پرسش :
آيا مخالفت بيجاى والدين در ازدواج فرزندانشان درست است؟
پاسخ :
در مواردى والدين مىدانند كه فرزندشان تحت تأثير عواطف و احساسات جوانى كر و كور شده )ر.ك: ص 47 - 45( و دارد تصميم اشتباهى مىگيرد و با كسى ازدواج مىكند كه همتايش نيست و به احتمال بسيار، نتيجهاش جدايى يا سوختن و ساختن تا آخر عمر خواهد بود. در اين صورت، مخالفت، مقاومت و سختگيرى آنان نه تنها بد نيست كه نيكو و بجا هم هست.
در مواردى با خواستگار دخترشان يا كسى كه پسرشان به او علاقهمند است و شرايط مطلوب نسبى را هم دارد، بدون دليل موجه مخالفت مىكنند؛ براى مثال به اين دليل كه خوب احوالپرسى نكرد. گاهى به سبب حب و بغضها است. پدر مىگويد: چون از نزديكان مادر است، و مادر مىگويد: چون با خانواده پدر ارتباط فاميلى دارد. گاهى به دليل تعصبهاى بيجا است؛ مثلا همشهرى، همولايتى، همزبان و هملهجه و از طايفه ما نيست )درباره تشابه فرهنگى، ر.ك: ص 151 و 152(. گاهى سليقه شخصى خود را ملاك قرار مىدهند و مىگويند: چون به دلم ننشست يا عللى از نوع.
توجه داشته باشيد كه هيچيك از اين علل، علل موجهى نيست و مخالفت والدين با ازدواج فرزندشان منطقى نخواهد بود.
گاهى پا را از مخالفت فراتر مىگذارند و به علل واهى اجازه ازدواج نمىدهند. در ازدواج پسر، اجازه هيچيك از اعضاى خانواده شرط نيست؛ ولى بهتر است رضايت آنان به ويژه مادر را جلب كند و بهترين راه جلب رضايت، ارتباط عاطفى بيشتر، محبت افزونتر به آنان و استفاده از واسطههايى با نفوذ از جمله پدربزرگ و مادربزرگ است.
در ازدواج دختر، اجازه پدر يا جد پدرى لازم است؛ ) دليل نياز دختر به اجازه پدر )و نه مادر( اولا شدت عواطف او است كه احتمال دارد براساس احساسات تصميم بگيرد و قوه عاقله پدر بايد به او كمك كند؛ ثانيا تجربه كمتر از مرد به دليل حضور كمتر در اجتماع است )به همين سبب، زن غير باكره كه تجربه بيشترى دارد و مردشناسى را هم تجربه كرده براى ازدواج دوباره، اجازه پدر را لازم ندارد( و ثالثا حق طلاق است كه به مرد داده شده و با توجه به اين كه زن حق طلاق ندارد.)ر.ك: ص 215 و 216( بايد دقت بيشترى كند و به نظر پدر نياز دارد. اما اين اجازه مطلق نيست و در شرايطى، اجازه آنان از بين مىرود؛ در جايى كه پسر شرعا و عرفا كفو )همتاى( دختر باشد؛ ازدواج هم به مصلحت دختر باشد، و همتاى ديگرى هم برايش پيدا نشود ) تحريرالوسيله، ج 2، ص 393. پس اگر اين شرايط وجود داشته باشد و پدر يا جد پدرى بدون دليل موجه با ازدواج دخترش مخالفت كند، اسلام اجازه مىدهد كه دختر بدون اجازه آنان ازدواج كند )ر.ك: ص 79 و 80(.
در مواردى والدين مىدانند كه فرزندشان تحت تأثير عواطف و احساسات جوانى كر و كور شده )ر.ك: ص 47 - 45( و دارد تصميم اشتباهى مىگيرد و با كسى ازدواج مىكند كه همتايش نيست و به احتمال بسيار، نتيجهاش جدايى يا سوختن و ساختن تا آخر عمر خواهد بود. در اين صورت، مخالفت، مقاومت و سختگيرى آنان نه تنها بد نيست كه نيكو و بجا هم هست.
در مواردى با خواستگار دخترشان يا كسى كه پسرشان به او علاقهمند است و شرايط مطلوب نسبى را هم دارد، بدون دليل موجه مخالفت مىكنند؛ براى مثال به اين دليل كه خوب احوالپرسى نكرد. گاهى به سبب حب و بغضها است. پدر مىگويد: چون از نزديكان مادر است، و مادر مىگويد: چون با خانواده پدر ارتباط فاميلى دارد. گاهى به دليل تعصبهاى بيجا است؛ مثلا همشهرى، همولايتى، همزبان و هملهجه و از طايفه ما نيست )درباره تشابه فرهنگى، ر.ك: ص 151 و 152(. گاهى سليقه شخصى خود را ملاك قرار مىدهند و مىگويند: چون به دلم ننشست يا عللى از نوع.
توجه داشته باشيد كه هيچيك از اين علل، علل موجهى نيست و مخالفت والدين با ازدواج فرزندشان منطقى نخواهد بود.
گاهى پا را از مخالفت فراتر مىگذارند و به علل واهى اجازه ازدواج نمىدهند. در ازدواج پسر، اجازه هيچيك از اعضاى خانواده شرط نيست؛ ولى بهتر است رضايت آنان به ويژه مادر را جلب كند و بهترين راه جلب رضايت، ارتباط عاطفى بيشتر، محبت افزونتر به آنان و استفاده از واسطههايى با نفوذ از جمله پدربزرگ و مادربزرگ است.
در ازدواج دختر، اجازه پدر يا جد پدرى لازم است؛ ) دليل نياز دختر به اجازه پدر )و نه مادر( اولا شدت عواطف او است كه احتمال دارد براساس احساسات تصميم بگيرد و قوه عاقله پدر بايد به او كمك كند؛ ثانيا تجربه كمتر از مرد به دليل حضور كمتر در اجتماع است )به همين سبب، زن غير باكره كه تجربه بيشترى دارد و مردشناسى را هم تجربه كرده براى ازدواج دوباره، اجازه پدر را لازم ندارد( و ثالثا حق طلاق است كه به مرد داده شده و با توجه به اين كه زن حق طلاق ندارد.)ر.ك: ص 215 و 216( بايد دقت بيشترى كند و به نظر پدر نياز دارد. اما اين اجازه مطلق نيست و در شرايطى، اجازه آنان از بين مىرود؛ در جايى كه پسر شرعا و عرفا كفو )همتاى( دختر باشد؛ ازدواج هم به مصلحت دختر باشد، و همتاى ديگرى هم برايش پيدا نشود ) تحريرالوسيله، ج 2، ص 393. پس اگر اين شرايط وجود داشته باشد و پدر يا جد پدرى بدون دليل موجه با ازدواج دخترش مخالفت كند، اسلام اجازه مىدهد كه دختر بدون اجازه آنان ازدواج كند )ر.ك: ص 79 و 80(.