پرسش :
مزاياي اصلي استفاده از سوخت گاز طبيعي در خودروها چيست؟
پاسخ :
پنج مزيت اصلي براي استفاده از گاز طبيعي به عنوان سوخت در خودروها وجود دارد:
1. گاز طبيعي از اغلب سوختهاي موجود پاك تر بوده و آلايندگي كمتري توليد مي كند.
گاز طبيعي نسبت به بنزين و گازوييل آلايندگي بسيار كمتري را توليد مي نمايد. گاز طبيعي يك سوخت بدون سرب بوده و هيچگونه اكسيدهاي سولفور و يا ذرات معلق نيز ندارد. در حال حاضر آلايندگي گاز طبيعي تمامي استانداردهاي آلايندگي اروپايي و امريكايي و آژانس حفاظت از محيط زيست (EPA) را پوشش مي دهد. ميزان كاهش آلايندگي در صورت استفاده از گاز طبيعي، به عوامل مختلفي مانند نوع خودرو و چگونگي ساخت آن بستگي دارد، اما بطور متوسط، ميزان كاهش آلايندگي مورد انتظار به شرح زير ميباشد:
77 درصد كاهش در توليد NOx نسبت به بنزين و 80 درصد نسبت به گازوييل
95-76 درصد كاهش در توليد CO نسبت به بنزين
90-85 كاهش در توليد HC نسبت به بنزين و گازوييل
97 درصد كاهش در توليد بنزن نسبت به بنزين و گازوييل
يك آلايندگي خودروهايي كه با سوختهاي مايع نظير بنزين و يا گازوييل كار مي كنند اين است كه بطور طبيعي همواره مقداري بخارات اين سوختها از مجموعه سيستم سوخت خودرو، به محيط سرايت مي كنند كه اين مقدار در مورد خودروهاي گاز طبيعي سوز تقريباً صفر مي باشد. دليل اين امر اين است كه گاز طبيعي ذاتاً به صورت بخار بوده و اين بخار از سيستم سوخت خودروي گازسوز به بيرون نشت نخواهد كرد.
2. به تصور بعضي ها خودروهاي گازسوز ناامن به نظر مي رسند اما در حقيقت با توجه مشخصه هاي فيزيكي اين خودروها، تجربه رانندگي نشان داده است كه خودروهاي گازسوز از خودروهاي بنزين سوز به مراتب ايمن تر مي باشند.
گاز طبيعي از هوا سبكتر بوده و به سرعت پراكنده مي شود. نسبت هوا به سوخت مورد نياز اشتعال گاز طبيعي برابر 5 تا 15 درصد حجمي مي باشد. دماي اشتعال آن حدود 700 درجه سانتي گراد بوده و دماي اشتعال بنزين حدود 450 درجه سانتي گراد ميباشد و اين به اين معناست كه گاز طبيعي نسبت به بنزين جرقه قويتري را براي اشتعال نياز خواهد داشت. مخازني كه براي ذخيره سازي گاز طبيعي فشرده مورد استفاده قرار مي گيرند (مخازن CNG)، بسته به سازنده مخزن، داراي ضخامتي حدود 1 تا 2 سانتي متر بوده و جنس آنها نيز مي تواند از فولاد، آلومينيم و يا فيبر كربن باشد كه تمامي آنها (در يك تصادف مشابه) نسبت به يك باك بنزين استاندارد ساخته شده از يك ورق نازك فولادي، مقاومت بسيار بيشتري را دارا مي باشند.
3. با توجه به اينكه سوخت گاز طبيعي يك سوخت پاك و عاري از ناخالصي مي باشد، لذا هزينه نگهداري و تعميرات خودرو را نيز كاهش مي دهد.
تجربه عملي استفاده از خودروهاي گازسوز نشان داده كه مي توان هزينه هاي نگهداري اين خودروها را تا اندازه نصف هزينه هاي مربوط به خودروهاي مشابه بنزيني كاهش داد. بسياري از كاربرها گزارش داده اند كه اين خودروها پس از پيمايش 15،000 تا 30،000 كيلومتر نياز به تعويض روغن دارند و شمعها و اجزاي ديگر نيز تا 120،000 كيلومتر نياز به تعويض نخواهند داشت.
4. تامين گاز طبيعي براي مصارف آينده تضمين شده است.
بر اساس ميزان مصرف كنوني، برآورد مي شود تامين گاز طبيعي براي 65 تا 70 سال آينده با قيمتهاي كنوني امكان پذير باشد. البته با در نظر گرفتن منابع بازيافتي گاز طبيعي تامين گاز طبيعي، اين تخمين به 170 سال مي رسد. در هرسال حدود 91/951 ميليارد متر مكعب گاز طبيعي از طريق 3/1 ميليون كيلومتر خط لوله به سرتاسر اروپا منتقل مي شود. شبكه خطوط گازرساني در كشورهايي كه بازار خوبي براي مصرف گاز طبيعي فراهم نموده اند مانند آلمان، فرانسه، ايتاليا و ... در حال گسترش مي باشد. در ضمن در بازارهاي در حال توسعه مانند يونان، اسپانيا و پرتغال نيز اين شبكه ها گسترش يافته اند.
