پرسش :
اين فراز از زيارت جامعه كبيره: "جَعَلَ صَلواتَنَا عَلَيْكُمْ وَ مَا خَصَّنَا بِهِ مِنْ وِلايَتِكُمْ طِيبا لِخُلُقِنَا وَ طَهَارَةً لِأَنْفُسِنَا وَ تَزْكِيَةً لَنَا وَ كَفَّارَةً لِذُنُوبِنَا"را که در باره ولایت است، شرح دهید.
پاسخ :
زیارت جامعه مورد قبول علما و بزرگان شیعه است. بزرگانی؛ مانند شیخ صدوق و شیخ طوسی سند آن را تایید کرده اند.[1]
زیارت جامعۀ کبیره، دارای معانی بسیار روحانی و با عظمتی است و تا کنون شرح های زیادی در تفسیر و توضیح این زیارت نوشته شده است. آنچه ما در این جا ،در شرح این فراز، ذکر می کنیم خلاصه و برداشتی از این شرح ها است.
در ترجمۀ این فراز چنین آمده است: "خداوند صلوات و درودهای ما را بر شما، برای پاکیزگی اخلاق ما، پاکی جان، تزکیه و بخششی برای گناهانمان قرار داد".[2]
این فراز از این زیارت، در بیان آثار صلوات و درود هایی است که ما برای امامان معصوم (ع) می فرستیم. از جملۀ این آثار به ترتیبی که در این فراز آمده این است:[3]
1. قبولی ولایت امام معصوم (ع) و درود فرستادن بر آنها و به برکت ولایت آنها، اخلاق ما نیکو می شود و ما متخلق به اخلاق الاهی می شویم؛ چرا که آنان آمده اند تا مکارم اخلاق را به اتمام برسانند.
2. همچنین از این قسمت استفاده می شود که محبت و ولایت امامان، علامت حلال زادگی و پاکی ولادت نیز بوده؛ زیرا در روایاتی وارد شده که پیامبر (ص) فرمودند: "رسول خدا (ص) فرمود هر كه ما خاندان را دوست دارد، خدا را به اولين نعمت حمد كند، عرض شد اولين نعمت كدام است، فرمود حلالزادهگى، دوست ندارد ما را، مگر حلال زاده".[4]
3. اثر دیگر ولایت امامان پاکی روان و جان ما است، همان طور که ظاهر بدن در مواردی کثیف و آلوده می شود، درون ما نیز در اثر گناه و معصیت آلوده می شود و درود و صلوات بر امامان باعث بر طرف شدن این آلودگی می شود و دل را نورانی می کند و این یادآوری، تاریکی درون ما را از بین می برد.
4. صلوات بر آنها باعث رشد و نمو و تزکیه درون ما می شود. این صلوات باعث می شود، قلب و حقیقت ما از پلیدی ها پاک شود.
5. صلوات باعث آمرزش گناهان می شود. بر طبق آنچه در روایات بیان شده، درود فرستادن به امامان باعث بخشش گناهان می شود. از جمله این روایات، روایتی است که امام رضا (ع) نقل می فرمایند: "دوستی ما اهل بیت گناهان را می پوشاند و حسنات را دو برابر می کند".[5]
سرّ این که صلوات ها و این ولایت، آثار این چنینی را به دنبال دارد این است که حقیقت محمدیه و جانشینان حضرت، مظاهر تامۀ شؤنات و کمالات الاهی اند و دوستی و درود فرستادن بر آنها کمک گرفتن از آنها است.
پی نوشتها:
[1] نظامی همدانی، علی، سیمای ائمه در شرح زیارت جامعه، ج 1، ص22، قم، چاپ اول، انتشارات فرائض، 1378.
[2] نقوی، سید محمد تقی، شرح زیارت جامعه، ص 360، تهران، چاپ اول، موسسۀ نشر امام صادق (ع)، 1378.
[3] سیمای ائمه در شرح زیارت جامعه، ج 3 ، ص103- 109.
[4] شیخ صدوق، أمالي، ص 475، ح 14، "حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي زِيَادٍ النَّهْدِيِّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَا عَلِيُّ مَنْ أَحَبَّنِي وَ أَحَبَّكَ وَ أَحَبَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِكَ فَلْيَحْمَدِ اللَّهَ عَلَى طِيبِ مَوْلِدِهِ فَإِنَّهُ لَا يُحِبُّنَا إِلَّا مَنْ طَابَتْ وِلَادَتُهُ وَ لَا يُبْغِضُنَا إِلَّا مَنْ خَبُثَتْ وِلَادَتُه".
