خوشبو کردن دهان بوسیله ی خلال نمودن
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: دهان خود را بوسیله ی خلال کردن تمیز و پاکیزه کنید. زیرا دهان شما مکان و محلّی است برای آن دو ملکی که از شما حفاظت می کنند و اعمال شما را می نویسند.مرکّب آنها: آب دهان شما می باشد.
و قلم آنها: زبان شما می باشد.
و برای آنها هیچ چیز سخت تر (و نفرت انگیزتر) از آن نیست که ببیند غذائی لابلای دندانها باقی مانده است.(1)
پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: دندانهای خود را خلال کنید، زیرا این کار دهان را تمیز و پاکیزه می کند و لثه ها را نیز اصلاح می نماید.(2)
امام صادق (علیه السلام) فرمود: خلال نمودن دندان، دهان را خوشبو می کند.(3)
روزی پیامبر (صلی الله علیه و آله) خلالی را به جناب جعفر طیّار داده و به او فرمود: ای جعفر! خلال کن زیرا این کار دهان را اصلاح می کند.(4)
خوشبو کردن دهان با استفاده نمودن از مواد خوشبو کننده
مستحب است که برای شخصی که می خواهد وارد شهر مکّه ی مکرّمه گردد چیز خوشبویی را بجود تا دهان او خوشبو گردد.(5)اذخر (6)
ابوبصیر می گوید: امام صادق (علیه السلام) به من فرمود: هنگامی که وارد حریم شهر مکّه می شوی، مقداری اذخر را در دهان خود قرار بده و آن را بجو.
أبوبصیر می گوید: امام صادق (علیه السلام) به امّ فروه نیز می فرمود تا او این کار را* انجام دهد.(7)
شیخ بزرگوار کلینی علیه الرحمة می فرماید: از بعضی از اصحاب درباره ی این حدیث سؤال کردم؟
در جواب گفت: این کار مستحبّ است تا برای بوسیدن حجر الأسود دهان خوشبو باشد.(8)
مستحبّ است هنگامی که شخصی می خواهد وارد شهر مکّه ی مکرّمه گردد دهان خود را با اذخر خوشبو نماید.(9)
سُعد (10)
امام صادق (علیه السلام) فرمود: سُعد را در دهان خود بگذارید. زیرا سعد دهان را خوشبو می کند.(11)کُندر
حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: جویدن کُندُر دندانها را محکم می کند. و بلغم را از بین می برد و بوی بد دهان را زائل می سازد.(12)نعناع
امام کاظم (علیه السلام) فرمود: خوردن نعناع دهان را خوشبو می کند.(13)چوب درخت اراک (14)
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) با چوب درخت اراک مسواک می نمود.و جبرئیل (علیه السلام) به این کار دستور داده بود.(15)
امام رضا (علیه السلام) فرمود: مسواکی که از درخت اراک تهیه می شود، دندانها را جلا می دهد و دهان را خوشبو می کند.(16)
چوب درخت زیتون
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: مسواک زدن با چوب درخت مبارک زیتون دهان را خوشبو می کند و زردی دندان را از بین می برد.و مسواک من و پیامبران قبل از من می باشد.(17)
خوشبو کردن دهان با تناول نمودن بعضی از خوراکیها
انار
حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: خوردن انار بوی بد دهان را از بین می برد. و نفس را خوشبو می کند.(18)در حدیث آمده است: انار بخورید تا دهانهای شما پاکیزه گردد.(19)
انجیر
امام رضا (علیه السلام) فرمود: خوردن انجیر بوی بد دهان را از بین می برد.(20)پنیر
امام صادق (علیه السلام) فرمود: پنیر، خوراک خوبی است. دهان را شیرین و نفس را خوشبو می سازد.(21)خربزه
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: خوردن خربزه دهان را پاک می سازد.(22)خرما
در حدیثی که پیرامون خواص خرمای برنی (23) می باشد آمده است: خوردن آن نفس را خوشبو می کند.(24)مردی به امام کاظم (علیه السلام) از بوی بد دهان خود شِکوه و شکایت نمود. امام کاظم (علیه السلام) به او فرمود: خرمای برنی بخور.(25)
روغن زیتون
