پرسش :
آيا فاطمه زهرا (س) به لحاظ رتبه و شأن از همه پيامبران غير از حضرت محمد (ص) برتر است؟
پاسخ :
از نظر اسلام ارزش انسانها در پيشگاه خداوند متعال به تقواي آنان است. قرآن ميفرمايد:«يا أَيُّهَا النّاسُ إِنّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثي وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوبًا وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللّهِ أَتْقاكُمْ إِنَّ اللّهَ عَليمٌ خَبيرٌ»[1] «اي مردم! ما شما را از يك مرد و زن آفريديم و شما را تيرهها و قبيلهها قرار داديم تا يكديگر را بشناسيد؛ (اينها ملاك امتياز نيست،) گراميترين شما نزد خداوند با تقواترين شماست؛ خداوند دانا و آگاه است!»
طبق اين آيه شريفه هر چه درجه تقوي بالاتر باشد فرد متقي نزد خداوند گراميتر است و اين درجات در ميان انبياء و معصومين عليهم السلام نيز وجود دارد كه همه انبياء از نظر درجات در يك سطح نيستند و در مرتبه انبياء ملاكات و معيارهاي بسيار دقيقي است كه خداوند متعال بر اساس آنها بر درجات و مقام انبياء ميافزايد.
اما در مورد مقام حضرت زهرا (س) روايات زيادي آمده است كه دلالت بر بزرگي مقام ايشان در نزد خداوند ميكند. با تعابيري كه درباره هيچ كدام از معصومين صحبت نشده است. از جمله بعضي از احاديث پيامبر اكرم (ص) كه هم در منابع شيعه و هم در منابع برادران اهل سنت آمده است:
رسول اكرم (ص) فرمودند: «همانا خداوند با غضب فاطمه (س) غضب ميكند و با رضايت او راضي ميشود.»[2]
رسول اكرم (ص) فرمود: «نخستين كسي كه وارد بهشت ميشود فاطمه (س) دخترم است...»[3]
اما در مورد اينكه مقام حضرت زهرا (س) از همه پيامبران بالاتر است نيز دو روايت در بحار الانوار آمده است كه ما در اينجا آن دو روايت را نقل ميكنيم:
علامه مجلسي از كتاب علل الشرايع حديثي از جابر از امام صادق (ع) نقل ميكند كه از آن حضرت پرسيدم: چرا فاطمه زهرا (س) را زهراء ناميدهاند؟ حضرت فرمود: زيرا خداوند او را از نور عظمت خود آفريد. پس وقتي كه آن نور تابيد، آسمان زمين روشن شد و چشمان ملائكه را خيره ساخت، آنان سجده كردند و پرسيدند اي پروردگار ما، اين نور چيست؟ پس خداوند به آنان وحي كرد كه نوري از نور من است كه در آسمان زمين آن را از عظمت خود خلق نموده‌ام و آن را از صلب يكي از پيامبرانم خارج كردهام و آن را بر تمام پيامبران برتري بخشيدهام و از اين نور، اماماني خارج شدهاند كه براي برپايي فرمان من قيام ميكنند و مردم را به حق من هدايت ميكنند و من آنها را بعد از پايان يافتن وحي و نبوت جانشين خود در زمين كردهام.[4]
اين روايت با صراحت دلالت دارد بر اينكه حضرت زهرا (س) بر تمام انبياء برتري دارد.
امام صادق عليه السلام فرمود: اگر حضرت علي عليه السلام نبود كه با حضرت زهرا (س) ازدواج نمايد از زمان حضرت آدم تا روز قيامت هيچگونه كفو و همتايي براي آن حضرت پيدا نميشد.[5]
اين روايت نيز دلالت ميكند كه مقام و درجه هيچ كس به جز حضرت علي (ع) به مقام حضرت زهرا (س) نميرسد. البته وجود مقدس خاتم الانبياء پيامبر اكرم (ص) از اين بيان خارج است كه در جاي خود ثابت است كه آن حضرت اشرف مخلوقات الهي است.
مسلم است كه ائمه عليهم السلام راستگوترين افراد هستند و در اين كلام خود حقيقتي را بيان كرده‌اند كه از پيامبر اكرم (ص) به آنها رسيده است. و پيامبر اكرم (ص) نيز از خود چيزي نمي‌گويد؛ بلكه آنچه را از خداوند به او رسيده است بيان ميكند. و خداوند متعال هر مقامي را بر اساس شايستگي و سعي و تلاش فرد به او ميبخشد و فرموده است:« وَ أَنْ لَيْسَ لِْلإِنْسانِ إِلاّ ما سَعي »يعني «و اينكه براي انسان بهرهاي جز سعي و كوشش او نيست.»[6]
پی نوشتها:
[1] حجرات، آيه 13- ترجمه آيت الله مكارم.
[2] اسد الغابه، ج 7، ص 224- كنز العمال، ج 13، ص 674- ينابيع المودة، ج 1، ص 170
[3]كنز العمال، ج 6، ص 29- ميزان الاعتدال، ج 2، ص 131
[4] علل الشرايع، ص 179، باب 143، ج 1- بحار الانوار، ج 43، ص 12، حديث 5- كشف الغمه، ج 2، ص 464
[5]ناسخ التواريخ، ج 1، ص 46- علل الشرايع، ص 178، باب 143، حديث 3- بحار الانوار، ج 43، ص 10- اصول كافي، ج 1، ص 524، حديث 10
[6] سوره النجم، آيه 39 – ترجمه آيت الله مكارم.
