آیا کارمندان یا کسانی که مالیات پرداخت می کنند باید خمس هم بدهند و اساسا در زمان صدر اسلام هم مالیات...

با عرض سلام وتبریک میلاد نور مهدی آل محمد ص و با آرزوی سعادت و سلامت برای برادر گرامی! لطفا مرجع تقلید خود را در سوالات بعد مشخص نمایید تا هم ما و هم شما راحت تر به پاسخ برسیم. در مورد سوال شما به موارد زیر دقت فرمایید : آيا دادن ماليات را مي توان به حساب خمس آورد؟ پاسخ: ماليات غير از خمس و زكات است. ماليات براي ادارة تشكيلات شهري و اجتماعي و چرخش چرخ مملكت است ( كه در تمام ممالك وجود دارد) اما خمس يك حكم شرعي است كه نيمي از آن حق امام و نيمي از آن مال سادات فقير است. ماليات به جاي خمس محسوب نمي شود.(1) خمس براموالي تعلق مي گيرد كه از مخارج ساليانه اضافه آيد، در حالي كه ماليات به روز يا ماهيانه حساب مي شود و بحث اضافه بودن از مخارج مطرح نيست . پي نوشت ها : 1 - امام خميني، استفتاءات ، ج1، ص 411، سؤال 199؛ آيه الله مكارم ، استفتاءات جديد، ج1، س 333؛ آيه الله تبريزي ، استفتاءات جديد، س 853. ------------------- بر چه چيزهايي خمس تعلق مي گيرد؟ آيا به طلا خمس تعلق مي گيرد؟ آيا خمس با مالياتي كه حكومت از مردم مي گيرد تفاوت دارد؟ پاسخ: خمس به غنايم جنگي، گنج، معدن، غواصي، سود تجارت و كاسبي در افزودة مخارج ساليانه ، زميني كه كافر ذمي از مسلمان بخرد، نيز به مال حلال مخلوط به حرام تعلق مي گيرد.(1) خمس غنايم جنگي به دستور قرآن كريم (آيه 41 انفال) (2) ثابت است و در بقية موارد از روايات استفاده مي شود. شايد بتوان از كلمة غنيمت آية مذكور همة موارد را استفاده كرد، همان طور كه برخي روايات به اين مطلب اشاره دارند. 1 - حضرت امام محمد باقر (ع) فرمود: "در هر جنگي كه مسلمانان بر مبناي پيشبرد لا اله الا الله محمد رسول الله بجنگند و غنايم جنگي به دست آورند، خمس آن ، مال ما است و احدي نمي تواند در آن ها تصرف كند، مگر اين كه اول حق ما را پرداخت كند".(3) 2 - از امام رضا (ع) از مقدار گنجي كه خمس آن واجب است پرسيدند فرمود: "مقدار گنج بايد به مقداري باشد كه زكات آن واجب است ( مقدار 20 دينار يا بشتر)".(4) 3 - محمد بن ابي نصر از امام رضا (ع) از مقدار معدني كه خمس آن واجب است سؤال كرد، حضرت فرمود: "به همان مقدار كه زكات آن واجب مي شود (20 دينار)".(5) مقصود هر معدني از قبيل طلا، نقره، مس، آهن ، نمك ، كبريت (گوگرد) ، نفت و غير اينها مي باشد.(6) 4 - حلبي از امام صادق (ع) دربارة عنبر و غواصي لؤلؤ پرسيد، فرمود: "خمس آن واجب است.(البته بايد ارزش آن كمتر از يك دينار نباشد)".(7) 5 - سماعه مي گويد: از امام موسي بن جعفر (ع) از خمس اموال پرسيدم، فرمود: "در هر كار و كاسبي كه فايده اي نصيب انسان مي شود، چه كم و چه زياد (اگر از مخارج سال اضافه آمد) خمس آن واجب است". 6 - امام جعفر صادق (ع) فرمود: "شخصي نزد اميرالمؤمنين آمد و گفت: به من مالي رسيده كه حرام و حلال مخلوط آن را تشخيص نمي دهم، حضرت فرمود: خمس آن را خارج كن، بقية آن حلال است، ولي از مالي كه حرمت آن معلوم است، اجتناب كن".(8) 7 - حضرت امام محمد باقر (ع) فرمود: "هر ذمّي (مسيحي يا يهودي كه در پناه دولت اسلامي زندگي مي كند) زميني را از مسلماني بخرد، بايد خمس آن را پرداخت نمايد".