امام کاظم (علیه السلام) فرمود: روغن زیتون خوراک نیکویی می باشد. نفس را خوشبو می کند.(26)پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: روغن زیتون بخورید و بدن خود را با آن چرب کنید زیرا از درخت مبارکی است.(27)
مویز
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: مویز بخورید زیرا مویز تلخی دهان را زائل می سازد و دهان را خوشبو می کند و غم را از بین می برد.(28)مرزه - نمک
امام صادق (علیه السلام) فرمود: خوردن مرزه و نمک دهان را خوشبو می کند. و بوی بد دهان را از آن زائل می سازد.(29)نوشیدن آب گرم در هنگام افطار کردن
در حدیث آمده است: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) روزه ی خود را با حلوا افطار می نمود و اگر حلوا در دسترس نبود با شکر (30) یا خرما روزه ی خود را باز می کرد و اگر هیچ کدام از اینها در دسترس نبود با آب گرم و ولرم افطار می نمود.آن حضرت (صلی الله علیه و آله) درباره ی نوشیدن آب گرم در وقت افطار فرمود: معده و کبد را پاکیزه می نماید و دهان و نفس را خوشبو می کند.(31)
خوشبو کردن دهان بوسیله ی امور دیگر
آب گرداندن در بینی ــ استنشاق / آب گرندان در دهان ــ مضمضه
حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: مضمضه نمودن و استنشاق کردن موجب پاک شدن و تمیزی دهان و بینی می گردد.(32)پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: بسیار مضمضه کنید و استنشاق نمائید. زیرا این کار موجب آمرزش شما و دور شدن شیطان می گردد.(33)
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: مضمضه نمودن دل آدمی را از گناه پاک می گرداند و استنشاق کردن موجب می گردد تا بوی آتش جهنّم بر شخص حرام گردد.(34)
علل و اسباب معنوی خوشبو شدن دهان
قرآن خواندن
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: شخص با ایمانی که قرآن می خواند مانند میوه ای است که خوشبو و خوش طعم می باشد.(35)استغفار کردن
حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: با استغفار کردن خود را معطّر نمائید تا بوی متعفّن گناهان شما را مفتضح و بی آبرو نسازد.(36)ذکر مبارک: اللّهم صلّ علی محمّد و آل محمّد
حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: بر پیامبر و آل پیامبر صلوات و درود بسیار بفرستید، زیرا این کار موجب دستیابی و نیل به رحمت الهی می گردد.(37)پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: فرستادن صلوات بر من و اهل بیتم نفاق را از بین می برد.(38)
امام صادق (علیه السلام) فرمود: شخصی که در هنگام شنیدن صدای عطسه ای بگوید: الحمدلله علی کلّ حال و صلوات بر محمّد و آل محمد بفرستد، به دهان او گزندی نخواهد رسید.(39)
در حدیث آمده است: اگر بخواهید هنگام خوردن سبزی تُرُب از بوی بد آن در امان باشید در آغاز خوردن صلوات بفرستید.(40)
ذکر فضائل و مناقب اهل بیت عصمت و طهارت صلوات الله تعالی علیهم
امّ سلمه علیها الرحمة می گوید: از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) شنیدم که فرمود: هنگامی که جمعی گرد هم می آیند و فضائل علی بن أبی طالب (علیه السلام) را ذکر می نمایند و مناقب ایشان را یادآوری می کنند، ملائکه ای از آسمان بر آنها نازل می گردند و دور آنها حلقه می زنند و هنگامی که آن مجلس پایان می یابد و آن گروه متفرّق می گردند. آن ملائکه به طرف جایگاه خود در آسمان برمی گردند.و هنگامیکه این ملائکه به جایگاه خود می رسند. فرشتگان دیگر به آنها می گویند: این بوی خوشی که از شما استشمام می گردد از کجاست؟
زیرا تاکنون چنین بوی خوشی به مشام ما نرسیده است.
آن ملائکه می گویند: ما بسوی زمین رفته بودیم و در جمع گروهی که فضائل و مناقب محمّد و آل محمّد را یاد می کردند حضور داشتیم و به همین خاطر خوشبو گشته ایم.
