پرسش :

الف) اين جانب در يك امر تجارى با سه نفر از دوستان شريك شدم. پس از مدّتى شركت به علّت سهل انگارى يكى از شركا زيان نمود و صندوق شركت مواجه با كسرى شد، من حاضر به پرداخت سهم ضرر خود مى باشم، امّا شريك مذكور، كه صندوقدار شركت است، اظهار مى دارد چون ساير شركا ضرر را قبول ندارند و حاضر به پرداخت سهم خود نيستند، شما بايد سهم آنها را نيز بپردازيد. آيا اين جانب، با توجّه به اين كه هيچ گونه تضمينى در مورد ساير شركا نداده ام، ملزم به پرداختن سهم ساير شركا نيز هستم؟ ب) شريك مذكور چند ماه پيش سه فقره چك، جمعاً به مبلغميليون تومان، جهت اخذ وام از شخصى براى كار خريد ماهى و فروش آن از اين جانب گرفت، لكن پس از مدّتى اظهار نمود كه شخص وام دهنده حاضر به پرداخت وام نمى باشد; امّا از اعاده چكها استنكاف ورزيده و قصد دارد به جبران ضرر مندرج درقبل چكها را با اعمال فشار تبديل به نقد نمايد، آيا اين كار شرعاً جايز است؟

پاسخ :
جواب الف : اگر قرارداد خاصّى نباشد همه شركا به نسبت سهام خود بايد زيان را بپردازند و كسى مسئول پرداخت زيان ديگران نيست.
جواب ب : در صورتى كه طلب خاصّى ندارد، نگهدارى چكها حرام است.
منبع: استفتائات حضرت آيت الله العظمي مکارم شيرازي(دامت برکاته)، ج1