در سال 1996 ميزان ذخاير گاز طبيعي كشف شده جهان در حدود 23/150 ميليارد مترمكعب و مصرف جهاني گاز طبيعي حدود 2/2 ميليارد متر مكعب در سال بود. در حال حاضر ميزان ذخاير گاز طبيعي اروپاي غربي حدود 6370 ميليارد متر مكعب و مصرف اين منطقه حدود 335 ميليارد متر مكعب در سال مي باشد. در اروپاي شرقي حدود 59190 ميليارد متر مكعب ذخاير گاز طبيعي وجود دارد و مصرف آن برابر 660 ميليارد متر مكعب در سال مي باشد.
گاز طبيعي عموماً به عنوان يك سوخت فسيلي شناخته شده است، هرچند كه متان را مي توان از محصولات كشاورزي، فضولات انساني و زباله نيز توليد نمود. اين Biogas (سوخت زيستي) مي تواند نقش مهمي در بازيافت زباله هاي شهري ايفا كند كه در اين صورت زباله هاي شهري سوخت مورد نياز خودروهاي گازسوز را توليد خواهند كرد. اين مورد با موفقيت در سوئد و فرانسه انجام شده است.
5. تقريباً در سرتاسر جهان قيمت گاز طبيعي از بنزين ارزانتر است.
بر اساس معادله انرژي، قيمت گاز طبيعي نسبت به بنزين و گازوييل ارزانتر بوده و در نتيجه براي مصرف كنندگان مطلوبتر است. يك مطالعه در سال 1996 نشان داد كه قيمت گاز طبيعي در 11 كشور از 12 كشور اروپايي 77-14 درصد كمتر از بنزين و 74-12 درصد كمتر از گازوئيل ميباشد. كشور سوييس در اين زمينه يك استثناء بوده و گاز طبيعي در آنجا 6 درصد از بنزين و 3 درصد گازوييل گرانتر مي باشد. ماليات مربوط به هر سوخت، مهمترين عامل تعيين كننده قيمت آن مي باشد.
پنج مزيت اصلي براي استفاده از گاز طبيعي به عنوان سوخت در خودروها وجود دارد:
1. گاز طبيعي از اغلب سوختهاي موجود پاك تر بوده و آلايندگي كمتري توليد مي كند.
گاز طبيعي نسبت به بنزين و گازوييل آلايندگي بسيار كمتري را توليد مي نمايد. گاز طبيعي يك سوخت بدون سرب بوده و هيچگونه اكسيدهاي سولفور و يا ذرات معلق نيز ندارد. در حال حاضر آلايندگي گاز طبيعي تمامي استانداردهاي آلايندگي اروپايي و امريكايي و آژانس حفاظت از محيط زيست (EPA) را پوشش مي دهد. ميزان كاهش آلايندگي در صورت استفاده از گاز طبيعي، به عوامل مختلفي مانند نوع خودرو و چگونگي ساخت آن بستگي دارد، اما بطور متوسط، ميزان كاهش آلايندگي مورد انتظار به شرح زير ميباشد:
77 درصد كاهش در توليد NOx نسبت به بنزين و 80 درصد نسبت به گازوييل
95-76 درصد كاهش در توليد CO نسبت به بنزين
90-85 كاهش در توليد HC نسبت به بنزين و گازوييل
97 درصد كاهش در توليد بنزن نسبت به بنزين و گازوييل
يك آلايندگي خودروهايي كه با سوختهاي مايع نظير بنزين و يا گازوييل كار مي كنند اين است كه بطور طبيعي همواره مقداري بخارات اين سوختها از مجموعه سيستم سوخت خودرو، به محيط سرايت مي كنند كه اين مقدار در مورد خودروهاي گاز طبيعي سوز تقريباً صفر مي باشد. دليل اين امر اين است كه گاز طبيعي ذاتاً به صورت بخار بوده و اين بخار از سيستم سوخت خودروي گازسوز به بيرون نشت نخواهد كرد.
2. به تصور بعضي ها خودروهاي گازسوز ناامن به نظر مي رسند اما در حقيقت با توجه مشخصه هاي فيزيكي اين خودروها، تجربه رانندگي نشان داده است كه خودروهاي گازسوز از خودروهاي بنزين سوز به مراتب ايمن تر مي باشند.
