نویسنده: دکتر فرهاد شاملو
کودک موسوم به «دشوار» چه مشخصاتی دارد؟
کودکان را از نظر خلق و خو و رفتار، به کودکان آرام و کودکان دشوار تقسیم می کنند. کودکان دشوار از بدو تولد و در دوره ی نوزادی تحریک پذیرند و نسبت به محرک های محیطی واکنش شدیدی به صورت گریه ی طولانی و با صدای بلند نشان می دهند. رفتارهای زیستی آن ها منظم نیست؛ یعنی کم خوابند، غذا خوردن شان نظم ندارد و در زمان های غیرقابل پیش بینی میل به غذا پیدا می کنند؛ به سختی آرام می شوند، سازگاری ضعیفی با محیط و دیگران دارند و به سختی با دیگران آشنا می شوند. حدود 10 درصد نوزادان در گروه کودکان دشوار جای می گیرند. این کودکان بعدها در مقایسه با هم سالان خود مشکلات عاطفی بیش تری پیدا می کنند.کودکان دشوار باید شناخته شوند؛ زیرا نیاز به برخوردی آرام و باحوصله دارند. تنظیم رفتار آن ها با آرامش از همان دوران کودکی اهمیت زیادی دارد. گاهی والدین این کودکان در مورد بی نظمی و رفتار آنان احساس سرخوردگی، گناه و بی کفایتی می کنند. در حالی که تقصیری متوجه آنان نیست و بچه ذاتاً بدین گونه است. هرچند که این کودکان با رفتار خود ممکن است والدین را به عکس العمل های تند وا دارند.
کودکان ملایم (آرام) چه ویژگی هایی دارند؟
حدود 40درصد کودکان در این گروه جای دارند. این بچه ها از بدو تولد نسبتاً آرام و خوش خلقند و رفتارهای زیستی باثباتی دارند؛ یعنی خواب و غذا خوردن و اجابت مزاج آنها منظم است. آنان کودکانی انعطاف پذیرند و به راحتی با محیط و تغییرات آن سازگاری پیدا می کنند. محرک های جدید آن ها را زیاد آشفته نمی کند و وقتی گریه می کنند به آسانی آرام می شوند و خوش خلق و زودآشنا هستند. والدین این دسته از نوزادان معمولاً با آن ها زیاد مشکل ندارند.حدود 15درصد از کودکان هم در گروه بچه های سردمزاج تقسیم بندی می شوند. این کودکان از همان دوران نوزادی نسبت به محیط و دیگران کم توجهند و هرچند مثل کودکانِ دشوار زیاد تحریک پذیر نیستند ولی در مقایسه با دیگر کودکان منزوی ترند.
سایر کودکان در حد وسط بین کودکانِ دشوار و ملایم قرار دارند و خلق و خو و سازگاری آن ها اگرچه زیاد مناسب نیست، ولی در حد کودکانِ دشوار هم برای والدین خود دردسرساز نیستند.
منبع مقاله :
شاملو، فرهاد(1388)، زندگی روانی کودک تا یک سالگی (کودک شیرخوار خود را بشناسیم)، تهران: نشر قطره، چاپ اول
