پرسش :
منظور از ملائكهى مسومين چيست؟
پاسخ :
قرآن كريم در داستان جنگ بدر مىفرمايد: بلى ان تصبروا و تتقوا و يأتوكم من فورهم هذا يمددكم ربكم بخمسة آلاف من الملائكة مسومين) ( آل عمران 125/3: آرى! اگر صبر كنيد و پرهيزگار باشيد و با همين جوش و خروش بر شما بتازند، پروردگارتان شما را با پنج هزار فرشتهى »مسوم« يارى خواهد كرد) اين كلمه را دو گونه قرائت كردهاند) قرائت مشهور - كه مبناى كتابت قرآن كريم است - آن را به صورت اسم فاعل »مسوم« آورده است؛ و قرائت ديگر، به صورت اسم مفعول »مسوم«)
به هر حال، اين كلمه يا از مصدر »سيما« است؛ كه اسم فاعل آن به معنى »نشان گذار« يا »نشان دهنده« و اسم مفعول آن به معنى »نشان دار« مىباشد؛ يا از مصدر »تسويم« است كه به ترتيب به معناى »فرستنده« و »فرستاده شده« مىباشد ( سيد على اكبر قرشى، قاموس قرآن، ج 3، ص 356)
اغلب مفسران، آن را از مصدر اول )از »سيما«( دانستهاند) مثلا علامه طبرسى در تفسير خود مىگويد: مسومين به معناى معلمين مىباشد؛ يعنى: اعلموا انفسهم )خودشان را نشان دادند(؛ و اگر به صورت اسم مفعول )مسومين( باشد، آن گاه به معناى اين است كه: اعلمهم الله) )خدا آنها را [به كفار و مسلمين) نشان داد)( ايشان در ادامهى بحث، حديثى را نقل مىكند كه اگر حديث معتبرى باشد، آن گاه معناى اين كلمه، همان »نشان گذار« مىشود؛ يعنى عبارت: »الملائكة المسومين«، به اين معنى مىشود كه: »ملائكهاى كه اسبان خود را نشان گذارى كرده بودند)«
حديث مذكور اين است كه پيامبر )ص( در اين جنگ به مسلمانان فرمود: سوموا فان الملائكة قد سومت: [اسبان خود را) نشان گذارى كنيد؛ زيرا ملائكه [اسبان خود را) علامت گذارى كردهاند ( تفسير مجمع البيان، ج 1، ص 498)
لازم به ذكر است كه در قرآن كريم، كلمهى مسومه نيز آمده است: »الخيل المسومه« ( آلعمران 14/3: اسبهاى نشاندار) ؛ كه به معناى »اسبان نشاندار« است؛ يعنى اسبهايى كه بر آنها داغ نهاده مىشد تا مالكيت آنها معلوم باشد)
قرآن كريم در داستان جنگ بدر مىفرمايد: بلى ان تصبروا و تتقوا و يأتوكم من فورهم هذا يمددكم ربكم بخمسة آلاف من الملائكة مسومين) ( آل عمران 125/3: آرى! اگر صبر كنيد و پرهيزگار باشيد و با همين جوش و خروش بر شما بتازند، پروردگارتان شما را با پنج هزار فرشتهى »مسوم« يارى خواهد كرد) اين كلمه را دو گونه قرائت كردهاند) قرائت مشهور - كه مبناى كتابت قرآن كريم است - آن را به صورت اسم فاعل »مسوم« آورده است؛ و قرائت ديگر، به صورت اسم مفعول »مسوم«)
به هر حال، اين كلمه يا از مصدر »سيما« است؛ كه اسم فاعل آن به معنى »نشان گذار« يا »نشان دهنده« و اسم مفعول آن به معنى »نشان دار« مىباشد؛ يا از مصدر »تسويم« است كه به ترتيب به معناى »فرستنده« و »فرستاده شده« مىباشد ( سيد على اكبر قرشى، قاموس قرآن، ج 3، ص 356)
اغلب مفسران، آن را از مصدر اول )از »سيما«( دانستهاند) مثلا علامه طبرسى در تفسير خود مىگويد: مسومين به معناى معلمين مىباشد؛ يعنى: اعلموا انفسهم )خودشان را نشان دادند(؛ و اگر به صورت اسم مفعول )مسومين( باشد، آن گاه به معناى اين است كه: اعلمهم الله) )خدا آنها را [به كفار و مسلمين) نشان داد)( ايشان در ادامهى بحث، حديثى را نقل مىكند كه اگر حديث معتبرى باشد، آن گاه معناى اين كلمه، همان »نشان گذار« مىشود؛ يعنى عبارت: »الملائكة المسومين«، به اين معنى مىشود كه: »ملائكهاى كه اسبان خود را نشان گذارى كرده بودند)«
حديث مذكور اين است كه پيامبر )ص( در اين جنگ به مسلمانان فرمود: سوموا فان الملائكة قد سومت: [اسبان خود را) نشان گذارى كنيد؛ زيرا ملائكه [اسبان خود را) علامت گذارى كردهاند ( تفسير مجمع البيان، ج 1، ص 498)
لازم به ذكر است كه در قرآن كريم، كلمهى مسومه نيز آمده است: »الخيل المسومه« ( آلعمران 14/3: اسبهاى نشاندار) ؛ كه به معناى »اسبان نشاندار« است؛ يعنى اسبهايى كه بر آنها داغ نهاده مىشد تا مالكيت آنها معلوم باشد)