گاز طبيعي از هوا سبكتر بوده و به سرعت پراكنده مي شود. نسبت هوا به سوخت مورد نياز اشتعال گاز طبيعي برابر 5 تا 15 درصد حجمي مي باشد. دماي اشتعال آن حدود 700 درجه سانتي گراد بوده و دماي اشتعال بنزين حدود 450 درجه سانتي گراد ميباشد و اين به اين معناست كه گاز طبيعي نسبت به بنزين جرقه قويتري را براي اشتعال نياز خواهد داشت. مخازني كه براي ذخيره سازي گاز طبيعي فشرده مورد استفاده قرار مي گيرند (مخازن CNG)، بسته به سازنده مخزن، داراي ضخامتي حدود 1 تا 2 سانتي متر بوده و جنس آنها نيز مي تواند از فولاد، آلومينيم و يا فيبر كربن باشد كه تمامي آنها (در يك تصادف مشابه) نسبت به يك باك بنزين استاندارد ساخته شده از يك ورق نازك فولادي، مقاومت بسيار بيشتري را دارا مي باشند.
3. با توجه به اينكه سوخت گاز طبيعي يك سوخت پاك و عاري از ناخالصي مي باشد، لذا هزينه نگهداري و تعميرات خودرو را نيز كاهش مي دهد.
تجربه عملي استفاده از خودروهاي گازسوز نشان داده كه مي توان هزينه هاي نگهداري اين خودروها را تا اندازه نصف هزينه هاي مربوط به خودروهاي مشابه بنزيني كاهش داد. بسياري از كاربرها گزارش داده اند كه اين خودروها پس از پيمايش 15،000 تا 30،000 كيلومتر نياز به تعويض روغن دارند و شمعها و اجزاي ديگر نيز تا 120،000 كيلومتر نياز به تعويض نخواهند داشت.
4. تامين گاز طبيعي براي مصارف آينده تضمين شده است.
بر اساس ميزان مصرف كنوني، برآورد مي شود تامين گاز طبيعي براي 65 تا 70 سال آينده با قيمتهاي كنوني امكان پذير باشد. البته با در نظر گرفتن منابع بازيافتي گاز طبيعي تامين گاز طبيعي، اين تخمين به 170 سال مي رسد. در هرسال حدود 91/951 ميليارد متر مكعب گاز طبيعي از طريق 3/1 ميليون كيلومتر خط لوله به سرتاسر اروپا منتقل مي شود. شبكه خطوط گازرساني در كشورهايي كه بازار خوبي براي مصرف گاز طبيعي فراهم نموده اند مانند آلمان، فرانسه، ايتاليا و ... در حال گسترش مي باشد. در ضمن در بازارهاي در حال توسعه مانند يونان، اسپانيا و پرتغال نيز اين شبكه ها گسترش يافته اند.
در سال 1996 ميزان ذخاير گاز طبيعي كشف شده جهان در حدود 23/150 ميليارد مترمكعب و مصرف جهاني گاز طبيعي حدود 2/2 ميليارد متر مكعب در سال بود. در حال حاضر ميزان ذخاير گاز طبيعي اروپاي غربي حدود 6370 ميليارد متر مكعب و مصرف اين منطقه حدود 335 ميليارد متر مكعب در سال مي باشد. در اروپاي شرقي حدود 59190 ميليارد متر مكعب ذخاير گاز طبيعي وجود دارد و مصرف آن برابر 660 ميليارد متر مكعب در سال مي باشد.
گاز طبيعي عموماً به عنوان يك سوخت فسيلي شناخته شده است، هرچند كه متان را مي توان از محصولات كشاورزي، فضولات انساني و زباله نيز توليد نمود. اين Biogas (سوخت زيستي) مي تواند نقش مهمي در بازيافت زباله هاي شهري ايفا كند كه در اين صورت زباله هاي شهري سوخت مورد نياز خودروهاي گازسوز را توليد خواهند كرد. اين مورد با موفقيت در سوئد و فرانسه انجام شده است.
5. تقريباً در سرتاسر جهان قيمت گاز طبيعي از بنزين ارزانتر است.
بر اساس معادله انرژي، قيمت گاز طبيعي نسبت به بنزين و گازوييل ارزانتر بوده و در نتيجه براي مصرف كنندگان مطلوبتر است. يك مطالعه در سال 1996 نشان داد كه قيمت گاز طبيعي در 11 كشور از 12 كشور اروپايي 77-14 درصد كمتر از بنزين و 74-12 درصد كمتر از گازوئيل ميباشد. كشور سوييس در اين زمينه يك استثناء بوده و گاز طبيعي در آنجا 6 درصد از بنزين و 3 درصد گازوييل گرانتر مي باشد. ماليات مربوط به هر سوخت، مهمترين عامل تعيين كننده قيمت آن مي باشد.