• چکیده : |
,"«علامه جلالالدین دوانی» ـ فیلسوف وادیب مشهور قرن نهم ـ در زمینههای گوناگون چون كلام، فلسفه، منطق، فقه، اصول، حدیث، شرح اشعار حافظ و شیخ محمود شبستری، هیات و هندسه و... صاحبنظر و دارای آثار گوناگون است. یكی از دلایل توجه به او این است كه وی در جوانی چنان در زمینههای مختلف درخشید كه خیلی زود از اقران پیشی گرفت و مورد توجه سلاطین و امیران وقت قرار گرفت و وارد دستگاه قراقویونلوها شد و حتی به قضاوت شیراز و مدتی هم به وزارت یوسف ـ پسر جهانشاه، شاهزاد? قراقویونلو ـ رسید. او در دربار «ابو نصر بهادرخان» نفوذ خاصی داشت و رسال? عرض را نیز به نام او و پسرش نوشت. علامه دوانی این رساله را در شرح عرض (سان دیدن) سپاه سلطان «خلیل بایندری» ـ فرزند اوزون حسن ـ با نثری مسجع و با استشهاد به آیات قرآن، مترادفات، كنایات، استشهادات و اشعار فارسی و عربی نگاشته است. این سان در سال 881 اجرا شده است. از دلایل اهمیت این رساله یكی آن است كه از نظر تاریخی میتواند معرف اوضاع سیاسی و اجتماعی آن روزگار باشد. همچنین آرایش نظامی سپاه و رسوم عرض را به روشنی بیان میكند. كتاب حاضر پس از معرفی پیشین? عرض و سیر تحولات تاریخی آن به تصحیح انتقادی رسال? عرض اثر علامه «جلال الدین دوانی» اختصاص یافته است." |