احکام وقف | وقف مسجد: سوال سیزده
پرسش :
چهار پنج سال قبل، یک صد و پنجاه متر از محوطۀ خانه ام را برای مسجد نذر کردم، به این صورت که چون مقدار آن کم، و قیمتش زیاد بود، آن را بفروشم و در محل دیگری مسجد بزرگ تری بسازم. سال گذشته یک روحانی با چند نفر از اهل محل مراجعه، و فرمودند شنیده ایم زمین نذر مسجد کرده اید؛ پنجاه متر اضافه تر بدهید، و هشتاد متر هم فروشی ـ که اهل محل پول هشتاد متر را بدهند، و در ثواب شریک شوند ـ بنده بدون این که قلباً راضی باشم که زمین بیشتری از محوطه خانه ام بدهم، ناگزیر ـ به خاطر آقای روحانی و سایر همسایگان ـ قبول کردم. پس از چندی، همان روحانی با چند نفر مراجعه، از قول حاکم شرع فرمودند: این خانۀ شما را دولت می گیرد، بهتر است خود شما برای مدرسۀ علمیه آن را هدیه کنید. به عرض رساندم: بنده فقط دو خانه برایم باقیمانده، که یکی بیع بانک و در آن ساکن هستم، و دیگری هم برای امرار معاش، و آن زمانی که ثروتمند بودم، زمین بزرگی برای مدرسه داده ام، که هم اکنون از آن استفاده می شود، و دیگر آن که طلبه ای که در خانۀ غصبی تحصیل علم کند، نمی تواند منویات شارع مقدس اسلام و علمای حاضر و رهبر انقلاب را ـ که همانا منویات اسلام است ـ اجرا نماید. تشریف بردند، و طولی نکشید، بنده را بازداشت کردند. بدون هیچ گونه خلافی، مدتی در بازداشت بودم، و چون زاید است، از شرح آن می گذرم. به مسجد، که منظور اصلی است برمی گردیم: 1. اول آن که پولی بابت هشتاد متر نپرداخته اند و صیغه خوانده نشده است. 2. این آقایان به نظر بنده قصدشان این بوده که با دریافت اجازۀ ایجاد مسجد از طرف بنده، پول ساخت آن را از دولت بگیرند. این را هم عرض کنم که اگر در این محل مسجد ساخته شود، خودکفا است و دارای چند مغازه می شود. و اما نظر خود بنده این بود که مسجدی احداث کنم، و تولیت آن را تعیین نمایم، و به کم و کسر آن برسم. اینک به سؤالات ذیل جواب مرقوم فرمایید: 1. بنده نیتم این بوده که تولیت مسجد را عهده دار شوم، آیا این حق را دارم یا خیر؟ 2. آیا چون پولی نپرداخته اند، نسبت به هشتاد متر حق عدول دارم یا خیر؟ 3. نسبت به پنجاه متر اضافه بر نذر اولیه ـ با این که نظر خودم این است که چون برای مسجد است، آن را هم بدهم و خواهم داد ـ ولی از نظر شرعی مایلم بدانم همان نذر اولی، که خودم کرده ام، صحیح است، یا این که پنجاه متر بعدی، هم چون نذر شده، مجبور به اجرای آن هستم یا مختار؟ 4. نذر اصلی این بود که زمین را بفروشم و در محل وسیع تری مسجد بسازم؛ چون از پول این زمین می توان محل وسیع تری تهیه کرد و حتی قسمتی از ساختمان مسجد را هم ساخت. آیا حق دارم نذر اولیه را اجرا کنم یا خیر؟
پاسخ :
بسمه تعالی، اصل مسجد تولیت بردار نیست، ولی نسبت به موقوفات آن، واقف می تواند خود یا دیگری را متولّی قرار دهد، و نذر اگر با خواندن صیغۀ مخصوص آن شرعی شده، وفای به آن لازم است، وگرنه وجوب وفا ندارد، و ملک اگر فروخته شده و معاملۀ شرعی انجام گرفته، تسلیم آن به مشتری لازم است، وگرنه اختیار ملک با مالک است و تصرف ملک غیر، بدون اجازۀ مالک شرعی، غصب و حرام است.
منبع: استفتائات امام خمینی(ره)، جلد 7، ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، تهران، 1392 ش.
بسمه تعالی، اصل مسجد تولیت بردار نیست، ولی نسبت به موقوفات آن، واقف می تواند خود یا دیگری را متولّی قرار دهد، و نذر اگر با خواندن صیغۀ مخصوص آن شرعی شده، وفای به آن لازم است، وگرنه وجوب وفا ندارد، و ملک اگر فروخته شده و معاملۀ شرعی انجام گرفته، تسلیم آن به مشتری لازم است، وگرنه اختیار ملک با مالک است و تصرف ملک غیر، بدون اجازۀ مالک شرعی، غصب و حرام است.
منبع: استفتائات امام خمینی(ره)، جلد 7، ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، تهران، 1392 ش.
پرسش و پاسخ مرتبط
تازه های پرسش و پاسخ
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}