نپذیرفتن حدیث غدیر به بهانه عدم نقل آن توسط مسلم و بخارى
پرسش :
چگونه مى توانیم حدیث غدیر را بپذیریم، در حالى که «بخارى» و «مسلم» آن را در دو کتاب خود نقل نکرده اند؟
پاسخ :
این ایراد از عجائب است؛ زیرا:
اوّلاً: بسیارى از احادیث معتبر وجود دارد که دانشمندان اهل تسنن آنها را پذیرفته اند، اما در «صحیح بخارى و مسلم» نیست و این نخستین حدیثى نیست که این وضعیت را به خود گرفته.
ثانیاً: مگر کتاب معتبر نزد آنها منحصر به این دو کتاب است، با این که در سایر منابع مورد اعتماد آنها حتى بعضى از «صحاح سته» (شش کتاب معروف و مورد اعتماد اهل سنت) مانند «سنن ابن ماجه»، (1) و «مسند احمد حنبل»، (2) این حدیث آمده است و دانشمندانى مانند «حاکم»، «ذهبى» و «ابن حجر» با تمام شهرت و تعصبى که دارند به صحیح بودن بسیارى از طرق این حدیث، اعتراف کرده اند.
بنابراین، هیچ بعید نیست «بخارى» و «مسلم» در آن جوّ خاص و خفقان آلود محیط خود، نتوانسته و یا نخواسته اند چیزى را که بر خلاف مذاق زمامداران وقتشان بوده است، صریحاً در کتاب خود بیاورند.
پی نوشت:
(1). جلد اول، صفحات 55 و 58 (صفحات 43 و 45، دار الفکر بیروت، تحقیق: محمّد فؤاد عبدالباقى).
(2). جلد اول، صفحات 84، 88، 118، 119، 152 و 331 و جلد 4، صفحات 281، 368، 370، 372، 373، و جلد 5، صفحات 347، 366، 370 و 419 (دار صادر بیروت، 6 جلدى).
منبع: تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، دارالکتب الإسلامیه، چاپ سی و نهم، ج 5، ص 31.
این ایراد از عجائب است؛ زیرا:
اوّلاً: بسیارى از احادیث معتبر وجود دارد که دانشمندان اهل تسنن آنها را پذیرفته اند، اما در «صحیح بخارى و مسلم» نیست و این نخستین حدیثى نیست که این وضعیت را به خود گرفته.
ثانیاً: مگر کتاب معتبر نزد آنها منحصر به این دو کتاب است، با این که در سایر منابع مورد اعتماد آنها حتى بعضى از «صحاح سته» (شش کتاب معروف و مورد اعتماد اهل سنت) مانند «سنن ابن ماجه»، (1) و «مسند احمد حنبل»، (2) این حدیث آمده است و دانشمندانى مانند «حاکم»، «ذهبى» و «ابن حجر» با تمام شهرت و تعصبى که دارند به صحیح بودن بسیارى از طرق این حدیث، اعتراف کرده اند.
بنابراین، هیچ بعید نیست «بخارى» و «مسلم» در آن جوّ خاص و خفقان آلود محیط خود، نتوانسته و یا نخواسته اند چیزى را که بر خلاف مذاق زمامداران وقتشان بوده است، صریحاً در کتاب خود بیاورند.
پی نوشت:
(1). جلد اول، صفحات 55 و 58 (صفحات 43 و 45، دار الفکر بیروت، تحقیق: محمّد فؤاد عبدالباقى).
(2). جلد اول، صفحات 84، 88، 118، 119، 152 و 331 و جلد 4، صفحات 281، 368، 370، 372، 373، و جلد 5، صفحات 347، 366، 370 و 419 (دار صادر بیروت، 6 جلدى).
منبع: تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، دارالکتب الإسلامیه، چاپ سی و نهم، ج 5، ص 31.