پرسش :
چرا به امام زمان (عج)، «بقية الله» مىگويند؟
پاسخ :
تعبير بقية الله در قرآن كريم به اين صورت آمده است:
«بقية الله خير لكم ان كنتم مؤمنين؛ اگر ايمان داريد، [بدانيد كه] آنچه خداوند [براى شما] باقى گذاشته، برايتان بهتر است.»(هود 86/11:)
مرحوم علامه طباطبايى (ره) با توجه به اين كه اين عبارت جزو توصيه هاى حضرت شعيب (ع) مبنى بر پرهيز از كم فروشى و... است، مىفرمايد: كلمهى «بقيه» به معناى «باقى مانده» است و مراد از آن، سودى مى باشد كه پس از پايان معامله براى فروشنده باقى مى ماند. آيه اشاره دارد: آن سود و رنجى كه در معاملات مورد قبول خدا باقى مى ماند، براى انسان نيكوتر از سودى است كه با گناه و تقلب و حيله به دست مى آيد. (ترجمهى تفسير الميزان، ج 10، ص 544، نقل به مضمون)
اما علت اين كه امام زمان (عج) را «بقية الله» مى گويند، اين است كه:
اولا: در پاره اى از احاديث اشاره شده كه ايشان باقى ماندهى حجتهای خدا در زمين است. چنان كه از اميرالمؤمنين (ع) روايت شده كه در وصف امام زمان (عج) فرموده اند: «بقية من بقايا حجته و خليفة من خلائف انبياءه؛ باقى ماندهاى از بقاياى حجتهاى خدا و جانشينى از جانشينان پيامبرانش» (نهجالبلاغه، خطبهى 182) ثانيا: در احاديث مربوط به ظهور ايشان آمده است كه در هنگام ظهور، پشت به كعبه مى كند و در جمع 313 ياران اول خود قرار مى گيرد. اولين چيزى كه مى فرمايد، قرائت آيهى: «بقية الله خير لكم ان كنتم مؤمنين» است. سپس مى فرمايد: «أنا بقية الله و حجته و خليفته عليكم» و هر كسى كه مى خواهد به او سلام دهد، مى گويد: «يا بقية الله فى أرضه» (منتخب الأثر، ص 292: امام باقر (ع) فرمودند: فعند ذلك خروج قائمنا، فاذا خرج أسند ظهره الى الكعبه و اجتمع اليه ثلاثمائة و ثلاثة عشر رجلا، فأول ما ينطق به هذه الآية «بقية الله خير لكم ان كنتم مؤمنين»؛ ثم يقول: أنا بقية الله و حجته و خليفته عليكم، فلا يسلم عليه مسلم الا قال: السلام عليك يا بقية الله فى أرضه)
خلاصه اين كه:
ظاهرا چون ايشان آخرين حجت الهى و باقى ماندهى تمامى تلاشهاى انبيا و اوليا در راه اشاعهى كلمة الله و برقرارى عدالت در جهان است، ايشان را بقية الله مىخوانند.
تعبير بقية الله در قرآن كريم به اين صورت آمده است:
«بقية الله خير لكم ان كنتم مؤمنين؛ اگر ايمان داريد، [بدانيد كه] آنچه خداوند [براى شما] باقى گذاشته، برايتان بهتر است.»(هود 86/11:)
مرحوم علامه طباطبايى (ره) با توجه به اين كه اين عبارت جزو توصيه هاى حضرت شعيب (ع) مبنى بر پرهيز از كم فروشى و... است، مىفرمايد: كلمهى «بقيه» به معناى «باقى مانده» است و مراد از آن، سودى مى باشد كه پس از پايان معامله براى فروشنده باقى مى ماند. آيه اشاره دارد: آن سود و رنجى كه در معاملات مورد قبول خدا باقى مى ماند، براى انسان نيكوتر از سودى است كه با گناه و تقلب و حيله به دست مى آيد. (ترجمهى تفسير الميزان، ج 10، ص 544، نقل به مضمون)
اما علت اين كه امام زمان (عج) را «بقية الله» مى گويند، اين است كه:
اولا: در پاره اى از احاديث اشاره شده كه ايشان باقى ماندهى حجتهای خدا در زمين است. چنان كه از اميرالمؤمنين (ع) روايت شده كه در وصف امام زمان (عج) فرموده اند: «بقية من بقايا حجته و خليفة من خلائف انبياءه؛ باقى ماندهاى از بقاياى حجتهاى خدا و جانشينى از جانشينان پيامبرانش» (نهجالبلاغه، خطبهى 182) ثانيا: در احاديث مربوط به ظهور ايشان آمده است كه در هنگام ظهور، پشت به كعبه مى كند و در جمع 313 ياران اول خود قرار مى گيرد. اولين چيزى كه مى فرمايد، قرائت آيهى: «بقية الله خير لكم ان كنتم مؤمنين» است. سپس مى فرمايد: «أنا بقية الله و حجته و خليفته عليكم» و هر كسى كه مى خواهد به او سلام دهد، مى گويد: «يا بقية الله فى أرضه» (منتخب الأثر، ص 292: امام باقر (ع) فرمودند: فعند ذلك خروج قائمنا، فاذا خرج أسند ظهره الى الكعبه و اجتمع اليه ثلاثمائة و ثلاثة عشر رجلا، فأول ما ينطق به هذه الآية «بقية الله خير لكم ان كنتم مؤمنين»؛ ثم يقول: أنا بقية الله و حجته و خليفته عليكم، فلا يسلم عليه مسلم الا قال: السلام عليك يا بقية الله فى أرضه)
خلاصه اين كه:
ظاهرا چون ايشان آخرين حجت الهى و باقى ماندهى تمامى تلاشهاى انبيا و اوليا در راه اشاعهى كلمة الله و برقرارى عدالت در جهان است، ايشان را بقية الله مىخوانند.