احکام وقف | ثبوت و عدم ثبوت وقف: سوال سی و نه

پرسش :

‏در یک روستای آمل، که سال های متمادی که از سیصد سال هم تجاوز نموده‏‎ ‎‏قبرستانی واقع است؛ یعنی تا این جا مسلّم است و این که آیا خود قبرستان از نظر‏‎ ‎‏ماهیت وقف چه جوری است روشن نیست و وقف نامه فعلاً ندارد. حدود هجده سال‏‎ ‎‏قبل، آقایی در حریم قبرستان کارخانۀ شالی کوبی زده و موتورخانه اش را در خود‏‎ ‎‏قبرستان گذاشته و سیصد متر قبرستان بر اثر این موتورخانه، از کار افتاده است. علاوه‏‎ ‎‏بر آن سبوس ها (پوستۀ شالی) را در خود قبرستان می ریزد. در ضمن گاهی می شود که‏‎ ‎‏سبوس ها مقدار بیشتری از این قبرستان را اشغال می کند. جواب را به طور وضوح‏‎ ‎‏بفرمایید.‏ ‏‏ضمناً چهل سال قبل، در اطراف همین قبرستان یعنی خود قبرستان، چهار‏‎ ‎‏ساختمان درست کرده اند و در آن سکونت دارند. و اخیراً ـ یعنی چهار سال قبل ـ‏‎ ‎‏مغازه ای درست کرده اند. وظیفه این ها چیست؟ با این که دو خانوار از این چهار‏ ‎‏خانوار، بسیار فقر مادی دارند، که انتقال برای ایشان میسور نیست.‏

پاسخ :
‏‏بسمه تعالی، اگر وقف بودن قبرستان معلوم نیست و ملک یا حریم ملک یا‏‎ ‎‏قریه هم نیست، تصرفات مزبور با مراعات مقررات دولت اسلامی مانع‏‎ ‎‏ندارد.‏

منبع: استفتائات امام خمینی(ره)، جلد 7، ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمیی(ره)، تهران، 1392 ش.