3، ص436.
11.النوادر، راوندی، ص275؛ بحارالأنوار، ج104، ص98، ح65.
12.الکافی، ج6، ص47، ح6؛ وسائل الشیعة، ج21، ص461.
13.وسائل الشیعة، ج20، ص347؛ بحارالأنوار، ج104، ص49.
14.روابط والدین با فرزندان، ص195.
15.ر.ک: میزان الحکمة با ترجمه فارسی، ج12، ص5654، ح19048.
/ج
