پرسش :
چه مقدار کافئين براي بدن لازم است ؟
پاسخ :
افرادي هستند که نوشيدن مقادير زياد چاي يا قهوه جزئي از برنامه روزمره شان است و عقيده دارند که اگر چاي نخورند سردرد مي گيرند ، غذايشان هضم نمي شود يا حتي خوابشان نمي برد ! ولي سوال اينجاست که بدن ما روزانه به چه مقدار کافئين نياز دارد ؟ انسان ها از عصر حجر از اين ماده استفاده مي کرده اند . آنها با مصرف کافئين و جويدن دانه ها يا برگ هاي گياهان حاوي اين ماده خستگي را از تن به در مي کرده اند و ميزان هوشياري خود را بالا مي برده اند .
امروزه ذائقه ما هم آنچنان تغييري نکرده است . ما با نوشيدن چاي ، قهوه ، شکلات ، نوشابه هاي حاوي کولا و بعضي نوشيدني هاي غيرالکلي نيازمان به کافئين را تامين مي کنيم . ولي بدن ما به چه ميزان از اين ماده احتياج دارد ؟ کافئين به نسبت هاي گوناگون در ميوه ها ، برگ ها ، حبوبات و بيش از 60 گياه وجود دارد . يک فنجان چاي حدوداً! 70 ميلي گرم کافئين دارد . نوشيدني هاي غير الکلي هم حاوي 10 تا 50 ميلي گرم از اين ماده هستند . 28 گرم شکلات هم معادل يک فنجان قهوه غليظ کافئين دارد . پژوهش ها نشان داده اند که اگر کسي به مدت 18 روز ، روزي 3 بار و هر بار 300 ميلي گرم کافئين مصرف کند ، به آن عادت مي کند و اگر روزي نوشيدني ها حاوي کافئين ننوشد ، احساس ناراحتي خواهد کرد . بعضي افراد زودتر از اين مدت به کافئين عادت مي کنند .
کافئين در عرض 45 دقيقه پس از مصرف ، توسط معده جذب مي شود ، ولي اثراتش 15 دقيقه بعد ظاهر مي شود ، اما اين اثرات چه هستند ؟ کافئين محرک سيستم اعصاب مرکزي و متابوليسم است .
پس از جذب کافئين ، در مغز نوراپي نفرين ترشح مي شود و به همين خاطر ميزان تنفس ، نبض و فشارخون بالا مي رود ، فعاليت کليه ها افزايش مي يابد و به طور موقت خستگي بر طرف مي شود . کافئين و مشتقات آن مثل ماده اي که در چاي هم هست ، مثل قند در بدن عمل مي کنند . آنها غدد فوق کليوي ( آدرنال ) را تحريک مي کنند تا آدرنالين بيشتري ترشح کند که باعث مي شود کبد ، قند بيشتري را وارد جريان خون کند و همين دليل باعث مي شود پس از نوشيدن چاي يا قهوه خستگي مان بر طرف شود .
کساني که به چاي و قهوه عادت کرده باشند ، اگر بخواهند آن را براي مدتي کنار بگذارند ، سردرد مي گيرند که اين ، مهمترين نشانه ي ترک کافئين است . نشانه هاي ديگر عبارتند از تحريک پذيري ، عدم تمرکز و حتي درد معده . اگر اين افراد 12 تا 24 ساعت کافئين ننوشند ، اين علايم بروز مي کنند و پس از 48 ساعت به اوج خود مي رسد و بين يک تا 5 روز باقي مي ماند . بين 7 تا 9 ساعت طول مي کشد تا بدن کافئين موجود در يک فنجان قهوه را وارد چرخه ي حياتي خود کند ، ولي اين زمان در مورد زنان 25 درصد زودتر است .
مصرف يک يا دو فنجان قهوه در روزچندان زيان آور نيست ، ولي مصرف بيش از اندازه کافئين چه با نوشيدن چاي يا قهوه يا حتي خوردن شکلات ، باعث عادت به آن مي شود و اگر زماني نتوانيد چاي يا قهوه بنوشيد يا شکلات بخوريد ، احساس ناراحتي خواهيد کرد . به علاوه اعتياد به شکلات باعث چاقي مفرط نيز مي شود .
