آغاز عمليات متوسط محرم (1361 ش)
بعد از عمليات رمضان در 23 تيرماه 1361، دشمن بعثي پي برده بود كه ايران تلاش دارد كه هر چه بيشتر خود را به شهر بصره نزديك كند تا در موقع لزوم، گلوگاه عراق را از اين نقطه بفشارد. بدين منظور، صدام تمامي امكانات اقتصادي و نظامي خود را به كار گرفت تا از اين نقطه حساس دفاع كند. زماني كه ايران عليرغم نفوذ موفق به خاك عراق و بنا به مصلحت، اقدام به تثبيت مواضع نمود، عراق و حاميان آنها با راه انداختن تبليغات وسيع اعلام كردند كه ايران ديگر قادر نيست حملهاي صورت دهد. به دنبال آن از ايران خواسته شد كه از حمله به عراق صرف نظر كرده و با پذيرفتن حالت نه جنگ و نه صلح، جنگ را از طريق مجامع بينالمللي حل كند كه در جواب به اين موهومات، تصميم به اجراي عمليات محرم گرفته شد. با فرا رسيدن ماه پيروزي خون بر شمشير، شوري در جبههها در گرفت و نيروهاي عراقي از وحشت حمله رزمندگان در ماه محرم، در آمادگي كامل به سر ميبردند. عراق براي جلوگيري از عمليات احتمالي، طي پيامي از ايران خواست به خاطر ماه حرام، از جنگ خودداري شود، غافل از اين كه خودش در ماه ذي حجه كه از ماههاي حرام محسوب ميگردد حمله سراسريش را آغاز كرده بود. سرانجام لحظه موعود فرا رسيد و عمليات محرم با رمز يا زينب(س) از تاريخ دهم آبان 61 در منطقه دهلران و عين خوش به وسعت 300 كيلومتر مربع، توسط نيروهاي مشترك ارتش و سپاه با هدف آزاد سازي ارتفاعات جنوب دهلران، خارج كردن شهرهاي موسيان و دهلران از زير آتش توپخانه و تهديد و دسترسي به امكانات داخل خاك عراق آغاز شد و تا 20 آبان طي سه مرحله ادامه يافت. دليل انتخاب منطقه مورد نظر از آن جهت بود كه دشمن براي جنگيدن در آن قسمت از خود علاقهاي نشان نداده و تلاش ميكرد با بهرهگيري از موضع برتر و حضور در ارتفاعات، براي هميشه آن را از آنِ خود نگاه دارد. نتايج عمليات محرم: تلفات نيروي انساني دشمن: 3400 نفر اسير و 7000 نفر كشته و زخمي؛ ساير نتايج: آزادسازي سلسله جبال حرين و منابع نفتي موسيان و بيات، همچنين حوضچههاي نفتي زبيدات، تلمبه خانه و هفتاد حلقه چاه نفتي؛ خارج كردن جاده دهلران - عين خوش به طول 100 كيلومتر از زير ديد و تير دشمن و تامين امنيت شهرهاي موسيان، دهلران، پادگان عين خوش و دهكدههاي اطراف آن. تجهيزات و امكانات: تانك و نفربر: 260 دستگاه انهدامي، 150 دستگاه اغتنامي، هواپيما: 10 فروند انهدامي، خودرو: 230 دستگاه انهدامي، 250 دستگاه اغتنامي و توپ 106 مم: 51 قبضه اغتنامي و مقادير زيادي سلاحهاي سبك.
