پرسش :
راه رهایی از فحشاء و زنا چیست و چگونه می توان توبه کرد؟
پاسخ :
مهم ترین منشأ گناه و نافرمانی خداوند غفلت و جهل انسان است. اگر شيطان بتواند كسى را از مقام خود، عظمت، علم، حکمت و لطف خداوند، نعمت های بی شمار او، مضرات و عواقب گناه و… غافل كند، او را به آسانی به وادی گناه و نا فرمانی می کشاند. همچنین جهل و نادانى به ارزشهاى وجودى انسان، جهل به آثار ارزندۀ پاكدامنى و عفت، جهل به عواقب گناه و بالاخره جهل به اوامر و نواهى الاهى باعث ارتکاب بسیاری از گناهان است.[1]
بهترین راه برای نجات از گناه از بین بردن جهل و غفلت است. اگر ما همواره به عظمت خدا و نعمت های بی شماری که به ما و دیگر بندگانش بخشیده است توجه داشته باشیم در صدد شکر گزاری و جبران نعمت های او خواهیم بود نه به دنبال عصیان و سرکشی. و اگر به علم و حکمت و لطف خداوند در قانون گذاری و حرام و حلال کردن کارها و اشیاء توجه و اطمینان داشته باشیم در می یابیم که هر آنچه را خداوند بر ما حلال کرده قطعا خیر و صلاح و منفعت ما در آن است و هر آنچه را خداوند بر ما حرام کرده قطعا به ضرر ما بوده است و این جاست که هیچگاه صلاح و منفعت خویش را رها نخواهیم کرد و به دنبال شر و ضرر نخواهیم رفت.
و اگر انسان به ارزش و مقام والای خود در بین دیگر مخلوقات توجه کند و این که گناه این ارزش و مقام را از بین خواهد برد، حاضر نخواهد شد تا این ارزش بزرگ را برای لذت آنی و بی ارزش و زود گذر از دست بدهد.
راه کار عملی برای نجات افراد مبتلا به گناه:
قبل از هر چیز این مطلب باید بررسی گردد که فرد آلودۀ به گناه در چه مرحله ای قرار دارد، تا بر آن اساس تصمیم مناسب اتخاذ شود؛ پس اگر در مراحل ابتدایی است با تذکر مطالب کلی که در بالا بیان شده با بیان شیرن و نیز جایگزین کردن لذت های حلال بجای لذت های حرام می توان او را از مسیر گناه بر گرداند. ولی اگر در مرحلۀ پیشرفته است که گناه با او عجین شده است، فکر و دل او را تسخیر نموده است؛ در این صورت نجات او نیاز به تلاش و توانمندی بیشتری است؛ یعنی فرد توانمندی ابتدا با طرح دوستی بتواند با طرح اشکالات قوی پایه های افکار و اعتقادات باطل او را به چالش بکشاند، سپس با دلایل محکم و قوی عقاید و افکار درست را جایگزین کند و با آرامی او را از منجلاب گناه به گلستان طاعت الاهی بکشاند.
از آيات متعدد قرآن مجيد استفاده مىشود كه وسائل آمرزش و بخشودگى گناه متعدد است كه یکی از مهمترین آنها توبه می باشد.
توبه و بازگشت به سوى خدا كه توأم با پشيمانى از گناهان گذشته و تصميم بر اجتناب از گناه در آينده و جبران عملى اعمال بد، به وسيلۀ اعمال نيك بوده باشد. آياتى كه بر اين معنا دلالت دارد فراوان است، اما به جهت اختصار تنها به یک آیه اشاره می کنیم:
"هُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ يَعْفُوا عَنِ السَّيِّئاتِ"[2]؛ او است كه توبه را از بندگان خود مىپذيرد و گناهان را مىبخشد.
حقيقت "توبه" ندامت و پشيمانى از گناه است كه لازمۀ آن تصميم جدی بر ترك گناه در آينده و جبران كارهایى كه قابل جبران است. گفتن استغفار نيز بيانگر همين معنا است. به اين ترتيب اركان توبه را مىتوان در پنج چيز خلاصه كرد: 1. ترك گناه، 2. ندامت، 3. تصميم بر ترك در آينده، 4. جبران گذشته، 5. استغفار[3]
2. كارهاى نيك فوق العادهاى كه سبب آمرزش اعمال زشت مىگردد، چنان كه قرآن مىفرمايد: "إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ"[4]؛ كارهاى نيك آثار پارهاى از گناهان را از بين مىبرد.
3. پرهيز از گناهان "كبيره" كه موجب بخشش گناهان "صغيره" مىگردد: "إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَريماً[5]؛ اگر از گناهان بزرگى كه از آن نهى مىشويد پرهيز كنيد، گناهان كوچك شما را مىپوشانيم و شما را در جايگاه خوبى وارد مىسازيم.[6]
4. تحمل گرفتاری ها و مصائب دنیا بار گناهان مومنان را سبک می کند و سختی های برزخ و مواقف آغازین رستاخیز، ناخالصی هایش را می زداید.[7]
به نمایه های مربوط: سوال 370 (سایت: 379) (توبه از گناه)، سوال 4649 (سایت: 5154) (توبه در آخرین لحظات)، سوال 3704 (سایت: 3955) (توبه ومحبوب خدا شدن)، رجوع کنید.
پی نوشتها:
[1] جوادى آملى، عبداللَّه، تسنيم، ج 3، ص 397؛ مكارم شيرازى، ناصر، پيام قرآن، ج 1، ص 88.
[2] شورى، 25.
[3] تفسير نمونه، ج 24، ص 290
[4] هود، 114.
[5] نساء، 31.
[6] مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش عقاید، ص477.
