با سلام وقتی در مورد سیستم عامل 64 بیتی صحبت می‌شود، باید بین دو مفهوم محاسبات 32 بیتی و 64 بیتی تفاوت قائل شد. در سیستم‌های 64 بیتی به منظور دستیابی به کارایی بالاتر و پشتیبانی از حجم بیشتری از حافظه اصلی یعنی RAM، از آدرس‌دهی به صورت 64 بیتی استفاده می شود که با تکیه به آن حجم حافظة قابل آدرس‌دهی تنها 4 گیگابایت است که آن هم کاملاً به حافظه RAM اختصاص نخواهد یافت) کاربران عزیز شاید با این ابهام مواجه شوند که کدام ساختار جهت استفاده آن‌ها انتخاب بهتری است. اولین قدم مشخص نمودن یکی از 3 سیستم عامل ویندوز XP، Vista و 7 است . اگر ویندوز XP را انتخاب کرده‌اید، مسلماً گزینه‌ای جز 32 بیتی نخواهید داشت. چرا که به دلیل مشکلات بسیار و ناسازگاری‌های آزار دهنده، عملاً نسخة 64 بیتی این ویندوز به کلی کنار گذاشته شده و مایکروسافت نیز Service Pack3 را برای آن عرضه نکرده است. اما در ویندوزهای vista و 7 شرایط کاملاً متفاوت بوده و شاهد سازگاری بیشتر خصوصاً در ویندوز 7 خواهید بود. مزایای سیستم عامل 64 بیتی این سیستم عامل دارای دو مزیت عمده نسبت به ویرایش 32 بیتی است. اول اینکه سیستم عامل 32 بیتی به حداکثر 4 گیگابایت حافظه اصلی محدود می‌شود که آن هم تماماً به حافظة RAM اختصاص نداشته و با اضافه شدن سایر حافظه‌ها همچون حافظة گرافیکی و پردازش‌های وابسته، عملاً 3 گیگابایت بیشتر قابل دسترسی نخواهد بود. اما در ساختار 64 بیتی، تا 16 ترابایت حافظه RAM پشتیبانی می‌شود. برتری دوم سرعت و بازدهی بالاتر در نرم‌افزارهایی است که مختص این ساختار نوشته شده است. از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به برنامه‌های گرافیکی مانند Adobe photoshop و نرم‌افزارهای طراحی 2 و 3 بعدی مانند AutoCAD,3dsMax و … اشاره نمود که در عمل و هنگام استفاده توسط کاربران حرفه‌ای، تفاوت محسوسی در کارکرد آن‌ها به چشم می‌خورد. در کل این ساختار در هنگام اجرای چندین برنامه به صورت هم‌زمان بازدة بالاتری از خود نشان می‌دهد. در ضمن امنیت در ویندوزهای 64 بیتی به مراتب بالاتر از ویرایش‌های 32 بیتی است. معایب سیستم عامل 64 بیتی نخستین ایراد این ساختار را باید در رایانه‌های نسل‌های قبل از سخت‌افزارهای قدیمی عنوان کرد. چرا که قطعات سخت‌افزاری در گذشته درایور 64 بیتی نداشتند و عملاً قابل استفاده در این محیط نیستند. اما مشکل مهم‌تر از آن در دسترس نبودن نسخه 64 بیتی بسیاری از برنامه‌ها است که با توجه به گسترش فعالیت‌ها و بزگتر شدن پروژه‌ها، این مشکل در طراحی تصاویری با Resolution بالا یا Rendering های پیشرفته با برنامه‌هایی مانند V-Ray، کاملاً نمود خواهد کرد. همچنین اکثر نرم‌افزارهای ایرانی مانند برنامه‌های حسابداری فارسی، لغت‌نامه‌ها و … به دلیل عدم پشتیبانی شرکت سازنده، قابل اجرا در ویندوزهای 64 بیتی نیستند. در اینجا ذکر این نکته ضروری است که مطابق با سیستم عامل رایانه خود، برنامه نیز باید به صورت 64 بیتی نوشته شده باشد تا شما بتوانید از مزایا و قابلیت‌های آن استفاده نمایید. در غیر این صورت نصب یک برنامه 32 بیتی بر روی ویندوز 64 بیتی تفاوت محسوسی با نصب آن بر روی سیستم عامل 32 بیتی ندارد و مفهوم 64 بیتی نیز به معنای دو برابر بودن سرعت و پردازش اطلاعات نیست. از آنجائیکه در سیستم‌عامل 64 بیتی از الگوریتم‌های پیشرفته‌تر و پیچیده‌تری برای آدرس‌دهی حافظه استفاده می‌شود، به حجم بالاتری از حافظه نیاز خواهد بود به علاوه برخی نرم‌افزارها نیز نسخه 64 بیتی ندارند که برخی کاربران را به مشکل می‌اندازد. تمام نرم‌افزارها از انتقال آنها به شکل 64 بیتی بهره مثبت نمی‌برند. برخی اجزای سطح پائین در کامپیوتر نظیر درایورهای سخت‌افزاری، هنوز درایور 64 بیتی ندارند. درایورهای