پرسش :
دوره نامزدى چه دورهاى است و بهتر است چقدر طول بكشد و آيا لازم است دختر و پسر در اين دوره محرم باشند؟
پاسخ :
آغاز فرايند خواستگارى تا قبل از عقد را دوره نامزدى مىگوييم برخلاف عامه مردم كه از لحظه عقد دائم تا عروسى را دوره نامزدى مىخوانند.
حقوق مدنى ايران، نامزدى را اينگونه تعريف مىكند:
زمانى كه مرد از زنى خواستگارى مىكند تا بعد با او ازدواج كند و زن موافقت كند. ) سيد حسن امامى، حقوق مدنى، ج 4، ص
در ادامه آمده است:
اين پيشنهاد )مرد(و موافقت زن، ايجاد تعهد به انعقاد زوجيت نمىكند. نامزدى )طبق قانون( وعده ازدواج است براساس حقوق مدنى، نامزدى مدت ندارد و تا زمانى كه يكى از دو نفر، آن را به هم نزده است، باقى خواهد ماند.
مدت نامزدى در افراد متفاوت است. در ازدواجهاى فاميلى و آشنايان به جهت شناخت افزونتر پيشين، زمان كمتر، و در ازدواج با غريبه، زمان بيشترى نياز است.
هر قدر ابهامات در جلسات گفتوگوى دو طرف كمتر، و آراى آنان روشنتر باشد، طبيعى است كه دوره نامزدى كمتر طول مىكشد.
نكته مهم اين است كه در ازدواج نبايد شتابزده عمل كرد؛ بنابراين ممكن است دوره نامزدى، يك تا سه ماه هم طول بكشد و اشكالى ندارد. طولانى كردن بىدليل دوره نامزدى مطلوب نيست؛ زيرا ممكن است دختر و پسر خسته شوند و به سبب گفتوگوهاى تكرارى و بىاهميت، دچار ترديد و تزلزل در انتخاب شوند.
ايجاد محرميت موقت در دوره نامزدى، منع شرعى ندارد؛ اما به چند دليل آن را مطلوب نمىدانيم. اشكالى ندارد كه دختر و پسر با هم محرم نباشند و با رعايت و حفظ ضوابط شرعى، فرايند خواستگارى را انجام دهند.
1. صيغه محرميت موقت، نوعى تعهد ايجاد مىكند و ممكن است باعث شود دو طرف از اصول خود دست بردارند؛
2. صيغه محرميت موقت، باعث ايجاد علاقه مىشود كه همان نگرانى پيش گفته را پديد خواهد آورد؛
3. در صورت منتهى نشدن نامزدى به ازدواج، پرونده دختر، سياه و در خواستگارىهاى بعدى با مشكل مواجه مىشود؛
4. در صورت نرسيدن به ازدواج، مادر دختر تا ابد با آقا پسر محرم مىشود؛
5. در صورت نبخشيدن بقيه زمان عقد موقت )چه از روى ناآگاهى و چه از روى فراموشى( و خواندن صيغه عقد دائم باطل مىشود ) سيد مسعود معصومى، احكام روابط زن و مرد، ص 179. و بايد بعد از اتمام زمان صيغه موقت، دوباره عقد دائم اجرا شود
آغاز فرايند خواستگارى تا قبل از عقد را دوره نامزدى مىگوييم برخلاف عامه مردم كه از لحظه عقد دائم تا عروسى را دوره نامزدى مىخوانند.
حقوق مدنى ايران، نامزدى را اينگونه تعريف مىكند:
زمانى كه مرد از زنى خواستگارى مىكند تا بعد با او ازدواج كند و زن موافقت كند. ) سيد حسن امامى، حقوق مدنى، ج 4، ص
در ادامه آمده است:
اين پيشنهاد )مرد(و موافقت زن، ايجاد تعهد به انعقاد زوجيت نمىكند. نامزدى )طبق قانون( وعده ازدواج است براساس حقوق مدنى، نامزدى مدت ندارد و تا زمانى كه يكى از دو نفر، آن را به هم نزده است، باقى خواهد ماند.
مدت نامزدى در افراد متفاوت است. در ازدواجهاى فاميلى و آشنايان به جهت شناخت افزونتر پيشين، زمان كمتر، و در ازدواج با غريبه، زمان بيشترى نياز است.
هر قدر ابهامات در جلسات گفتوگوى دو طرف كمتر، و آراى آنان روشنتر باشد، طبيعى است كه دوره نامزدى كمتر طول مىكشد.
نكته مهم اين است كه در ازدواج نبايد شتابزده عمل كرد؛ بنابراين ممكن است دوره نامزدى، يك تا سه ماه هم طول بكشد و اشكالى ندارد. طولانى كردن بىدليل دوره نامزدى مطلوب نيست؛ زيرا ممكن است دختر و پسر خسته شوند و به سبب گفتوگوهاى تكرارى و بىاهميت، دچار ترديد و تزلزل در انتخاب شوند.
ايجاد محرميت موقت در دوره نامزدى، منع شرعى ندارد؛ اما به چند دليل آن را مطلوب نمىدانيم. اشكالى ندارد كه دختر و پسر با هم محرم نباشند و با رعايت و حفظ ضوابط شرعى، فرايند خواستگارى را انجام دهند.
1. صيغه محرميت موقت، نوعى تعهد ايجاد مىكند و ممكن است باعث شود دو طرف از اصول خود دست بردارند؛
2. صيغه محرميت موقت، باعث ايجاد علاقه مىشود كه همان نگرانى پيش گفته را پديد خواهد آورد؛
3. در صورت منتهى نشدن نامزدى به ازدواج، پرونده دختر، سياه و در خواستگارىهاى بعدى با مشكل مواجه مىشود؛
4. در صورت نرسيدن به ازدواج، مادر دختر تا ابد با آقا پسر محرم مىشود؛
5. در صورت نبخشيدن بقيه زمان عقد موقت )چه از روى ناآگاهى و چه از روى فراموشى( و خواندن صيغه عقد دائم باطل مىشود ) سيد مسعود معصومى، احكام روابط زن و مرد، ص 179. و بايد بعد از اتمام زمان صيغه موقت، دوباره عقد دائم اجرا شود