درگذشت شيخ "محمد غزالي" روحاني و مصلح بزرگ مصري (1996م)

درگذشت شيخ "محمد غزالي" روحاني و مصلح بزرگ مصري (1996م)
شيخ محمد غزالي، روحاني مسلمان و مصلح بزرگ مصري، در سال 1917م در مصر به دنيا آمد. وي در ده سالگي موفق به حفظ كل قرآن مجيد شد و وارد الازهر گرديد. شيخ محمد غزالي در 24 سالگي از دانشكده وعظ و تبليغ فارغ‏التحصيل شد و با اخذ اجاره دعوت و ارشاد و تدريس، به اصلاح‏گري و خرافه‏زدايى پرداخت. وي پس از چندي، با عزيمت به كشور الجزاير، سالياني چند، رياست شوراي معارف اسلامي يكي از دانشگاه‏هاي آن كشور را برعهده گرفت و درس‏هاي پر رونقي را در اين مكان در مقاطع عالي ارائه داد. هم‏چنين درس‏هاي تفسير موضوعي قرآنِ شيخ غزالي كه از تلويزيون الجزاير پخش مي‏گرديد، مورد توجه خاص و عام قرار مي‏گرفت. غزالي بيش از هر چيز به تحولي فرهنگي در جهان اسلام معتقد بود و به رغم سابقه‏اي روشن و فعال در مبارزات سياسي، چشم اميد خويش را بر رفع نقيصه‏هاي دروني در معرفت حقايق دوخته بود. وي بر آن بود كه بدون تدارك انديشه و فرهنگي پويا و اسلامي، نمي‏توان در برابر تهاجم سياسي جهان استكباري ايستاد. غزالي مي‏گفت: "من بر اين عقيده هستم كه حتي اگر تمدن شرق كمونيست و غرب صليبي از هم بپاشد، باز گرهي از مشكلات كنوني جهان اسلام گشوده نخواهد شد، چرا كه گرفتاري‏هاي ما از درونْ نشأت مي‏گيرد و همه ناشي از عوامل خارجي نيست. البته فشار خارجي هست، اما عامل اصلي گرفتاري‏هاي امت اسلام را بايد در بافت و ساختار داخلي آن جستجو كرد." با نگاهي گذرا، اساس انديشه‏هاي شيخ محمد غزالي را مي‏توان بر سه پايه اصلاح معرفت ديني، تقريب مذاهب و ردّ انديشه‏هاي قومي، استوار دانست. او در اين راه كوشيد تا در آثار گوناگون خويش، چهره زلال قرآن و سنت را از غبار تعصب‏هاي بيهوده و افراطي پاك كند. وي راه خود را از سلفي‏گري و ارتجاع رايج و وهابيت جدا كرد و در محافل و جوامع اهل‏سنت از حريم اسلام ناب و اهل‏بيت به دفاع برخاست. غزالي هميشه با نگاهي مثبت به انقلاب اسلامي ايران مي‏نگريست و پيروزي انقلاب را پيروزي بزرگ تمام مسلمانان مي‏دانست. وي سخت مجذوب شخصيت امام خميني(ره) رهبر كبير انقلاب اسلامي ايران بود و چهره‏هاي شاخص و مبرّز ديني ايران اسلامي را به دفعاتْ مي‏ستود. غزالي به منظور شركت در كنفرانس انديشه اسلامي در سال 1985م، سفري به ايران داشت و در خلال آن توانست طرح كلي انديشه‏هاي اصلاح‏گرايانه خويش را ارائه دهد. وي در همين راستا و با هدف بيان ديدگاه‏هاي اسلام در زندگي، كتاب‏هاي متعددي به نگارش درآورد كه اسلام و اوضاع اقتصادي، اسلام و استبداد سياسي، نبرد دين، كارزارِ قرآن و ريشه‏هاي عقلي و قلبي ايمان از آن جمله‏اند. شيخ محمد غزالي سرانجام در حالي كه براي حضور در كنفرانس فرهنگي در رياض به سر مي‏برد، در يازدهم مارس 1996م دچار سكته قلبي گرديد و در 79 سالگي درگذشت و در قبرستان بقيع به خاك سپرده شد.
نسخه چاپی