پرسش :

سکه هایى که مخصوص زمان تزار روسیه بود (ده روبل طلا) تقریباً صد سال قبل از سوى همین رژیم درست شده است، الآن در کشورهاى مختلف شوروى سابق بین مردم رایج است و به قیمتهاى مختلف آن را خرید و فروش مى کنند. با اینکه بین مردم رایج است ولى هیچ دولتى آن را به رسمیت نمى شناسد، آیا زکات به آن سکه طلا تعلّق مى گیرد؟


پاسخ :
به نظر اینجانب زکات طلا در صورتى واجب است که علاوه بر سایر شرایط، سکه دار و معامله با آن رایج باشد و رایج بودن به این است که با آن مانند روبل (اسکناس) معامله شود و همانطور که در هنگام معامله گفته مى شود این جنس را به چند روبل یا چند تومان مى فروشى، گفته شود این جنس را به چند روبل طلا مى فروشى. و ظاهراً روبل طلاى قدیم یا زمان حاضر به این نحو معامله نمى شود، بلکه خود آن مانند اجناس خرید و فروش مى شود و قیمت آن مانند اجناس مختلف کم و زیاد مى گردد. بنابراین، رایج نیست و زکات به آن تعلّق نمى گیرد.
ضمناً نقره هم همین حکم را دارد. و سکه هاى بهار آزادى نیز که فعلا در ایران معامله مى شود همین حکم را دارد و زکات به آن تعلق نمى گیرد.

منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.