در این هنگام آن فرشتگان به آنها می گویند: ما را به طرف زمین ببرید و در آن مجلس شرکت دهید تا ما نیز به آن بوی خوش معطّر گردیم.
آن ملائکه در جواب به فرشتگان می گویند: آن مجلس، پایان یافت و گروهی که در در آن مجلس دور هم جمع شده بودند پراکنده گشتند و هر کدام از آنها روانه ی منزل خود گشت.
در این هنگام آن فرشتگان می گویند: ما را به طرف آن محل ببرید تا از بوی خوش آن مکان معطّر گردیم.(41)
انجام دادن کار نیک
امام کاظم (علیه السلام) فرمود: هنگامی که شخصی به انجام حسنه و کار خیر اهتمام می ورزد نَفَس او خوشبو می گردد.(42)دعا کردن و ذکر گفتن
روزی مردی به امام کاظم (علیه السلام) از بوی بد دهان خود شکوه و گلایه کرد و از آن حضرت راه علاج را طلب نمود.امام کاظم (علیه السلام) به او فرمود: به سجده برو و این ذکر و دعا را بگو:
یا الله یا الله یا الله یا رحمان. یا ربّ الأرباب. یا سیّد السادات. یا إله الآلهة.
یا مالک الملک. یا ملک الملوک.
اشفنی بشفائک من هذا الداء. و أصرفه عنی. فإنّی عبدک و ابن عبدک. و أتقلّب فی قبضتک.
این مرد می گوید: سپس از نزد حضرت (علیه السلام) رفتم و به دستوری که ایشان داده بود عمل نموده و این ذکر و دعا را در حال سجده خواندم.
به خدا سوگند می خورم که با ــ یک بار ــ انجام دادن این عمل شفاء یافتم.
و از بوی بد دهان رها شده و خلاص گشتم.(43)
پی‌نوشت‌ها:
1ــ عن سعد بن معاذ قال: قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): نقّوا أفواهکم بالخلال. فإنّها مسکن الملکین. الحافظین الکاتبین.
و إنّ مدادهما: الریق.
و قلمهما: اللسان.
و لیس شیء أشدّ علیهما من فضل الطعام فی الفم (مکارم الأخلاق ج 1 ص 330).
2ــ قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): تخلّلوا فإنّه ینقّی الفم. و مصلحة للثة (الکافی ج 6 ص 376).
3ــ عن وهب بن عبد ربّه قال: رأیت أباعبدالله (علیه السلام) یتخلّل. فنظرت إلیه.
فقال (علیه السلام) إنّ رسول الله (صلی الله علیه و آله) کان یتخلّل و هو یطیّب الفم (الکافی ج 6 ص 376 و من لایحضره الفقیه: ج 3 ص 226).
4ــ عن أبی عبدالله (علیه السلام) قال: ناول النبیّ (صلی الله علیه و آله) جعفر بن أبی طالب (علیه السلام) خلالاً.
فقال (صلی الله علیه و آله) له: ــ یا جعفر ــ تخلّل فإنّه مصلحة للفم (الکافی ج 6 ص 376).
5- (قال الشیخ الطوسی ــ علیه الرحمة ــ): و ینبغی أن یمضغ شیئاً من الإذخر ــ أو غیره ــ ممّا یطیّب الفم ــ إذا أراد دخول الحرم ــ (مصباح المتهجدّ ص 678).
6- نام گیاهی است که بوی خوش دارد. الإذخر: نبات معروف طیّب الرائحة.
7- عن أبی بصیر قال: قال أبوعبدالله (علیه السلام): إذا دخلت الحرم. فتناول من الإذخر. فأمضغه و کان (علیه السلام): یأمر امّ فروة بذلک (الکافی ج 4 ص 398 و تهذیب الأحکام ج 5 ص 113).
عن معاویة بن عمّار عن أبی عبدالله (علیه السلام) قال: إذا دخلت الحرم. فخذ من الإذخر. فأمضغه (الکافی ج 4 ص 398). *ــ یعنی: جویدن این گیاه خوشبو.
8- (قال الشیخ الکلینی ــ علیه الرحمة ــ): سألت بعض أصحابنا عن هذا؟
فقال: یستحبّ ذلک لیطیب بها الفم لتقبیل الحجر (الکافی ج 4 ص 398).
