امضاي قرارداد "دِيتون" و صلح بوسني هرزگوين با صرب‏ ها (1995م)

بعد از فروپاشي نظام سياسي در يوگسلاوي در سال 1991م، جنگ داخلي در اين منطقه آغاز شد. در واقع، مخالفت صرب‏هاي ساكن در منطقه بوسني و هرزگوين با استقلال اين كشور و تمايل به تشكيل جمهوري صرب بوسني باعث شد تا اختلافات موجود، شكلي تازه به خود گيرد. از ژانويه 1993م با ترور معاون نخست‏وزير اين كشور توسط صرب‏ها، جنگ بين صرب‏ها و بوسنيايى‏ها شعله‏ور گرديد و به دنبال آن تصفيه قومي و كشتار و خون‏ريزي آغاز شد. دامنه اين فجايع حتي به روستاها كشيده شد. با اين حال از سوي مجامع بين‏المللي اقدامي عملي جهت پيش‏گيري از گسترش آن صورت نگرفت. سرانجام اعتراضات برخي دول اسلامي و افكار عمومي باعث شد تا صرب‏ها به نوعي تحت فشار قرار گيرند. در همين راستا در 21 نوامبر 1995م پيمان صلح بوسني موسوم به پيمان دِيتون در محلي به همين نام در امريكا به امضاي رهبران مسلمانان، صرب‏ها و كروات‏هاي بوسني يعني سه نژاد ساكن در كشور بوسني و هرزگوين رسيد. تنها دست‏آورد اين پيمان براي مسلمانان، پايان يافتن قتل عام وحشيانه آنان توسط صرب‏ها بود كه تا آن زمان، 250 هزار كشته بر جاي گذاشته بود. اما صرب‏ها و كروات‏ها از پيمان دِيتون امتيازات سياسي خوبي به دست آوردند. بر اساس قرارداد دِيتون، با وجود اكثريت نسبي مسلمانان بوسني، اين جمهوري به دو بخش فدراسيون مسلمان - كروات و جمهوري صرب بوسني (صربسكا) تقسيم شد. بر اين اساس، دولت مركزي بوسني، متشكل از يك شوراي سه نفره رياست جمهوري از رهبران سه نژاد ساكن در بوسني است، اما مسايل مربوط به بازگشت يك ميليون و دويست هزار مسلمان آواره بوسنيايي به خانه هايشان و ساير تعارض‏هاي موجود در پيمان دِيتون، مشكلات فراواني را پيش‏روي اين دولت نهاد.

تاریخ رویداد : 21 نوامبر