| • چکیده : |
,"در کتاب حاضر که به عنوان منبع کمک درسی برای دانشجویان رشتههای جامعهشناسی، جمعیتشناسی، روانشناسی، مددکاری اجتماعی، مدیریت، پرستاری و علوم تربیتی جهت دروس روشهای کمی تحقیق، روشهای کیفی تحقیق و فلسفه تحقیق در مقطع کارشناسی تدوین شده است، ضمن بیان چیستی تحقیق و معرفت علمی، به آسیبشناسی تحقیقات علمی در حوزه علوم انسانی در ایران اشاره شده و انواع تحقیق و روششناسی آنها بیان گردیده است. نگارنده به پارادیمهای علم و تحقیقات علمی اعم از هستیشناسی، معرفت و روششناسی اشاره کرده و چگونگی فراهم آوردن اطلاعات معتبر مانند روش اثباتگرایی، تفسیرگرایی و انتقادی را بررسی نموده است. در همین زمینه نگارنده به تبیین ماهیت انسان، واقعیت و ماهیت علم، هدف از تحقیقات علمی، جایگاه پژوهش و ارزش علم به سه روش نام برده شده، پرداخته و رویکردهای تحقیق را از جهت کمی و کیفی و مبانی روششناسی و ملاکهای این دو رویکرد را بررسی نموده است. در ادامه به ویژگیهای رویکرد کیفی تحقیق مانند اصالت دیدگاه مورد مطالعه، توصیف، زمینهگرایی، فرآیند، انعطافپذیری و تولید نظر اشاره کرده و اصول محوری روششناسی کیفی تحقیق را آزادی، فرایندی بودن، انعکاسپذیری، توضیح و انعطافپذیری دانسته و به مقایسه دو رویکرد کمی و کیفی تحقیق پرداخته است. در قسمت دیگری از کتاب نویسنده به رهیافتهای پدیدارشناسی در تحقیق اشاره کرده و زمینههای نظری و تکنیکهای پدیدارشناسی و فرآیند تحقیقی مربوط به آن را بیان کرده است. یکی دیگر از پارادیمهای تحقیق در علوم انسانی مردمنگاری است که در این زمینه نیز نگارنده به مختصات مردمنگاری در تحقیق، انواع مردمنگاری، روششناسی مردمنگاری و چگونگی جمعآوری و تحلیل دادههای مردمنگاری به وسیله مصاحبه، مشاهده، یادداشتهای میدانی و تحلیل دادهها اشاره کرده است و انواع تحقیقها و مراحل یک تحقیق مردمانگارانه را بررسی نموده است. روش تحقیق اقدامی و بیان مختصات این تحقیق در علوم انسانی، مشخصات، امتیازات و محدودیتهای تحقیق تاریخی ـ مقایسهای، بیان ویژگیهای تحقیق فمینیستی و روششناسی این نوع تحقیق و تحلیل محتوای آن از دیگر مباحث مطرح شده در این کتاب است." |