پرسش :

معناى حدیث «من لامعاش له لامعاد له» چیست؟ اگر فقر و تنگدستى ممکن است باعث انحراف از راه راست باشد، ثروت و غنا نیز ممکن است انسان را به فساد بکشد. ولى لحن حدیث قاطعیت دارد و اگر منظور اهمیت دادن به معاش و کسب است، نه تنها تمام انسانها بلکه تمام حیوانات بطور فطرى و غریزى از صبح تا شب در تلاش معاشند و عمده فعالیت موجود زنده براى امر معیشت است و احتیاج به تشویق و راهنمایى نیست. پس از حدیث مذکور چه باید بفهمیم؟

پاسخ :
همان معناى دوّم مقصود است و تشویق و ترغیب منافاتى با فطرى بودن تلاش و فعالیت ندارد.

منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.