9 ــ (قال الشیخ الطوسی ــ علیه الرحمة ــ): یستحبّ لمن أراد دخول الحرم أن یتناول شیئاً من الإذخر. فیمضغه. فإنّ ذلک ممّا یطیّب الفم (تهذیب الأحکام ج 5 ص 113 باب دخول الحرم).
10- نام گیاهی است که خوشبو می باشد.
السُعد: نبات طیّب الرائحة فیه مرارة.
11- قال الإمام الصادق (علیه السلام): اتّخذوا فی أسنانکم السعد. فإنّه یطیّب الفم.
و یزید فی الجماع (الکافی ج 6 ص 378 و المحاسن ج 2 ص 203 و الخصال ص 63 و مکارم الأخلاق ج 1 ص 302 و روضة الواعظین ج 2 ص 117).
12- قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): مضغ اللبان. یشدّ الاضراس. و ینفی البلغم.
و یقطع ریح الفم (تحف العقول ص 101 و مکارم الأخلاق ج 1 ص 423).
قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): مضغ اللبان. یشدّ الاضراس. و ینفی البلغم.
و یذهب بریح الفم (الخصال ص 612).
13- (قال الإمام الکاظم (علیه السلام) فی وصف الباذروج): اختم طعامک به. فإنّه یمریء ما قبل.
کما یشهّی ما بعد.
و یذهب بالثقل.
و یطیّب الجشاء و النکهة (الکافی ج 6 ص 364).
14ــ اراک نام درختی است که از شاخه های آن مسواک تهیه می شود.*
و أراک نام منطقه ای است در اطراف شهر مکّه ی مکّرمه.
مانند: انار که نام میوه ای است و همچنین نام شهری است که در استان کرمان واقع شده است.
*الأراک: شجرٌ یُستاک بقضبانه.
الأراک: موضع بمعرفة من ناحیة الشام قرب نمرة (نقلاً عن هامش علل الشرائع ج 2 ص 191).
الغدیر فی وادی الأراک.(المناقب ج 3 ص 35).
15-کان (صلی الله علیه و آله) یستاک بالأراک أمره ــ بذلک ــ جبرئیل (علیه السلام)(مکارم الأخلاق ج 1 ص 95).
16- قال الإمام الرضا (علیه السلام): إنّ أجود ما استکت به لیف الأراک. فإنّه یجلو الأسنان.
و یطیّب النکهة. و یشدّ اللّثة. و یسمنها*. و هو نافع من الحفر ــ إذا کان بإعتدال ــ.
و الإکثار منه یرقّ الأسنان و یزعزعها و یضعف اُصولها (بحار الأنوار ج 59 ص 317 و مستدرک الوسائل ج 1 ص 369).
*فی البحار: و یسننها.
17- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): نعم السواک الزیتون ــ من الشجرة المبارکة ــ یطیّب الفم. و یذهب بالحفر.
و هی سواکی و سواک الأنبیاء قبلی (مستدرک الوسائل ج 1 ص 369).
لازم به یادآوری است که تهیّه چوب مسواک منحصر به درخت خاصّی نیست.
بلکه به خاطر فوائد و منافع ویژه ای که در بعضی از درختان وجود دارد، تهیه نمودن مسواک از آنها توصیه شده است.
مانند: درخت اراک و درخت زیتون.
در حدیثی درباره ی مسواک آمده است: شاخه ای است از درختی که مبارک می باشد.*
و همچنین لازم به تذکّر است که از خلال نمودن با چوب بعضی درختان نهی شده است.
مانند: شاخه ی درخت انار و برگ درخت خرما و گیاه آس و شاخه ی نیشکر.
قال الإمام الصادق (علیه السلام): لا تخلّلوا بعود الریحان و لابقضیب الرمّان (المحاسن ج 2 ص 386 و الکافی ج 6 ص 377).
قال الإمام الصادق (علیه السلام): نهی رسول الله (صلی الله علیه و آله) عن التخلّل بالرّمان و الآس و القصب... (المحاسن ج 2 ص 386 و الکافی ج 6 ص 377).
