باسلام. خواهر گرامی به طور کلی انتظار می رود که کودکان با هوشبهر طبیعی در حدود 12 ماهگی اولین کلمات را به زبان آورند و در دو سالگی قادر به بیان جملات ساده و به تدریج مرکب می باشند. البته بعضی از کودکان نیز بدون مشکل خاص و یا علت معینی تا سه سالگی نمی توانند کلمات مفهومی را به زبان بیاورند و در حدود سه سالگی به تدریج صحبت می کنند. پس تا اینجا من مشکل خاصی را نمی توانم به کودکتان نسبت دهم. اما چنانچه کودکان بعد از سن 4 سالگی نتوانندکلمات و جملات مفهومی را به زبان بیاورند، می بایست نسبت به توان کلامی آنها توجه خاصی مبذول داشت. پس با این شرح حال ممکن است کودکتان جزء افرادی باشد که تنها اندکی دچار تاخیر کلامی است نه مشکل دیگری. با این حال اگر بعد از دو سالگی گنجینه ی لغات کودکتان اضافه تر نشد و در همین حد باقی ماند و از بیان جملات دو کلمه ای مانند آب میخوام، پیشی بیا و ... ناتوان بود و همچنین در زمینه های دیگر نیز مانند رشد حرکتی تاخیر داشت، بهتر است برای دست یابی به علت یا علل احتمالی تاخیر کودک خود به نکات و موارد زیر توجه داشته باشید و در صورت لزوم با متخصصان مربوطه مشورت نمایید. ابتدا بهتر است با مشورت یک کارشناس گفتاردرمانگر و یا متخصص گوش و حلق و بینی از سلامت دستگاه گویایی کودکتان (زبان، زبان کوچک، لب ها ، دندان ها ، سقف ها و ...)اطمینان کامل پیدا کنید، زیرا در مواقعی به دلیل نقص دستگاه گویایی ، بچه ها در ادای کلمات به طور شمرده مشکل دارند. همچنین از آنجایی که شنیدن، مهم ترین نقش را در مهارت گویایی دارد، لازم است ابتدا میزان و چگونگی شنوایی کودک شما مورد سنجش قرار گیرد. مشکل گویایی بعضی از کودکان به لحاظ ضعف شنوایی آنهاست. لذا باید از سالم بودن دستگاه شنوایی کودک نیزاطمینان کامل حاصل حاصل نمایید. گاهی اوقات هم علت اختلال گویایی کودک مربوط به مشکلات عاطفی و روانی آنها می شود. اگر سابقا خواهر زاده یتان از چیزی یا کسی یا موقعیتی ، به طور جدی ترسیده باشد، احتمال دارد مشکل گویایی متاثر از آن شرایط باشد. در هر حال لازم است وضعیت عاطفی و روانی کودک نیز بررسی شود. با وجود این بررسی ها اگر کودک شما از نظر دستگاه گویایی و شنوایی مشکلی نداشت و از نظر عاطفی و روانی هم برای شما روشن است که مساله ای نداشته است و دچار اختلال خاصی نباشد مثل درخودماندگی، با اینکه گفته اید دخترتان از لحاظ هوشی طبیعی است بهتر است از لحاظ ذهنی هم بررسی شود. البته اگر تاخیر کلامی کودک توام با تاخیر حرکتی ، عاطفی و اجتماعی باشد و به عبارت دیگر اگر کودک در همه ی زمینه ها ی رشد نسبت به همسالانش تاخیر قابل توجهی داشته باشد (مثلا دیرتر بنشیند، دیرتر بایستد، دیرتر راه برود و دیرتر ارتباط برقرار کند) احتمال دارد از نظر ذهنی دچار تاخیر باشد. ولی اگر در این زمینه ها مشکلی نداشته باشد از لحاظ ذهنی مشکلی ندارد و بهتر است به بقیه موارد توجه بیشتری داشته بیشتری داشته باشید.