احکام حج | وقت اعمال بعد از منا
پرسش :
وقت اعمال بعد از منا تا چه زمانى است؟
پاسخ :
امام خمینى و آیة اللّٰه اراکى (رحمهما الله):
بعید نیست که تأخیر آن تا آخر ذى‌الحجه جایز باشد.
آیة اللّٰه گلپایگانى (رحمه الله):
در صورت امکان همان روز عید والاّ روز بعد تا ایام تشریق بلکه تا آخر ذى‌الحجه تأخیر بدون مسامحه و تقصیر جایز است. واللّٰه العالم.
آیة اللّٰه فاضل (رحمه الله):
از اوّل طلوع آفتاب روز عید قربان است تا غروب آن.
آیة اللّٰه بهجت (رحمه الله):
در جواز تأخیر از روز یازدهم خلاف است، احوط عدم تأخیر است. اگر چه جواز تأخیر تا بعد از ایام تشریق بلکه تا تمام ذیحجه بعید نیست. و معلوم باشد که محل خلاف جواز تکلیفى است نه وضعى.
آیة اللّٰه تبریزى (رحمه الله):
احوط عدم تأخیر طواف حج و آنچه مترتب بر آن است، از روز یازدهم است گرچه جواز تأخیرش تا بعد از ایام تشریق بلکه تا آخر ذى‌الحجه خالى از قوت نیست. واللّٰه العالم.
آیة اللّٰه زنجانى (حفظه الله):
انجام طواف حج و نماز آن و سعى و طواف نساء و نماز آن تا آخر ذیحجه جایز است.
آیة اللّٰه مکارم (حفظه الله):
جایز است تأخیر بیندازد تا روز یازدهم بلکه جایز است تأخیر آن تا آخر ذى‌الحجه ولى بهتر عدم تأخیر است.
آیة اللّٰه سیستانى (حفظه الله):
تا آخر ذیحجه وقت دارد.
آیة اللّٰه صافى (حفظه الله):
واجب نیست که بعد از اعمال منا فوراً به مکه برگردد بلکه مى‌تواند تا روز یازدهم برگشتن به مکه را تأخیر بیندازد و بلکه بعید نیست جایز باشد تا آخر ذیحجه اعمال مکه را تأخیر بیندازد اگرچه احوط عدم تأخیر است. واللّٰه العالم.
آیة اللّٰه نورى (حفظه الله):
تأخیر، تا آخر ذى‌الحجه جایز است.
منبع: استفتائات ویژه حج از محضر مراجع عظام تقلید، مرکز تحقیقات حج، تهران: نشر مشعر، ۱۳۷۵.
امام خمینى و آیة اللّٰه اراکى (رحمهما الله):
بعید نیست که تأخیر آن تا آخر ذى‌الحجه جایز باشد.
آیة اللّٰه گلپایگانى (رحمه الله):
در صورت امکان همان روز عید والاّ روز بعد تا ایام تشریق بلکه تا آخر ذى‌الحجه تأخیر بدون مسامحه و تقصیر جایز است. واللّٰه العالم.
آیة اللّٰه فاضل (رحمه الله):
از اوّل طلوع آفتاب روز عید قربان است تا غروب آن.
آیة اللّٰه بهجت (رحمه الله):
در جواز تأخیر از روز یازدهم خلاف است، احوط عدم تأخیر است. اگر چه جواز تأخیر تا بعد از ایام تشریق بلکه تا تمام ذیحجه بعید نیست. و معلوم باشد که محل خلاف جواز تکلیفى است نه وضعى.
آیة اللّٰه تبریزى (رحمه الله):
احوط عدم تأخیر طواف حج و آنچه مترتب بر آن است، از روز یازدهم است گرچه جواز تأخیرش تا بعد از ایام تشریق بلکه تا آخر ذى‌الحجه خالى از قوت نیست. واللّٰه العالم.
آیة اللّٰه زنجانى (حفظه الله):
انجام طواف حج و نماز آن و سعى و طواف نساء و نماز آن تا آخر ذیحجه جایز است.
آیة اللّٰه مکارم (حفظه الله):
جایز است تأخیر بیندازد تا روز یازدهم بلکه جایز است تأخیر آن تا آخر ذى‌الحجه ولى بهتر عدم تأخیر است.
آیة اللّٰه سیستانى (حفظه الله):
تا آخر ذیحجه وقت دارد.
آیة اللّٰه صافى (حفظه الله):
واجب نیست که بعد از اعمال منا فوراً به مکه برگردد بلکه مى‌تواند تا روز یازدهم برگشتن به مکه را تأخیر بیندازد و بلکه بعید نیست جایز باشد تا آخر ذیحجه اعمال مکه را تأخیر بیندازد اگرچه احوط عدم تأخیر است. واللّٰه العالم.
آیة اللّٰه نورى (حفظه الله):
تأخیر، تا آخر ذى‌الحجه جایز است.
منبع: استفتائات ویژه حج از محضر مراجع عظام تقلید، مرکز تحقیقات حج، تهران: نشر مشعر، ۱۳۷۵.