پرسش :
حد مسافت شرعی را دقیقاً توضیح دهید؟ آیا رفت و آمد به شهرهایی مانند شهریار، پاکدشت و ورامین نسبت به تهران مسافت شرعی محسوب می‌شود؟ حکم نماز و روزه‌ی دانشجویان در سفر از نظر آیت‌الله خامنه‌ای چگونه است؟
پاسخ :
پاسخ توسط حجت‌الاسلام فلاح‌زاده بر اساس فتاوای حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای مدظله‌العالی:
مسافت شرعی در رفت و برگشت جمعاً ۴۵ کیلومتر است که می‌شود حدود هشت فرسخ شرعی. یعنی اگر فردی ۲۲/۵ کیلومتر راه را طی کند و همین مقدار هم برگردد، یا اینکه اگر در یک مسافرت طولانی است، از جایی که راه می‌افتد (یعنی آخرین خانهی شهر مبدأ) تا اولین خانهی شهر مقصد ۴۵ کیلومتر باشد، این می‌شود سفر امتدادی؛ در این حالت او در بین راه مسافر است و در مقصد هم همچنین است. اگر او کمتر از ۱۰ روز در مقصد می‌ماند، نمازش شکسته است و روزه‌اش هم صحیح نیست، اما اگر می‌خواهد ۱۰ روز بماند، نمازش در مقصد کامل است. (برای توضیح بیشتر به رساله‌ی آموزشی ۱ مراجعه شود.)
اینکه می‌گویید پاکدشت، ورامین و ... اینها دیگر مصداقی است؛ هر کدام از اینها که فاصله‌اش به اندازه‌ی مسافت شرعی بود، یعنی فاصله‌ی آخرین خانهی تهران تا اولین خانهی مقصدتان به اندازه‌ی مسافت شرعی بود، در این صورت شما مسافر هستید و اگر این مسافت، کمتر از مسافت شرعی بود، شما مسافر نیستید.
طبق نظر حضرت آقا اگر کسی کثیرالسفر باشد، یعنی برای کارش مسافرت‌های زیادی می‌کند که بین سفرها معمولاً ۱۰ روز فاصله نمی‌شود و این سفرها هم سفرهای کاری است، ایشان باید نمازها را تمام بخواند.
اما شخصی که کثیرالسفر است، اما برای کار یا تحصیل مسافرت نمی‌کند؛ مثلاً برای زیارت یا تفریح به مسافرت می‌رود، مثلاً هر هفته پنجشنبه جمعه‌ها به سفر تفریحی می‌رود، در این صورت او باید در این سفرها نماز را شکسته بخواند.
اما کسی که کثیرالسفر است و سفرش برای تحصیل است؛ یعنی دانشجو است و محل تحصیلش شهر دیگری است و هر هفته می‌رود و برمی‌گردد (در کمتر از ده روز یک سفر دارد) یا هر روز می‌رود و برمی‌گردد، او کثیرالسفر است ولی برای شغل نیست، حضرت آقا در این مسئله احتیاط کرده‌اند و فرموده‌اند چنین شخصی باید احتیاط کند، یعنی نماز را هم کامل بخواند هم شکسته. البته حضرت آقا فرموده‌اند که در این مسئله می‌تواند به فتوای مرجع تقلید دیگری عمل کند.
منبع: khamenei.ir
پاسخ توسط حجت‌الاسلام فلاح‌زاده بر اساس فتاوای حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای مدظله‌العالی:
مسافت شرعی در رفت و برگشت جمعاً ۴۵ کیلومتر است که می‌شود حدود هشت فرسخ شرعی. یعنی اگر فردی ۲۲/۵ کیلومتر راه را طی کند و همین مقدار هم برگردد، یا اینکه اگر در یک مسافرت طولانی است، از جایی که راه می‌افتد (یعنی آخرین خانهی شهر مبدأ) تا اولین خانهی شهر مقصد ۴۵ کیلومتر باشد، این می‌شود سفر امتدادی؛ در این حالت او در بین راه مسافر است و در مقصد هم همچنین است. اگر او کمتر از ۱۰ روز در مقصد می‌ماند، نمازش شکسته است و روزه‌اش هم صحیح نیست، اما اگر می‌خواهد ۱۰ روز بماند، نمازش در مقصد کامل است. (برای توضیح بیشتر به رساله‌ی آموزشی ۱ مراجعه شود.)
اینکه می‌گویید پاکدشت، ورامین و ... اینها دیگر مصداقی است؛ هر کدام از اینها که فاصله‌اش به اندازه‌ی مسافت شرعی بود، یعنی فاصله‌ی آخرین خانهی تهران تا اولین خانهی مقصدتان به اندازه‌ی مسافت شرعی بود، در این صورت شما مسافر هستید و اگر این مسافت، کمتر از مسافت شرعی بود، شما مسافر نیستید.
طبق نظر حضرت آقا اگر کسی کثیرالسفر باشد، یعنی برای کارش مسافرت‌های زیادی می‌کند که بین سفرها معمولاً ۱۰ روز فاصله نمی‌شود و این سفرها هم سفرهای کاری است، ایشان باید نمازها را تمام بخواند.
اما شخصی که کثیرالسفر است، اما برای کار یا تحصیل مسافرت نمی‌کند؛ مثلاً برای زیارت یا تفریح به مسافرت می‌رود، مثلاً هر هفته پنجشنبه جمعه‌ها به سفر تفریحی می‌رود، در این صورت او باید در این سفرها نماز را شکسته بخواند.
اما کسی که کثیرالسفر است و سفرش برای تحصیل است؛ یعنی دانشجو است و محل تحصیلش شهر دیگری است و هر هفته می‌رود و برمی‌گردد (در کمتر از ده روز یک سفر دارد) یا هر روز می‌رود و برمی‌گردد، او کثیرالسفر است ولی برای شغل نیست، حضرت آقا در این مسئله احتیاط کرده‌اند و فرموده‌اند چنین شخصی باید احتیاط کند، یعنی نماز را هم کامل بخواند هم شکسته. البته حضرت آقا فرموده‌اند که در این مسئله می‌تواند به فتوای مرجع تقلید دیگری عمل کند.
منبع: khamenei.ir