ناشناس
حکم شک در کسب درآمد حلال از کار طراحی و فریلنسری چیست؟
سلام. من یه مقدار حساسیتم زیاده. مثلا در سفارش گرفتن به خودم میگم که نکنه این شرکتی که دارم براش طراحی تبلیغاتی میکنم خلاف باشه یا درآمدش حرام باشه و من در درآمد حرام آنها سهیم باشم. به این حدیث استناد میکنم که: اگر کسی یک شمع هم برای کسب حرام روشن کند، در گناه آنها سهیم است. در ضمن این حساسیت در همه سفارشها هست مثلا در صورتی که طراحی برای تبلیغ چیپس و پفک باشد، میگم که تا حالا باعث بیماری بچه های زیادی شدم که به خاطر طرح من چیپس و پفک خوردهاند. یا اگر تصویرسازی داستان کودک باشه میگم باعث آسیب دیدن کودکان زیادی شده ام و طراحی های من بدآموزی داشته. در کارهای فریلنسری هم که سفارش میدهند و آدم نمیدونه که طرح و نقاشیاش برای کجا استفاده میشود. من همش فکر میکنم برای کارهای خلاف استفاده میشود و تا این طرح هست برایم گناه مینویسند و احساس عذاب وجدان و احساس گناه دارم.
مشاور: قربان منتظمی
سلام و درود بر شما کاربر محترم، از حسن اعتمادتان به مشاوره راسخون، تشکر میکنیم.
موارد زیر ا بخاطر بسپارید.
1- حساسیت شما نسبت به اخلاقیات و دغدغههای مذهبیتان قابل احترام است. این نگرانیها نشاندهندهی وجدان بیدار و تعهد شما به ارزشهای اخلاقی است. با این حال، گاهی افراط در این نگرانیها میتواند باعث اضطراب و محدودیتهای غیرضروری در زندگی و کار شما شود.
2- همراه گرامی، در کنار نیت پاکی که برای رزق حلال دارید به اینکه کار شما میتواند تأثیرات مثبتی هم داشته باشد فکر کنید. منفی فکر کردن کاری از طرف شیطان است، شک و شبهه بی مورد خودش گناه دارد. و در قرآن کریم هم داریم که چه بسا فکرهای اشتباهی که گناه هستند.در کلام خدا می خوانیم که: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ۖ وَلَا تَجَسَّسُوا ای اهل ایمان! از بسیاری از گمان ها [در حقّ مردم] بپرهیزید؛ زیرا برخی از گمان ها گناه است، و [در اموری که مردم پنهان ماندنش را خواهانند] تفحص و پی جویی نکنید.
3- شما تنها مسئول کار خود هستید. اگر طراحی شما برای تبلیغ یک محصول استفاده میشود، مسئولیت مصرف آن محصول بر عهدهی مصرف کننده و تولید کننده است. شما تنها نقش یک واسطه را دارید و نمیتوانید تمام پیامدهای استفاده از کار خود را کنترل کنید. مثلاً طراحی برای تبلیغات آموزشی یا فرهنگی میتواند به رشد جامعه کمک کند. سعی کنید روی این جنبهها تمرکز کنید.
4- در اسلام، نیّت نقش مهمی دارد. اگر شما با نیّت خیر و برای کسب روزی حلال کار میکنید، این نیّت میتواند به شما آرامش بدهد. یعنی شما به این نیت که شغل طراحی قاعدتا در کشور اسلامی و نوع طرح هم برای کارهای حلال است نه حرام، اگر غیر از این باشد که قاعدتا حرام است و شما هم بنا بر نیت پاکی که دارید، کارتان را انجام می دهید. همین مقدار کفایت می کند که نگران نباشید.
امام جعفرصادق (علیه السلام) فرمودند: مَن باتَ کالّاً مِن طَلَبِ الحَلالِ باتَ مَغفوراً لَهُ؛ کسی که به دنبال روزی حلال، روز خود را خسته و درمانده سپری کرده، (بداند که) شب خود را (نیز) با گناهان آمرزیده سپری خواهد نمود. (بحارالانوار، ج ١٠٣، ص ٢)
5- البته دقت کنیم که نادیده گرفتن مسئولیتهای اخلاقی اصلا کار درستی نیست، یعنی اگر به طور واضح میدانید که کارفرما در حال انجام کار حرام است، بهتر است از همکاری با او خودداری کنید. مثلا اگر شما واقعا با چشم خودتان ببینید، یا اطمنیان صدرصدی داشته باشید که از طرح های شما برای کار خلاف و حرام استفاده می شود، در این صورت است که نباید اقدام به کار بکنید.
در مورد جملهای که اشاره کردید، باید توجه داشت که این مشارکت در گناه، در مورد مشارکت مستقیم در کارهای حرام است. اگر شما از قصد و نیت کارفرما آگاه نیستید و تنها به عنوان یک فریلنسر کار میکنید، مسئولیت کامل بر عهدهی شما نیست.