قال الإمام الصادق (علیه السلام): نهی رسول الله (صلی الله علیه و آله) أن یتخلّل بالقصب و الریحان (الکافی ج 6 ص 377).
قال الإمام الصادق (علیه السلام): کان النبیّ (صلی الله علیه و آله) یتخلّل بکلّ ما أصاب. ما خلا الخوص. و القصب (الکافی ج 6 ص 377).
*قال (علیه السلام): ... إنّ السواک نبات لطیف نظیف و غصن شجر عذب مبارک (مصباح الشریعة باب: سواک).
الخوص: ورق النخل (نقلاً عن هامش الکافی).
18- (قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام) فی وصف الرّمان): فإنّه یذهب بالحفر و بالبخر.
و یطیّب النفس (المحاسن ج 2 ص 357).
19- عن عبدالله بن الحسن قال: کلوا الرّمان. تنقّی أفواهکم (المحاسن ج 2 ص 360).
20- قال الإمام الرضا (علیه السلام): التین أشبه شیء بنبات الجنّة.
و هو یذهب بالبخر (المحاسن ج 2 ص 372).
قال الإمام الرضا (علیه السلام): التین یذهب بالبخر. و یشدّ (الفم و) العظم. و ینب الشعر. و یذهب بالداء. و لایحتاج معه إلی دواء (الکافی ج 6 ص 358 و المحاسن ج 2 ص 372).
(راجع: مکارم الأخلاق ج 1 ص 376).
21- قال الإمام الصادق (علیه السلام): نعم اللقمة الجُبن.
یعذب الفم. و یطیب النکهة (بحار الأنوار ج 63 ص 105 و ج 94 ص 133).
22- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): عض البطّیخ. و لاتقطعها قطعاً. فإنّها فاکهة مبارکة طیبّة.
مطهّرة الفم. مقّدسة القلب. و تبیّض الأسنان. و ترضی الرحمان. ریحها من العنبر.
و ماؤها من الکوثر. و لحمها من الفردوس. و لذّتها من الجنّة.
و أکلها من العبادة (بحار الأنوار ج 59 ص 296).
23ــ نام نوعی از خرما می باشد.
24- (قال رسول الله (صلی الله علیه و آله) فی وصف تمر البرنی): ... هذا جبرئیل یخبرنی أنّ فیها تسع خلال: تقوّی الظهر. و تزید فی المجامعة.
و تخبّل الشیطان.
و تزید فی السمع و البصر.
و تقرّب من الله و تباعد من الشیطان.
و تمریء الطعام و تطیّب النکهة. و تذهب بالداء (المحاسن ج 2 ص 344).
(راجع: المحاسن ج 1 ص 77 و مشکاة الأنوار ج 1 ص 337).
(قال رسول الله (صلی الله علیه و آله) فی وصف تمر البرنی):
... إنّ هذا جبرئیل یخبرنی أنّ فیها تسع خصال:
یطیّب النکهة ... (الخصال ص 417).
25- عن محمّد بن الحسن ابن شمّون قال: کتبت إلی أبی الحسن (علیه السلام): إنّ بعض أصحابنا یشکو البخر؟
فکتب (علیه السلام) إلیه: کُل التمر البرنی (المحاسن ج 2 ص 343).
26- قال الإمام الکاظم (علیه السلام): نعم الطعام. الزیت. یطیّب النکهة و یذهب بالبلغم. و یصفّی اللون. و یشدّ العصب. و یذهب بالوصب. و یطفیء الغضب (مکارم الأخلاق ج1 ص 415).
27- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): کلوا الزیت. و ادّهنوا بالزیت (1) فإنّه من شجرة مبارکة (الکافی ج 6 ص 331 باب: الزیت و الزیتون. و مکارم الأخلاق ج 1 ص 415).
عن إبراهیم بن عبدالحمید عن أبی الحسن (علیه السلام) قال: کان ممّا أوصی به آدم (علیه السلام) إلی هبة الله ــ ابنه ــ: أن کُل الزیتون فإنّه من شجرة مبارکة (الکافی ج 6 ص 331).
28- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): علیکم بالزبیب. فإنّه یکشف المرّة و یذهب البلغم. و یشدّ القصب. و یذهب بالأعیاء. و یحسّن الخُلق. و یطیّب الفم. و یذهب بالغم (روضة الواعظین ج 2 ص 119).
قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): إنّ الزبیب یشدّ القلب. و یذهب بالمرض. و یطفیء الحرارة.
و یطیّب النفس (الأمالی للشیخ الطوسی ــ علیه الرحمة ــ ص 362 المجلس 13).
قال الإمام الصادق (علیه السلام): الزبیب یشدّ العصب و یذهب بالنصب و یطیّب النفس (المحاسن ج 2 ص 364).
عن أبی هند الداری قال: اهدی إلی رسول الله (صلی الله علیه و آله) طبق مغطّی. فکشف الغطاء عنه.
ثمّ قال (صلی الله علیه و آله): کلوا بسم الله. نعم الطعام. الزبیب.
یشدّ العصب. و یذهب بالوصب و یطفیء الغضب. و یرضی الربّ و یذهب بالبلغم.
و یطیبّ النکهة. و یصفّی اللون (الاختصاص ص 124).
(1)فی المکارم هکذا: و إدّهنوا به.
29- قال الإمام الصادق (علیه السلام): السُعتر (1) و الملح یطردان الریاح من الفؤاد.
و یفتحان السدد. و یحرقان البلغم. و یدرّان الماء. و یطیّبان النکهة و یلیّنان المعدة.
و یذهبان الریح الخبیثة من الفم. و یصلبان الذکر (مکارم الأخلاق ج 1 ص 416).
30- یعنی: شکر طبیعی و گیاهی.
31- عن أبی عبدالله (علیه السلام) قال: کان رسول الله (صلی الله علیه و آله) إذا أفطر بدء بحلواء ــ یفطر علیها ــ.
فإن لم یجد. فسکرة أو تمرات.
فإذا أعوز ذلک ــ کلّه ــ فماء فاتر.
و کان (صلی الله علیه و آله) یقول: ینقّی المعدة و الکبد. و یطیّب النهکة و الفم.
و یسکّن العروق الهائجة و المرّة الغالبة. و یقطع البلغم. و یطفیء الحرارة عن المعدة.
و یذهب بالصداع (الکافی ج 4 ص 153).
(راجع: مشکاة الأنوار ج 1 ص 70 و روضة الواعظین ج 2 ص 187).
(1)مرزه یا آویشن را سعتُر گویند.
32- قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): المضمضة و الإستنشاق سنّة و طهورٌ للفم و الأنف (الخصال ص 611).
قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): المضمضة و الإستنشاق بالماء ــ عندالطهور ــ. طهورٌ للفم و الأنف (تحف العقول ص 101).
33- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): لیبالغ أحدکم فی المضمضة و الإستنشاق.
فإنّه غفران لکم و منفرة للشیطان (ثواب الأعمال ص 35).
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): لیبالغ أحدکم فی المضمضة و الإستنشاق.
فإنّه غفران لما تکلّم به العبد. و منفرة للشیطان (1)(الجعفریّات ص 28 ص 55 و النوادر للسیّد فضل الله الراوندی ــ علیه الرحمة ــ ص 202).
34- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): ... سننت علی اُمّتی المضمضة و الإستنشاق.
و المضمضة: تنقّی القلب من الحرام.
و الإستنشاق: یحرم رائحة النار (الاختصاص ص 36).
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): ... سنّ علی اُمّتی المضمضة لتنقّی القلب من الحرام.
و الإستنشاق: لتحرم علیهم رائحة النار و نتنها (الأمالی للشیخ الصدوق ــ علیه الرحمة ــ ص 258).
(1)فی النوادر: للشیاطین.
و فی الجعفریّات ص 28: الشیطان.
35- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): إنّ المؤمن الّذی یقرء القرآن کالاُترجة.
طعمها طیّب. و ریحها طیّّب (إرشاد القلوب ج 1 ص 162 الباب 20).
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): مثل المؤمن الّذی یقرِء القرآن، کمثل الاُترجة (الّتی)(1) ریحها طیّب.
و طعمها طیّب (اعلام الدین ص 100 و شرح نهج البلاغة لإبن أبی الحدید ج 10 ص 20 و ج 20 ص 279).
36- قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): تعطّروا بالإستغفار.
