پرسش :
خـداوند در قرآن مى فرمايد : ان ربكم اللّه الذى خلق السموات و الارض فى سته ايام (1) مقصود از شش روز چيست ؟ در آن وقت روز و شبى نبود، بعلاوه , چرا دريك لحظه همه آنها را نيافريده است ؟
پاسخ :
سوال فوق مشتمل بر دو قسمت است : قسمت اول اين كه مقصود از شش روز چيست , درصورتى كـه در آغاز آفرينش شب و روزى در كار نبود ؟
پاسخ اين قسمت اين است كه اصولا لفظ يوم كه مـرادف آن در زبـان فـارسى كلمه روز است , در هر مقامى روى مناسبتى معناى مخصوصى به خود مى گيرد .
مـعـمـولا ايـن لـفـظ در هـمان معناى روز كه ضد شب است به كار مى رود و در قرآن نيز در اين معنى زياد به كار رفته است ولى گاهى همين لفظ به معناى دوران استعمال مى شود ,بطورى كه اگر چيزى دورانهاى مختلفى داشته باشد , به هر دورانى يوم ( روز )اطلاق مى گردد .
مـثـلا پـيـر مردى مى گويد : روزى كودك بودم , روزى هم جوان بودم , امروز ديگر پيرشده ام چـون ايـن دورانها مانند حلقه هاى زنجير يكى به ديگرى مانند سه روز معمولى وصل است , از اين نظريه اين سه دوران مختلف زندگى را به لفظ روز تعبيرمى كند .
امـام عـلـيه السلام مى فرمايد : الدهر يومان يوم لك و يوم عليك روزگار دو روزبيش نيست , روزى به نفع تو مى گردد و روزى هم بر زيان توست يعنى انسان در طول زندگى خود دو دوران مـخـتـلف دارد , روزى در اوج قدرت است و روزى گرفتار مشكلات ويا به قول كليم كاشانى :بـدنـامى حيات دو روزى نبود بيش آن هم كليم با تو بگويم چسان گذشت يك روز صرف بستن دل شـد به اين و آن روز دگر به كندن دل زين و آن گذشت !مسلما منظور كليم از روز نيز , دوران بوده است .
روى ايـن بيان , مقصود از شش روز كه زمين و آسمان در آن آفريده شده است , شش دوران است كـه بر زمين و آسمانها گذشته تا به صورت فعلى درآمده است ; يعنى ,اين وضع فعلى در زمين و اجـرام آسـمانى نتيجه يك سلسله تحولات پى در پى است كه درآنها پديد آمده و در نتيجه پس از طى اين مراحل , به صورت فعلى درآمده اند , حال ممكن است مدت يك دوران , ده ميليون سال يا ده ميليارد سال بوده باشد .
قـسـمـت دوم ايـن اسـت كه چرا تمام آنها را در يك لحظه خلق نكرده و بطور تدريج ,خلقت آنها صورت پذيرفت ؟
پاسخ اين سوال اين است كه : جهانى كه ما در آن زندگى مى كنيم , جهان ماده اسـت وتـكـامل تدريجى از آثار لاينفك موجود مادى به شمار مى رود و امور مادى بالطبع درطى زمان از صورتى به صورتى درآمده و مراحلى را طى مى نمايد و در نتيجه يك پديده كامل مى شود و زمين و آسمانها نيز از اين قانون مستثنا نيست .
شـمـا هـر كـدام از پديده هاى مادى را در نظر بگيريد ملاحظه خواهيد كرد كه تمام آنهاتدريجا از نردبان تكامل بالا مى روند .
گـيـاهان و درختان پس از گذشت زمانى مثلا به صورت يك بوته گل , يا يك درخت برومند در مـى آيند ; معادن و منابع تحت الارضى , بامرور زمان پس از فعل و انفعالات زيادى متحول به يك مـاده مـعـدنـى مـى شود , حيوان وانسان تا دوران جنينى را در رحم در مدت مخصوصى به پايان نرساند , نمى تواند درجهان وسيعترى زندگى كند و اين قانون در همه جا و همه چيز جهان ماده حكومت مى كند .
پی نوشتها :
1 - سـوره يـونـس , آيـه 3 ; ( پروردگار شما , خداوندى است كه آسمانها و زمين را درشش روز [ شش دوران ] آفريد .
