رشد شعر آیینی پس از انقلاب اسلامی
پرسش :
شعر آیینی پس از انقلاب اسلامی چه رشدی کرد و چه پیشرفت‌هایی در اشعار و مدایح سروده شده برای اهل بیت (علیهم السلام) دیده می‌شود؟
پاسخ :
از جهت کیفیت هم شاعران جوان و متعهد و خوبی داریم که مضامین بسیار فاخری به‌ویژه در عرصه‌ی شعر آئینی خلق کردند. شعر آئینی پیش از انقلاب به چند شاعر محدود می‌شد، امّا بعد از انقلاب با یک زبان تازه و به‌روز مواجه شدیم که مردم توانستند ارتباط برقرار کنند.
شعرای فراوانی داشتیم و ویژگی‌شان هم این بود که فقط به مرثیه در شعر آئینی بسنده نکردند، بلکه افق‌های تازه‌ای را با شعر آئینی گشودند و از حماسه‌ها، از موضوع بیداری، از عقل و عقلانیت و منطق دینی و از ارزش‌ها و عزّت و مبارزه‌ی با ذلّت فراوان سخن گفتند؛ یعنی سعی کردند رویکردهای تازه‌ای داشته باشند و این هم محصول معلّمان انقلاب بود که تلاش کردند ابعاد تازه‌ای را پیش روی شاعران و نویسندگان بگذارند. مثلاً، پرداختن به بُعد حماسی عاشورا و ذلّت‌نپذیرفتن امام حسین علیه‌السلام. البته قبل از انقلاب هم شاعرانی مثل اقبال لاهوری بودند که در اشعارشان به واقعه‌ی عاشورا اشاره می‌کنند. مثلاً اقبال در این‌باره می‌گوید:
خون او تفسیر این اسرار کرد
ملت خوابیده را بیدار کرد
تیغ لا چون از میان بیرون کشید
از رگ ارباب باطل خون کشید
نقش الا الله بر صحرا نوشت
سطر عنوان نجات ما نوشت
رمز قرآن از حسین آموختیم
ز آتش او شعله‌ها اندوختیم
شوکت شام و فر بغداد رفت
سطوت غرناطه هم از یاد رفت
تار ما از زخمه‌اش لرزان هنوز
تازه از تکبیر او ایمان هنوز
ای صبا ای پیک دور افتادگان
شک ما بر خاک پاک او رسان
امّا این شاعران قبل از انقلاب در اقلیت بودند و مفاهیم گسترده نبود. انقلاب مقتبس از فرهنگ عاشورا و نهضت‌های اهل بیت است. درواقع مانیفست اصلی انقلاب مبارزه‌ی با زور و ظلم و مبارزه‌ی با استکبار است که توانست مفاهیم تازه‌ای را در اختیار شاعران قرار دهد و شاعران هم خصوصاً در سال‌های اوّل انقلاب به‌خاطر حال و هوای حماسی که حاکم بود انصافاً شعرهای بسیار خوبی گفتند. مثلاً، در دوران جنگ هشت‌ساله مضامین عاشورایی زیادی برای جنگ سروده شد و سعی کردند روح حماسی، عقلانیت و منطقی که اهل بیت داشتند، در این اشعار بیاورند.
منبع: khamenei.ir
پاسخ از حجت الاسلام جواد محمدزمانی، شاعر:
کشور ما در جهان به شعر شناخته‌شده و ما ادبیات هزارساله‌ی بسیار فاخری داریم که باید قدر بدانیم. ما بعد از انقلاب از چند جهت رشد داشتیم؛ یکی از جهت کمیّت بود که رشد فزآینده‌ی شاعر داشتیم؛ یعنی از لحاظ کمیّت شعر بسیار رشد کرد. ما الآن چند هزار شاعر در سراسر کشور داریم که نزدیک به ۵۰۰ شاعر جوان روحانی و طلبه هستند. این آمار اصلاً قابل مقایسه با قبل از انقلاب نیست.از جهت کیفیت هم شاعران جوان و متعهد و خوبی داریم که مضامین بسیار فاخری به‌ویژه در عرصه‌ی شعر آئینی خلق کردند. شعر آئینی پیش از انقلاب به چند شاعر محدود می‌شد، امّا بعد از انقلاب با یک زبان تازه و به‌روز مواجه شدیم که مردم توانستند ارتباط برقرار کنند.
شعرای فراوانی داشتیم و ویژگی‌شان هم این بود که فقط به مرثیه در شعر آئینی بسنده نکردند، بلکه افق‌های تازه‌ای را با شعر آئینی گشودند و از حماسه‌ها، از موضوع بیداری، از عقل و عقلانیت و منطق دینی و از ارزش‌ها و عزّت و مبارزه‌ی با ذلّت فراوان سخن گفتند؛ یعنی سعی کردند رویکردهای تازه‌ای داشته باشند و این هم محصول معلّمان انقلاب بود که تلاش کردند ابعاد تازه‌ای را پیش روی شاعران و نویسندگان بگذارند. مثلاً، پرداختن به بُعد حماسی عاشورا و ذلّت‌نپذیرفتن امام حسین علیه‌السلام. البته قبل از انقلاب هم شاعرانی مثل اقبال لاهوری بودند که در اشعارشان به واقعه‌ی عاشورا اشاره می‌کنند. مثلاً اقبال در این‌باره می‌گوید:
خون او تفسیر این اسرار کرد
ملت خوابیده را بیدار کرد
تیغ لا چون از میان بیرون کشید
از رگ ارباب باطل خون کشید
نقش الا الله بر صحرا نوشت
سطر عنوان نجات ما نوشت
رمز قرآن از حسین آموختیم
ز آتش او شعله‌ها اندوختیم
شوکت شام و فر بغداد رفت
سطوت غرناطه هم از یاد رفت
تار ما از زخمه‌اش لرزان هنوز
تازه از تکبیر او ایمان هنوز
ای صبا ای پیک دور افتادگان
شک ما بر خاک پاک او رسان
امّا این شاعران قبل از انقلاب در اقلیت بودند و مفاهیم گسترده نبود. انقلاب مقتبس از فرهنگ عاشورا و نهضت‌های اهل بیت است. درواقع مانیفست اصلی انقلاب مبارزه‌ی با زور و ظلم و مبارزه‌ی با استکبار است که توانست مفاهیم تازه‌ای را در اختیار شاعران قرار دهد و شاعران هم خصوصاً در سال‌های اوّل انقلاب به‌خاطر حال و هوای حماسی که حاکم بود انصافاً شعرهای بسیار خوبی گفتند. مثلاً، در دوران جنگ هشت‌ساله مضامین عاشورایی زیادی برای جنگ سروده شد و سعی کردند روح حماسی، عقلانیت و منطقی که اهل بیت داشتند، در این اشعار بیاورند.
منبع: khamenei.ir