لاتفضحکم روائح (2) الذنوب (الأمالی للشیخ الطوسی ــ علیه الرحمة ــ ص 372 المجلس 13 و نهج البلاغة الحکمة رقم 225).
قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): تعطّروا بالإستغفار لئلاّ تفضحکم روائح الذنوب (تنبیه الخواطر ج 2 ص 154).
(1)ما بین القوسین لم یذکر فی شرح النهج البلاغة.
(2)فی نهج البلاغة: رائحة الذنوب.
37- قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): و بالصلاة تنالون الرحمة.
فأکثروا من الصلاة علی نبیّکم و آله.
إنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیَّ یَا أیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَ سَلِّمُوا تَسلیماً (الأمالی للشیخ الصدوق ــ علیه الرحمة ــ ص 399 المجلس 52).
38- قال الإمام الصادق (علیه السلام): قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): الصلاة علیّ و علی أهل بیتی تذهب بالنفاق (الکافی ج 2 ص 492).
39- قال الإمام الصادق (علیه السلام): من قال: ــ إذا سمع عاطساً ــ:
الحمدلله علی کلّ حال ــ ما کان من أمر الدنیا و الآخرة ــ و صلّی الله علی محمّد و آله.
لم یر فی فمه سوءاً (مکارم الأخلاق ج 2 ص 163).
40- عن ابن مسعود قال: قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): إذا أکلتم الفجل و أردتم أن لایوجد له ریح. فاُذکرونی عن أوّل قضمة (مکارم الأخلاق ج 1 ص 393).
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): إذا أکلتم الفجل و أردتم أن لاتنتن. فصلّوا علیّ عند أکله (المستدرک 427/16).
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): إذا أکلتم الفجل و أردتم أن تجتنبوا نتنه. فصلّوا علیّ عند أوّل قصمة منه (بحارالأنوار ج 59 ص 299).
و جملة: طیّبوا أفواهکم بذکر الصلوات علی محمد و آل محمد علیهم السلام ــ شاهد علی هذا الأمر ــ.
41- قالت امّ سلمة ــ علیها الرحمة ــ سمعت رسول الله (صلی الله علیه و آله) یقول: ما قوم اجتمعوا یذکرون فضل علیّ بن أبی طالب (علیه السلام) إلاّ هبطت علیهم ملائکة السماء حتّی تحفّ بهم.
فإذا تفرّقوا عرجت الملائکة إلی السماء.
فیقول لهم الملائکة: إنّا نشمّ من رائحتکم ما لانشمّه من الملائکة.
فلم نر رائحة أطیب منها.
فیقولون: کنّا عند قوم یذکرون محمّداً و أهل بیته (علیهم السلام).
فعلق فینا من ریحهم. فتعطّرنا.
فیقولون: إهبطوا بنا إلیهم.
فیقولون: تفرّقوا.
و مضی کلّ واحد منهم إلی منزله.
فیقولون: إهبطوا بنا حتّی نتعطّر بذلک المکان (الفضائل لإبن شاذان ــ علیه الرحمة ــ ص 541).
42- قال الإمام الکاظم (علیه السلام): إنّ العبد إذا همّ بالحسنة. خرج نَفَسه طیّب الریح (الکافی ج 2 ص 429 و إرشاد القلوب ج 1 ص 341 و صفات الشیعة. حدیث رقم 62).
43- عن علی بن عیسی عن عمّه قال شکوت إلی موسی بن جعفر (علیه السلام) ریح البخر.
فقال (علیه السلام): قُل ــ و أنت ساجد ــ: یا الله یا الله یا الله یا رحمان. یا ربّ الأرباب. یا سیّد السادات.
یا إله الآلهة.
یا مالک الملک یا ملک الملوک.
اشفنی بشفائک من هذا الداء. و أصرفه عنی. فإنّی عبدک و ابن عبدک. و أتقلّب فی قبضتک.
(قال): فإنصرفت من عنده.
فو الله ــ الّذی أکرمهم بالإمامة ــ ما دعوت به إلاّ مرّة واحدة ــ فی سجودی ــ فلم أحسّ به بعد ذلک (بحارالأنوار ج 92 ص 94).
/م
