اهمیت حج در قرآن کریم
پرسش :
از کدام آیات در قرآن کریم می‌توان به اهمیت حج پی برد، لطفاً آیات قرآن را برایم بنویسید.
پاسخ :
چنان که حج در ادیان دیگر الهی دارای اهمیت بوده در قرآن کریم نیز دارای اهمیت بسیار است و در آیاتی به این اهمیت اشاره شده است. آیاتی که می‌شود اهمیت حج و موارد این اهمیت را استخراج کرد چنین است:
1. حج در نگاه قرآن عبادتی ارزشمند است (1)؛
2. حج و مناسک آن را خداوند متعال از شعائر بزرگ خود قرار داده است (2)؛
3. حج از منظر قرآن کریم از مصادیق بِرّ و تقوا شمرده شده و تعاون بر اجرای آن کاری شایسته دانسته شده است(3).
علاوه بر اینها حج از حقوق خداوند بر توانگران شمرده شده و بر مسلمانان لازم دانسته شده است تا پیاپی برای حج و عمره برای زیارت خانه خدا روانه شوند.
اهمیت حج در اسلام به قدری است که هیچ چیز جای آن را نمی گیرد، چنان که نقل شده است شخصی نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله رفت و گفت: ای رسول خدا، به قصد انجام حج بیت اللَّه الحرام به مکه آمدم، اما هنگامی به مکه رسیدم که زمان حج از دست رفته بود، من مرد ثروتمندی هستم، دستور فرمایید اموال خود را در جایی صرف کنم که ثواب آن مانند ثواب حج باشد. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: به کوه ابوقبیس(4) نگاه کن اگر آن کوه طلا باشد و آن را در راه خدا صرف کنی ثواب آن مثل ثواب حج نمی‌شود.(5)
در روایتی نیز ابوبصیر گوید: از امام صادق علیه السلام درباره آیه شریفه «وَ مَنْ کانَ فِی هذِهِ أَعْمی فَهُوَ فِی الْآخِرَةِ أَعْمی (6) سؤال کردم؟ حضرت فرمودند:
«ذلک الذی یُسَوف الحج حتی یأتیه الموت؛ مصداق آیه شریفه کسی است که حج را به تأخیر می‌اندازد تا مرگ او را در می‌یابد.»(7)
بنابر این از مصادیق اعمی، ترک کننده حج است. شاید علت کور محشور شدن ترک‌کننده حج نیز آن باشد که او از آثار فراوان مادی و معنوی حج محروم می‌شود.
پی‌نوشت‌ها:
1- آل عمران: 97 و 96.
2- مائده: 2.
3- مائده: 2.
4- کوهی مشرف به مکه در جانب غربی.
5- ر. ک: ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، شیخ صدوق، ص 48.
6- اسراء: 72.
7- برای اطلاع از روایاتی که دال بر عذاب و مجازات تارک حج است ر.ک: وسائل الشیعه، روایات ابواب وجوب حج.
منبع: پرسمان قرآنی حج، رمضان محمدی، تهران: نشر مشعر، ۱۳۸۸.
چنان که حج در ادیان دیگر الهی دارای اهمیت بوده در قرآن کریم نیز دارای اهمیت بسیار است و در آیاتی به این اهمیت اشاره شده است. آیاتی که می‌شود اهمیت حج و موارد این اهمیت را استخراج کرد چنین است:
1. حج در نگاه قرآن عبادتی ارزشمند است (1)؛
2. حج و مناسک آن را خداوند متعال از شعائر بزرگ خود قرار داده است (2)؛
3. حج از منظر قرآن کریم از مصادیق بِرّ و تقوا شمرده شده و تعاون بر اجرای آن کاری شایسته دانسته شده است(3).
علاوه بر اینها حج از حقوق خداوند بر توانگران شمرده شده و بر مسلمانان لازم دانسته شده است تا پیاپی برای حج و عمره برای زیارت خانه خدا روانه شوند.
اهمیت حج در اسلام به قدری است که هیچ چیز جای آن را نمی گیرد، چنان که نقل شده است شخصی نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله رفت و گفت: ای رسول خدا، به قصد انجام حج بیت اللَّه الحرام به مکه آمدم، اما هنگامی به مکه رسیدم که زمان حج از دست رفته بود، من مرد ثروتمندی هستم، دستور فرمایید اموال خود را در جایی صرف کنم که ثواب آن مانند ثواب حج باشد. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: به کوه ابوقبیس(4) نگاه کن اگر آن کوه طلا باشد و آن را در راه خدا صرف کنی ثواب آن مثل ثواب حج نمی‌شود.(5)
در روایتی نیز ابوبصیر گوید: از امام صادق علیه السلام درباره آیه شریفه «وَ مَنْ کانَ فِی هذِهِ أَعْمی فَهُوَ فِی الْآخِرَةِ أَعْمی (6) سؤال کردم؟ حضرت فرمودند:
«ذلک الذی یُسَوف الحج حتی یأتیه الموت؛ مصداق آیه شریفه کسی است که حج را به تأخیر می‌اندازد تا مرگ او را در می‌یابد.»(7)
بنابر این از مصادیق اعمی، ترک کننده حج است. شاید علت کور محشور شدن ترک‌کننده حج نیز آن باشد که او از آثار فراوان مادی و معنوی حج محروم می‌شود.
پی‌نوشت‌ها:
1- آل عمران: 97 و 96.
2- مائده: 2.
3- مائده: 2.
4- کوهی مشرف به مکه در جانب غربی.
5- ر. ک: ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، شیخ صدوق، ص 48.
6- اسراء: 72.
7- برای اطلاع از روایاتی که دال بر عذاب و مجازات تارک حج است ر.ک: وسائل الشیعه، روایات ابواب وجوب حج.
منبع: پرسمان قرآنی حج، رمضان محمدی، تهران: نشر مشعر، ۱۳۸۸.