پرسش :

چگونه فشار خون را كنترل كنيم ؟


پاسخ :
افزايش فشارخون از بزرگترين عوامل تهديدكننده سلامت در كشورهاي صنعتي به شمار مي رود.
اين بيماري نقش عمده اي در بروز بيماريهاي عروق كرونر, سكته مغزي, نارسايي قلبي, نارسايي كليوي و مرگ ناشي از اين بيماريها درپي دارد. تغيير رژيم غذايي نيز ممكن است بتواند جايگزين درمان دارويي شود و يا در صورت نياز به درمان, باعث شود كه درمان با داروهاي كمتر و دوزهاي پايين تري انجام شود.
رگهاي خوني موسوم به سرخرگها خون را از قلب به اندام هاي گوناگون بدن مي رساند هربار كه قلب منقبض مي شود خون را با فشار وارد سرخرگها مي كند بنابراين فشار خون, حاصل مقاومت عروق در برابر ضربانهاي قلب است.
فشاري كه در عروق خوني درپي ضربان قلب پديد مي آيد فشار خون «سيستوليك» نام دارد و فشاري كه به هنگام استراحت قلب يعني بين دوضربان پديدار مي شود فشار خون دياستوليك است.
در بزرگسالان ميزان طبيعي فشارخون سيستوليك 120 ميلي ليتر جيوه و فشار خون «دياستوليك» 80 ميلي ليتر جيوه است كه اغلب 120 روي 80 خوانده مي شود.
فشارخون طبيعي در كودكان كمتر از ده سال 90 روي 60 و در بزرگسالان 120 روي 80 و در ميانسالان 130 روي 85 ميلي متر جيوه است.
بنابه تعريب در صورتي كه يك شخص بالغ فشار خون سيستوليك برابر يا بيشتر از 140 ميلي ليتر جيوه يا فشار خون دياستوليك برابر با 90 ميلي متر جيوه داشته باشد به پرفشاري خون مبتلاست.
در 90 تا 94 درصد از بيماران علت مشخصي براي افزايش فشار خون يافت نمي شود و اين افراد به عنوان مبتلايان به فشار خون اوليه شناخته مي شوند.
الگوي فاميلي در افزايش فشار خون اوليه شايع است و مطرح كننده اهميت عوامل ژنتيك است هرچند كه عوامل چاقي, زندگي كم تحرك و مصرف نمك در افزايش فشارخون موثرند.
در 5 درصد بيماران, علت ثانويه اي براي افزايش فشارخون وجود دارد دراين اشخاص بررسي هاي باليني ضروري است. شايعترين علل افزايش فشار خون ثانويه, بيماري كليوي و تيروئيدي, تومورهاي مغزي و حاملگي به شمار مي روند.
مصرف نمك, استفاده از كربوهيدراتهاي ساده و خوردن غذاهاي چرب از عوامل موثر در افزايش فشار خون هستند.
توصيه پزشكان براي جلوگيري و درمان فشار خون عبارتند از:
1 ـ كاهش انرژي دريافتي براي رسيدن به وزن مطلوب و نگهداري آن.
2 ـ كاهش مصرف نمك به چهارتا شش گرم در روز.
3 ـ استفاده از كربوهيدراتهاي كمپلكس به جاي غذاهايي كه داراي روغنهاي اشباع و كلسترول بالا هستند.
4 ـ افزايش نسبي در پتاسيم دريافتي با استفاده متعادل از ميوه هاي تازه و سبزي.
5 ـ مصرف كلسيم كافي روزانه.
6 ـ فعاليت فيزيكي منظم مانند پياده روي سريع 20 تا 40 دقيقه در روز, سه تا پنج بار در هفته.
7 ـ ترك سيگار.
نسخه چاپی