منبع : پاسخ به پرسشهاى مذهبى، آیت الله العظمی مكارم شيرازى و آیت الله جعفر سبحانى
سوال فوق مشتمل بر دو قسمت است : قسمت اول اين كه مقصود از شش روز چيست , درصورتى كـه در آغاز آفرينش شب و روزى در كار نبود ؟
پاسخ اين قسمت اين است كه اصولا لفظ يوم كه مـرادف آن در زبـان فـارسى كلمه روز است , در هر مقامى روى مناسبتى معناى مخصوصى به خود مى گيرد .
مـعـمـولا ايـن لـفـظ در هـمان معناى روز كه ضد شب است به كار مى رود و در قرآن نيز در اين معنى زياد به كار رفته است ولى گاهى همين لفظ به معناى دوران استعمال مى شود ,بطورى كه اگر چيزى دورانهاى مختلفى داشته باشد , به هر دورانى يوم ( روز )اطلاق مى گردد .
مـثـلا پـيـر مردى مى گويد : روزى كودك بودم , روزى هم جوان بودم , امروز ديگر پيرشده ام چـون ايـن دورانها مانند حلقه هاى زنجير يكى به ديگرى مانند سه روز معمولى وصل است , از اين نظريه اين سه دوران مختلف زندگى را به لفظ روز تعبيرمى كند .
امـام عـلـيه السلام مى فرمايد : الدهر يومان يوم لك و يوم عليك روزگار دو روزبيش نيست , روزى به نفع تو مى گردد و روزى هم بر زيان توست يعنى انسان در طول زندگى خود دو دوران مـخـتـلف دارد , روزى در اوج قدرت است و روزى گرفتار مشكلات ويا به قول كليم كاشانى :بـدنـامى حيات دو روزى نبود بيش آن هم كليم با تو بگويم چسان گذشت يك روز صرف بستن دل شـد به اين و آن روز دگر به كندن دل زين و آن گذشت !مسلما منظور كليم از روز نيز , دوران بوده است .
روى ايـن بيان , مقصود از شش روز كه زمين و آسمان در آن آفريده شده است , شش دوران است كـه بر زمين و آسمانها گذشته تا به صورت فعلى درآمده است ; يعنى ,اين وضع فعلى در زمين و اجـرام آسـمانى نتيجه يك سلسله تحولات پى در پى است كه درآنها پديد آمده و در نتيجه پس از طى اين مراحل , به صورت فعلى درآمده اند , حال ممكن است مدت يك دوران , ده ميليون سال يا ده ميليارد سال بوده باشد .
قـسـمـت دوم ايـن اسـت كه چرا تمام آنها را در يك لحظه خلق نكرده و بطور تدريج ,خلقت آنها صورت پذيرفت ؟
پاسخ اين سوال اين است كه : جهانى كه ما در آن زندگى مى كنيم , جهان ماده اسـت وتـكـامل تدريجى از آثار لاينفك موجود مادى به شمار مى رود و امور مادى بالطبع درطى زمان از صورتى به صورتى درآمده و مراحلى را طى مى نمايد و در نتيجه يك پديده كامل مى شود و زمين و آسمانها نيز از اين قانون مستثنا نيست .
شـمـا هـر كـدام از پديده هاى مادى را در نظر بگيريد ملاحظه خواهيد كرد كه تمام آنهاتدريجا از نردبان تكامل بالا مى روند .
گـيـاهان و درختان پس از گذشت زمانى مثلا به صورت يك بوته گل , يا يك درخت برومند در مـى آيند ; معادن و منابع تحت الارضى , بامرور زمان پس از فعل و انفعالات زيادى متحول به يك مـاده مـعـدنـى مـى شود , حيوان وانسان تا دوران جنينى را در رحم در مدت مخصوصى به پايان نرساند , نمى تواند درجهان وسيعترى زندگى كند و اين قانون در همه جا و همه چيز جهان ماده حكومت مى كند .
پی نوشتها :
1 - سـوره يـونـس , آيـه 3 ; ( پروردگار شما , خداوندى است كه آسمانها و زمين را درشش روز [ شش دوران ] آفريد .
منبع : پاسخ به پرسشهاى مذهبى، آیت الله العظمی مكارم شيرازى و آیت الله جعفر سبحانى