(9) بر طلايي كه بانوان براي زينت دارند خمس تعلق نمي گيرد، ولي اگر طلا بيش از مقدار متعارف زينت باشد، مثلاً خانمي نياز به بيست مثقال طلاي زينتي دارد اما صد مثقال براي زنيت تهيه كرده ، خمس افزوده بر آن مقدار بايد پرداخت شود. ماليات غير از خمس و زكات است. ماليات براي ادارة تشكيلات شهري و سازندگي مملكت است اما خمس يك حكم شرعي است كه نيمي از آن حقّ امام و نيم ديگر آن مال سادات فقير است. ماليات به جاي خمس محسوب نمي شود.(10) در ماليات، اضافه بر خرج سال شرط نيست اما در خمس ، اضافه بر مخارج سال لحاظ مي شود. پي نوشت ها : 1 - توضيح المسائل مراجع، ج2، مسئله 1752. 2 - واعلموا انما غنمتم من شيء فأنّ لله خمسه و للرسول و... . 3 - همان، ج6، ص 339، حديث 5، از باب 2. 4 - همان، ص 346، حديث 6، باب 5. 5 - همان. 6 - همان، ص 342. 7 - همان، ص 347. 8- همان، ص 350. 9 - همان، ص 353. 10 - همان، ص 352. ----------- با توجه به اين كه حقوق اكثر كارمندان دولت پاسخگوي نيازهاي آنان نمي‌باشد و از طرفي ماهيانه از حقوق ايشان ماليات اخذ مي‌گردد، آيا ملزم به پرداخت خمس و زكات هستند؟ پاسخ: پرداخت ماليات كفايت از خمس نمي‌كند.(1) خمس در صورتي واجب است كه سر سال پول يا چيزهايي كه مورد تعلق خمس است، از مخارج و هزين? زندگي زياد بيايد. در اين صورت يك پنجم افزون بر مخارج است به عنوان خمس به مرجع تقليد يا نمايند? وي پرداخت گردد. بنابر اين كساني كه خرج‌شان بيشتر يا به انداز? درآمدشان است و اضافه بر مخارج ندارند، يا پولي بر مخارج سال اضافه نمي‌آيد، خمس بر آنان واجب نيست. هر حقوق بگير و كارمند و كارگر و كساني كه كار و كاسبي دارند، بايد حساب سال خمسي داشته باشند و در پايان سال خمسي وضعيت مخارج و درآمد خود را بررسي كنند. اگر چيزي اضافه آمد، خمس آن را پرداخت كننند. پي نوشت: 1 - امام خميني، استفتاآت، ج 1، ص 411، سؤال 199 از مسايل خمس. ------------------ كسي كه ماليات‏هاي قانوني دولت را پرداخت مي‏كند آيا مي‏تواند آنها را بابت وجوهات حساب كند؟ پاسخ: خير. مالياتي كه توسط جمهوري اسلامي بر اساس قوانين و مقررات وضع مي‏گردد هر چند پرداخت آن بر كساني كه قانون شامل آنان مي‏شود واجب است ولي بابت وجوهات حساب نمي‏شود. بلكه بر آنان دادن خمس درآمد سالانه‏شان، در زائد بر خرجي سال به طور مستقل واجب است. (اجوبة، ج 1، ص 317) ------------------ مركز: پژوهشكده تحقيقات اسلامي پرسش: آيا مالياتي كه دولت اسلامي از مردم مي‏گيرد جزء زكات و يا خمس محسوب مي‏شود؟ گرفتن به چه صورتي است اجباري يا اختياري؟ پاسخ: خير. جزء خمس يا زكات محسوب نمي‏شود ولي ماليات و صدقات و كفارات جزء مؤنه است و از درآمد سال كسر مي‏شود. (مسائل جديد، ج 2، ص 123) خمس و زكات از احكام شرعيه است كه اگر مكلّف پرداخت نكند مرتكب فعل حرام شده مخصوصاً اگر خمس پرداخت نشود اشكالات عديده‏اي پيش مي‏آيد از جمله كه فرد حق تصرّف در آن مال را شرعاً ندارد حتي يك ريال، به فتواي همه مراجع تقليد، در لباسي كه مي‏پوشد، در غذايي كه مصرف مي‏كند، در روزه‏اي كه مي‏گيرد و غسل با آب خمس نداده و... بهتر است در اين مورد به رساله حضرت امام (ره) و استفتائات مقام معظم رهبري مراجعه نماييد. موفق باشيد. موفق ، موید و پیروز و سربلند باشید