[7] آموزش عقاید، ص481.
http://farsi.islamquest.net
مهم ترین منشأ گناه و نافرمانی خداوند غفلت و جهل انسان است. اگر شيطان بتواند كسى را از مقام خود، عظمت، علم، حکمت و لطف خداوند، نعمت های بی شمار او، مضرات و عواقب گناه و… غافل كند، او را به آسانی به وادی گناه و نا فرمانی می کشاند. همچنین جهل و نادانى به ارزشهاى وجودى انسان، جهل به آثار ارزندۀ پاكدامنى و عفت، جهل به عواقب گناه و بالاخره جهل به اوامر و نواهى الاهى باعث ارتکاب بسیاری از گناهان است.[1]
بهترین راه برای نجات از گناه از بین بردن جهل و غفلت است. اگر ما همواره به عظمت خدا و نعمت های بی شماری که به ما و دیگر بندگانش بخشیده است توجه داشته باشیم در صدد شکر گزاری و جبران نعمت های او خواهیم بود نه به دنبال عصیان و سرکشی. و اگر به علم و حکمت و لطف خداوند در قانون گذاری و حرام و حلال کردن کارها و اشیاء توجه و اطمینان داشته باشیم در می یابیم که هر آنچه را خداوند بر ما حلال کرده قطعا خیر و صلاح و منفعت ما در آن است و هر آنچه را خداوند بر ما حرام کرده قطعا به ضرر ما بوده است و این جاست که هیچگاه صلاح و منفعت خویش را رها نخواهیم کرد و به دنبال شر و ضرر نخواهیم رفت.
و اگر انسان به ارزش و مقام والای خود در بین دیگر مخلوقات توجه کند و این که گناه این ارزش و مقام را از بین خواهد برد، حاضر نخواهد شد تا این ارزش بزرگ را برای لذت آنی و بی ارزش و زود گذر از دست بدهد.
راه کار عملی برای نجات افراد مبتلا به گناه:
قبل از هر چیز این مطلب باید بررسی گردد که فرد آلودۀ به گناه در چه مرحله ای قرار دارد، تا بر آن اساس تصمیم مناسب اتخاذ شود؛ پس اگر در مراحل ابتدایی است با تذکر مطالب کلی که در بالا بیان شده با بیان شیرن و نیز جایگزین کردن لذت های حلال بجای لذت های حرام می توان او را از مسیر گناه بر گرداند. ولی اگر در مرحلۀ پیشرفته است که گناه با او عجین شده است، فکر و دل او را تسخیر نموده است؛ در این صورت نجات او نیاز به تلاش و توانمندی بیشتری است؛ یعنی فرد توانمندی ابتدا با طرح دوستی بتواند با طرح اشکالات قوی پایه های افکار و اعتقادات باطل او را به چالش بکشاند، سپس با دلایل محکم و قوی عقاید و افکار درست را جایگزین کند و با آرامی او را از منجلاب گناه به گلستان طاعت الاهی بکشاند.
از آيات متعدد قرآن مجيد استفاده مىشود كه وسائل آمرزش و بخشودگى گناه متعدد است كه یکی از مهمترین آنها توبه می باشد.
توبه و بازگشت به سوى خدا كه توأم با پشيمانى از گناهان گذشته و تصميم بر اجتناب از گناه در آينده و جبران عملى اعمال بد، به وسيلۀ اعمال نيك بوده باشد. آياتى كه بر اين معنا دلالت دارد فراوان است، اما به جهت اختصار تنها به یک آیه اشاره می کنیم:
"هُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ يَعْفُوا عَنِ السَّيِّئاتِ"[2]؛ او است كه توبه را از بندگان خود مىپذيرد و گناهان را مىبخشد.
حقيقت "توبه" ندامت و پشيمانى از گناه است كه لازمۀ آن تصميم جدی بر ترك گناه در آينده و جبران كارهایى كه قابل جبران است. گفتن استغفار نيز بيانگر همين معنا است. به اين ترتيب اركان توبه را مىتوان در پنج چيز خلاصه كرد: 1. ترك گناه، 2. ندامت، 3. تصميم بر ترك در آينده، 4. جبران گذشته، 5. استغفار[3]
2. كارهاى نيك فوق العادهاى كه سبب آمرزش اعمال زشت مىگردد، چنان كه قرآن مىفرمايد: "إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ"[4]؛ كارهاى نيك آثار پارهاى از گناهان را از بين مىبرد.
3. پرهيز از گناهان "كبيره" كه موجب بخشش گناهان "صغيره" مىگردد: "إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَريماً[5]؛ اگر از گناهان بزرگى كه از آن نهى مىشويد پرهيز كنيد، گناهان كوچك شما را مىپوشانيم و شما را در جايگاه خوبى وارد مىسازيم.[6]
4. تحمل گرفتاری ها و مصائب دنیا بار گناهان مومنان را سبک می کند و سختی های برزخ و مواقف آغازین رستاخیز، ناخالصی هایش را می زداید.[7]
به نمایه های مربوط: سوال 370 (سایت: 379) (توبه از گناه)، سوال 4649 (سایت: 5154) (توبه در آخرین لحظات)، سوال 3704 (سایت: 3955) (توبه ومحبوب خدا شدن)، رجوع کنید.
پی نوشتها:
[1] جوادى آملى، عبداللَّه، تسنيم، ج 3، ص 397؛ مكارم شيرازى، ناصر، پيام قرآن، ج 1، ص 88.
[2] شورى، 25.
[3] تفسير نمونه، ج 24، ص 290
[4] هود، 114.
[5] نساء، 31.
[6] مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش عقاید، ص477.
[7] آموزش عقاید، ص481.
http://farsi.islamquest.net