مرگ "ماني" از مدعيان پيامبري در ايران در زمان سلسله ساسانيان (276م)

مرگ "ماني" از مدعيان پيامبري در ايران در زمان سلسله ساسانيان (276م)
ماني، يكي از مدعيان پيامبري در 14 آوريل سال 216م در همدان به دنيا آمد. وي در ابتدا به آموختن حكمت و علوم و مطالعه در اديان زرتشتي، مسيحيت و ديگر مذاهب زمان خود پرداخت و در 24 سالگي ادعاي پيامبري كرد. ماني كتابي به نام ارژنگ داشت كه نقاشي‏هاي متنوعي داشت و حاوي دستورات او بود. وي آيين خود را در منطقه بين النهرين عرضه كرد و به تبليغ آن پرداخت. آيين مانوي در ابتدا مقبول شاپور اول پادشاه ساساني بود ولي اين مقبوليت ديري نيافت و ماني سرانجام در 26 فوريه سال 276م به تحريك موبدان زرتشتي در 60 سالگي به دار آويخته شد. كيش مانوي، دستگاهي فلسفي است كه بر اساس عناصر زرتشتي و مسيحي بنيان نهاده شده است. اساس تعليمات ماني اين بود كه فضيلت، اصلي است ويژه روح، و شرارت، اصلي است سرشته در جسم و ماده. ماني، دنيا را به مثابه رزمگاه ميان نور و تاريكي، فضيلت و شرارت و يا اهورا مزدا و اهريمن مي‏دانست. ماني بر اين عقيده بود كه روان آدمي از ملكوت نور است و در پي آن است كه از كشور ظلمت يعني جسم فرار كند و به زادگاه خود برگردد. از عواملي كه به اين فرار كمك مي‏كرد به عقيده او، پرهيز از خوردن گوشت و دوري از ازدواج بود. عقايد ماني به ويژه در ميان مسيحيان يوناني، تا چندين قرن پس از مرگش رواج داشت.
نسخه چاپی