منبع : دنياي تغذيه شماره ي 87 .
افرادي هستند که نوشيدن مقادير زياد چاي يا قهوه جزئي از برنامه روزمره شان است و عقيده دارند که اگر چاي نخورند سردرد مي گيرند ، غذايشان هضم نمي شود يا حتي خوابشان نمي برد ! ولي سوال اينجاست که بدن ما روزانه به چه مقدار کافئين نياز دارد ؟ انسان ها از عصر حجر از اين ماده استفاده مي کرده اند . آنها با مصرف کافئين و جويدن دانه ها يا برگ هاي گياهان حاوي اين ماده خستگي را از تن به در مي کرده اند و ميزان هوشياري خود را بالا مي برده اند .
امروزه ذائقه ما هم آنچنان تغييري نکرده است . ما با نوشيدن چاي ، قهوه ، شکلات ، نوشابه هاي حاوي کولا و بعضي نوشيدني هاي غيرالکلي نيازمان به کافئين را تامين مي کنيم . ولي بدن ما به چه ميزان از اين ماده احتياج دارد ؟ کافئين به نسبت هاي گوناگون در ميوه ها ، برگ ها ، حبوبات و بيش از 60 گياه وجود دارد . يک فنجان چاي حدوداً! 70 ميلي گرم کافئين دارد . نوشيدني هاي غير الکلي هم حاوي 10 تا 50 ميلي گرم از اين ماده هستند . 28 گرم شکلات هم معادل يک فنجان قهوه غليظ کافئين دارد . پژوهش ها نشان داده اند که اگر کسي به مدت 18 روز ، روزي 3 بار و هر بار 300 ميلي گرم کافئين مصرف کند ، به آن عادت مي کند و اگر روزي نوشيدني ها حاوي کافئين ننوشد ، احساس ناراحتي خواهد کرد . بعضي افراد زودتر از اين مدت به کافئين عادت مي کنند .
کافئين در عرض 45 دقيقه پس از مصرف ، توسط معده جذب مي شود ، ولي اثراتش 15 دقيقه بعد ظاهر مي شود ، اما اين اثرات چه هستند ؟ کافئين محرک سيستم اعصاب مرکزي و متابوليسم است .
پس از جذب کافئين ، در مغز نوراپي نفرين ترشح مي شود و به همين خاطر ميزان تنفس ، نبض و فشارخون بالا مي رود ، فعاليت کليه ها افزايش مي يابد و به طور موقت خستگي بر طرف مي شود . کافئين و مشتقات آن مثل ماده اي که در چاي هم هست ، مثل قند در بدن عمل مي کنند . آنها غدد فوق کليوي ( آدرنال ) را تحريک مي کنند تا آدرنالين بيشتري ترشح کند که باعث مي شود کبد ، قند بيشتري را وارد جريان خون کند و همين دليل باعث مي شود پس از نوشيدن چاي يا قهوه خستگي مان بر طرف شود .
کساني که به چاي و قهوه عادت کرده باشند ، اگر بخواهند آن را براي مدتي کنار بگذارند ، سردرد مي گيرند که اين ، مهمترين نشانه ي ترک کافئين است . نشانه هاي ديگر عبارتند از تحريک پذيري ، عدم تمرکز و حتي درد معده . اگر اين افراد 12 تا 24 ساعت کافئين ننوشند ، اين علايم بروز مي کنند و پس از 48 ساعت به اوج خود مي رسد و بين يک تا 5 روز باقي مي ماند . بين 7 تا 9 ساعت طول مي کشد تا بدن کافئين موجود در يک فنجان قهوه را وارد چرخه ي حياتي خود کند ، ولي اين زمان در مورد زنان 25 درصد زودتر است .
مصرف يک يا دو فنجان قهوه در روزچندان زيان آور نيست ، ولي مصرف بيش از اندازه کافئين چه با نوشيدن چاي يا قهوه يا حتي خوردن شکلات ، باعث عادت به آن مي شود و اگر زماني نتوانيد چاي يا قهوه بنوشيد يا شکلات بخوريد ، احساس ناراحتي خواهيد کرد . به علاوه اعتياد به شکلات باعث چاقي مفرط نيز مي شود .
منبع : دنياي تغذيه شماره ي 87 .