[5] همدانی درود آبادی، سید حسین،الشموس الطالعة، شرح زیارت جامعه، ص 468، ترجمه، محمد حسین ناییجی، قم، چاپ سوم، انتشارات مسجد جمکران، 1387.
http://farsi.islamquest.net
زیارت جامعه مورد قبول علما و بزرگان شیعه است. بزرگانی؛ مانند شیخ صدوق و شیخ طوسی سند آن را تایید کرده اند.[1]
زیارت جامعۀ کبیره، دارای معانی بسیار روحانی و با عظمتی است و تا کنون شرح های زیادی در تفسیر و توضیح این زیارت نوشته شده است. آنچه ما در این جا ،در شرح این فراز، ذکر می کنیم خلاصه و برداشتی از این شرح ها است.
در ترجمۀ این فراز چنین آمده است: "خداوند صلوات و درودهای ما را بر شما، برای پاکیزگی اخلاق ما، پاکی جان، تزکیه و بخششی برای گناهانمان قرار داد".[2]
این فراز از این زیارت، در بیان آثار صلوات و درود هایی است که ما برای امامان معصوم (ع) می فرستیم. از جملۀ این آثار به ترتیبی که در این فراز آمده این است:[3]
1. قبولی ولایت امام معصوم (ع) و درود فرستادن بر آنها و به برکت ولایت آنها، اخلاق ما نیکو می شود و ما متخلق به اخلاق الاهی می شویم؛ چرا که آنان آمده اند تا مکارم اخلاق را به اتمام برسانند.
2. همچنین از این قسمت استفاده می شود که محبت و ولایت امامان، علامت حلال زادگی و پاکی ولادت نیز بوده؛ زیرا در روایاتی وارد شده که پیامبر (ص) فرمودند: "رسول خدا (ص) فرمود هر كه ما خاندان را دوست دارد، خدا را به اولين نعمت حمد كند، عرض شد اولين نعمت كدام است، فرمود حلالزادهگى، دوست ندارد ما را، مگر حلال زاده".[4]
3. اثر دیگر ولایت امامان پاکی روان و جان ما است، همان طور که ظاهر بدن در مواردی کثیف و آلوده می شود، درون ما نیز در اثر گناه و معصیت آلوده می شود و درود و صلوات بر امامان باعث بر طرف شدن این آلودگی می شود و دل را نورانی می کند و این یادآوری، تاریکی درون ما را از بین می برد.
4. صلوات بر آنها باعث رشد و نمو و تزکیه درون ما می شود. این صلوات باعث می شود، قلب و حقیقت ما از پلیدی ها پاک شود.
5. صلوات باعث آمرزش گناهان می شود. بر طبق آنچه در روایات بیان شده، درود فرستادن به امامان باعث بخشش گناهان می شود. از جمله این روایات، روایتی است که امام رضا (ع) نقل می فرمایند: "دوستی ما اهل بیت گناهان را می پوشاند و حسنات را دو برابر می کند".[5]
سرّ این که صلوات ها و این ولایت، آثار این چنینی را به دنبال دارد این است که حقیقت محمدیه و جانشینان حضرت، مظاهر تامۀ شؤنات و کمالات الاهی اند و دوستی و درود فرستادن بر آنها کمک گرفتن از آنها است.
پی نوشتها:
[1] نظامی همدانی، علی، سیمای ائمه در شرح زیارت جامعه، ج 1، ص22، قم، چاپ اول، انتشارات فرائض، 1378.
[2] نقوی، سید محمد تقی، شرح زیارت جامعه، ص 360، تهران، چاپ اول، موسسۀ نشر امام صادق (ع)، 1378.
[3] سیمای ائمه در شرح زیارت جامعه، ج 3 ، ص103- 109.
[4] شیخ صدوق، أمالي، ص 475، ح 14، "حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ نَاتَانَةَ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي زِيَادٍ النَّهْدِيِّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَا عَلِيُّ مَنْ أَحَبَّنِي وَ أَحَبَّكَ وَ أَحَبَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِكَ فَلْيَحْمَدِ اللَّهَ عَلَى طِيبِ مَوْلِدِهِ فَإِنَّهُ لَا يُحِبُّنَا إِلَّا مَنْ طَابَتْ وِلَادَتُهُ وَ لَا يُبْغِضُنَا إِلَّا مَنْ خَبُثَتْ وِلَادَتُه".
[5] همدانی درود آبادی، سید حسین،الشموس الطالعة، شرح زیارت جامعه، ص 468، ترجمه، محمد حسین ناییجی، قم، چاپ سوم، انتشارات مسجد جمکران، 1387.
http://farsi.islamquest.net