منبع: پايگاه حوزه
از نظر اسلام ارزش انسانها در پيشگاه خداوند متعال به تقواي آنان است. قرآن ميفرمايد:«يا أَيُّهَا النّاسُ إِنّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثي وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوبًا وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللّهِ أَتْقاكُمْ إِنَّ اللّهَ عَليمٌ خَبيرٌ»[1] «اي مردم! ما شما را از يك مرد و زن آفريديم و شما را تيرهها و قبيلهها قرار داديم تا يكديگر را بشناسيد؛ (اينها ملاك امتياز نيست،) گراميترين شما نزد خداوند با تقواترين شماست؛ خداوند دانا و آگاه است!»
طبق اين آيه شريفه هر چه درجه تقوي بالاتر باشد فرد متقي نزد خداوند گراميتر است و اين درجات در ميان انبياء و معصومين عليهم السلام نيز وجود دارد كه همه انبياء از نظر درجات در يك سطح نيستند و در مرتبه انبياء ملاكات و معيارهاي بسيار دقيقي است كه خداوند متعال بر اساس آنها بر درجات و مقام انبياء ميافزايد.
اما در مورد مقام حضرت زهرا (س) روايات زيادي آمده است كه دلالت بر بزرگي مقام ايشان در نزد خداوند ميكند. با تعابيري كه درباره هيچ كدام از معصومين صحبت نشده است. از جمله بعضي از احاديث پيامبر اكرم (ص) كه هم در منابع شيعه و هم در منابع برادران اهل سنت آمده است:
رسول اكرم (ص) فرمودند: «همانا خداوند با غضب فاطمه (س) غضب ميكند و با رضايت او راضي ميشود.»[2]
رسول اكرم (ص) فرمود: «نخستين كسي كه وارد بهشت ميشود فاطمه (س) دخترم است...»[3]
اما در مورد اينكه مقام حضرت زهرا (س) از همه پيامبران بالاتر است نيز دو روايت در بحار الانوار آمده است كه ما در اينجا آن دو روايت را نقل ميكنيم:
علامه مجلسي از كتاب علل الشرايع حديثي از جابر از امام صادق (ع) نقل ميكند كه از آن حضرت پرسيدم: چرا فاطمه زهرا (س) را زهراء ناميدهاند؟ حضرت فرمود: زيرا خداوند او را از نور عظمت خود آفريد. پس وقتي كه آن نور تابيد، آسمان زمين روشن شد و چشمان ملائكه را خيره ساخت، آنان سجده كردند و پرسيدند اي پروردگار ما، اين نور چيست؟ پس خداوند به آنان وحي كرد كه نوري از نور من است كه در آسمان زمين آن را از عظمت خود خلق نموده‌ام و آن را از صلب يكي از پيامبرانم خارج كردهام و آن را بر تمام پيامبران برتري بخشيدهام و از اين نور، اماماني خارج شدهاند كه براي برپايي فرمان من قيام ميكنند و مردم را به حق من هدايت ميكنند و من آنها را بعد از پايان يافتن وحي و نبوت جانشين خود در زمين كردهام.[4]
اين روايت با صراحت دلالت دارد بر اينكه حضرت زهرا (س) بر تمام انبياء برتري دارد.
امام صادق عليه السلام فرمود: اگر حضرت علي عليه السلام نبود كه با حضرت زهرا (س) ازدواج نمايد از زمان حضرت آدم تا روز قيامت هيچگونه كفو و همتايي براي آن حضرت پيدا نميشد.[5]
اين روايت نيز دلالت ميكند كه مقام و درجه هيچ كس به جز حضرت علي (ع) به مقام حضرت زهرا (س) نميرسد. البته وجود مقدس خاتم الانبياء پيامبر اكرم (ص) از اين بيان خارج است كه در جاي خود ثابت است كه آن حضرت اشرف مخلوقات الهي است.
مسلم است كه ائمه عليهم السلام راستگوترين افراد هستند و در اين كلام خود حقيقتي را بيان كرده‌اند كه از پيامبر اكرم (ص) به آنها رسيده است. و پيامبر اكرم (ص) نيز از خود چيزي نمي‌گويد؛ بلكه آنچه را از خداوند به او رسيده است بيان ميكند. و خداوند متعال هر مقامي را بر اساس شايستگي و سعي و تلاش فرد به او ميبخشد و فرموده است:« وَ أَنْ لَيْسَ لِْلإِنْسانِ إِلاّ ما سَعي »يعني «و اينكه براي انسان بهرهاي جز سعي و كوشش او نيست.»[6]
پی نوشتها:
[1] حجرات، آيه 13- ترجمه آيت الله مكارم.
[2] اسد الغابه، ج 7، ص 224- كنز العمال، ج 13، ص 674- ينابيع المودة، ج 1، ص 170
[3]كنز العمال، ج 6، ص 29- ميزان الاعتدال، ج 2، ص 131
[4] علل الشرايع، ص 179، باب 143، ج 1- بحار الانوار، ج 43، ص 12، حديث 5- كشف الغمه، ج 2، ص 464
[5]ناسخ التواريخ، ج 1، ص 46- علل الشرايع، ص 178، باب 143، حديث 3- بحار الانوار، ج 43، ص 10- اصول كافي، ج 1، ص 524، حديث 10
[6] سوره النجم، آيه 39 – ترجمه آيت الله مكارم.
منبع: پايگاه حوزه