سخت‌افزاری رابط بین سخت‌افزار و سیستم‌عامل هستند و مسئولیت جلوگیری از کارکرد قطعات در حالت Compatibility Mode نیز به عهده آنها است در نهایت چنانچه درایور 64 بیتی برای فلان قطعه سیستم شما موجود نباشد نمی‌توان از آن قطعه درمحیط 64 بیتی استفاده کرد. معایب سیستم عامل 32 بیتی همانطور که اشاره شد سیستم عامل 32 بیتی امکان استفاده از تمام 4 گیگابایت حافظه رم را نمی‌دهد. اجزای ویندوز و قطعات سخت‌افزاری از نوعی دسترسی به نام دسترسی نگاشته شده حافظه یا “memory mapped access” استفاده می‌کنند که آنها را در 32 بیت اول (4 گیگابایت) حافظه اصلی سیستم قرار می‌دهد. حافظه گرافیکی نیز دقیقا در همین قسمت قرار می‌گیرد. ملحقاتی (Ass-ons) نظیر محیط برنامه نویسی Net. قادرند 200 مگابایت و حتی بیشتر از فضای آدرس دهی حافظه را اشغال کنند. به همین دلیل است که ویستا حداکثر می‌تواند بین 3 تا 25/3 گیگابایت از حافظه رم را بسته به پیکربندی سیستم استفاده کند. البته لینوکس در این راه از روش دیگری استفاده می‌کند به طوریکه کرنل آن هیچگاه به فضای آدرس‌دهی بیش از یک گیگابایت نیاز نخواهد داشت. نسخه‌های مختلف ویندوز معمولا هر دو نسخه 32 بیتی و 64 بیتی را دارند. شما هنگام انتخاب نوع ویندوز باید به مشخصات سخت‌افزاری سیستم خود توجه کامل داشته باشید و در صورت انتخاب ویندوز 64 بیتی از وجود درایورهای 64 بیتی برای تمام سخت‌افزارهای سیستم اطمینان حاصل کنید. برای دارندگان سیستم‌های قدیمی با سرعت پردازش کمتر و حافظه محدود، بهترین گزینه برای نصب ، windows XP (32- bit) است و به کاربران حرفه‌ای پیشنهاد می‌کنیم در صورت نیاز، با ارتقای برخی از قطعات سخت‌افزاری خود، به سمت این فن‌آوری حرکت کنند. چه زمانی باید روی سیستم عامل 64 بیتی خط بکشیم ؟ درست است که من به شما پیشنهاد می‌کنم که بروید سمت ویندوز 64 بیتی ولی قصد فریب شما را ندارم پس به شما واقعیاتی را باید بگویم. اگر سیستم شما کمتر از 2 گیگ رم دارد، بعد از رفتن به سمت 64 بیت، تغییر محسوسی مشاهده نمی‌کنید. اگر یک برنامه دارید که با ویندوز 3.1 یا DOS نوشته شده است احتمالا دیگر نمی‌توانید از آن برنامه استفاده کنید چون در ویندوز 64 بیتی، امکان اجرای برنامه‌های 16 بیتی وجود ندارد. کلا باید حواستان باشد در مورد برنامه‌های قدیمی. اگر شما سخت‌افزاری بسیار قدیمی دارید که از پشتیبانی سازنده در آمده است یک بدشانسی بزرگ گریبان‌تان را می‌گیرد چون در این صورت ممکن است درایور سخت‌افزار شما برای ویندوز 64 بیتی نوشته نشده باشد. متاسفانه درایور 32 بیتی به درد ویندوز 64 بیتی نمی‌خورد. در پایان و در یک جمع‌بندی کلی به شما توصیه می‌کنیم که اگر پردازندة کامپیوترتان 64 بیتی بوده و حداقل دارای 4 گیگابایت حافظة RAM هستید، همچنین قطعات سخت‌افزاری رایانه‌تان دارای درایور سازگار با ویندوز 64 بیتی است، از ویندوز 64 بیتی استفاده کنید.در غیر این صورت به دلیل وابسته بودن این ساختار به حافظه RAM، با داشتن 2 گیگابایت حافظه، تفاوت چندانی در استفاده از سیستم‌عامل 64 بیتی وجود نخواهد داشت. ( البته اگر RAM دستگاه خود را به 6 یا 8 گیگابایت افزایش دهید، این تفاوت را به صورت کاملاً محسوسی مشاهده خواهید نمود. همچنین می‌توانید با مراجعه به سایت سازندگان قطعات سخت‌افزاری خود از آخرین درایورهای ساخته شده متناسب با سیستم عامل خود بهره‌مند شوید) در مورد Laptopها نیز پس از اطمینان از وجود درایور 64 بیتی برای قطعات سخت‌افزاری آن‌ها، می‌توانید از این ساختار استفاده کنید. در غیر این صورت ویندوز 32 بیتی انتخاب مناسب‌تری است. جهت اطمینان از وجود درایور 64 بیتی نیز تنها راه، مراجعه به سایت سازنده Laptop و مشاهده لیست درایورهای موجود برای دستگاه شما است.