سقوط "ببرك كارمل" رئيس جمهور كمونيست افغانستان (1986م)

سقوط "ببرك كارمل" رئيس جمهور كمونيست افغانستان (1986م)
بَبْرَك كارمِل رئيس جمهور پيشين افغانستان در سال 1929م متولد شد و تحصيلات خود را در مدرسه آلماني‏هاي كابل و سپس دانشگاه كابل به پايان رساند. وي از جواني وارد فعاليت‏هاي سياسي شد و با گرايش به كمونيسم، به دليل فعاليت‏هاي كمونيستي و مبارزات مخفي عليه رژيم پادشاهي ظاهر شاه، در دهه 1950م به مدت پنج سال را در زندان به سر برد. با اين حال وي از سال 1956م به مدت 17 سال در مجلس افغانستان موسوم به لويه جرگه عضويت داشت. ببرك كارمل در سال 1965م حزب خلق افغانستان را تأسيس كرد و پس از ائتلاف اين حزب با حزب پرچم در سال 1977م، وي معاون دبيركل اين ائتلاف گرديد. كارمل در زمان حكومت دولت نورمحمد تركي به سفارت در برخي كشورهاي بلوك شرق فرستاده شد اما با كودتاي ديگري به فرماندهي حفيظ الله امين، از بازگشت به افغانستان خودداري كرد. ولي چون روس‏ها به حفيظ الله امين، كه درصدد نزديكي به امريكا و ايجاد تعادلي در روابط افغانستان با شرق و غرب بود، بدگمان شدند، موجبات سرنگوني او را فراهم آوردند و طي كودتاي 27 دسامبر 1979م ببرك كارمل را به جاي حفيظاللَّه امين بر اريكه قدرت نشاندند. آغاز حكومت كارمل در افغانستان با اشغال نظامي اين كشور توسط قواي ارتش سرخ شوروي همراه بود. اما اين اشغال‏گري با مقاومت مجاهدان افغاني روبرو شد تا اينكه دولت شوروي براي رويارويى با آن‏ها ناچار شد نيروهاي خود در افغانستان را تا يك‏صد هزار نفر افزايش دهد. نبردهاي سنگين مجاهدان افغان تا هشت سال ادامه يافت و در اين زمان دولت شوروي درصدد تغيير سياست خود در افغانستان برآمد. از اين رو در نخستين گام در راه اين تغيير سياست، ببرك كارمل را در چهارم مه 1986م از رياست جمهوري بركنار كرد و قدرت را به ژنرال نجيب‏اللَّه رئيس پليس مخفي افغانستان سپرد. كارمل در طول هفت سال حكومت خود، بيشترين تلاش را در صحنه تبليغات داخلي و بين‏المللي براي موجه جلوه دادن حضور نظامي شوروي سابق در افغانستان كرد. وي هفت ماه پس از بركناري، در روز 25 دسامبر 1986م هنگامي كه قصد داشت از سفارت چين در كابل درخواست پناهندگي سياسي كند توسط نيروهاي امنيتي افغانستان بازداشت شد و از آن به بعد تا سقوط رژيم نجيب‏اللَّه در آوريل 1992م هيچ گزارشي از سرنوشت وي منتشر نگرديد. هرچند بر اساس برخي از اسناد، وي در اين مدت در مسكو اقامت داشته است. اما كارمل از آن پس به شمال افغانستان رفت و در آنجا ساكن شد تا اينكه در اوايل دهه 1990م درگذشت.
نسخه چاپی