پرسش :

افراد متدین و دین دار باید چه خصوصیاتی داشته باشند؟


پاسخ :
خصوصیات فردی انسان مؤمن و متدین و صفات و ویژگی های یك فرد با ایمان را خداوند متعال در قرآن كریم و معصومین ( علیهم السلام ) در سخنان گهربار خود بیان نموده اند. از بارزترین صفات مؤمن، ادای واجبات[1] و ترك محرمات الاهی[2] است.
در روایات؛ جدای از این دو، صفات زیادی برای مؤمن شمرده شده است. البته همان طور که روشن است درجۀ ایمان بالاتر از اسلام است و مؤمن بالاتر از مسلمان؛ یعنی برای ورود به اسلام فقط گفتن شهادتین کافی است، ولی برای رسیدن به درجۀ ایمان راهی بس طولانی در پیش است. خداوند در قرآن کریم با تعبیر بسیار جالبی از قول کسانی که به ظاهر ایمان آورده اند؛ می فرماید: "باديه نشينان گفتند: ايمان آورده‏ايم، بگو: ايمان نياورده‏ايد بلكه بگوييد مسلمان شده‏ايم؛ و هنوز ايمان در دلهايتان نفوذ نكرده است. اگر اطاعت خدا و پيامبر وى كنيد، چيزى از اعمالتان نمي كاهد كه خدا آمرزگار و رحيم است.[3]" بله ایمان بعد از اطاعت خدا و پیامبرش در همۀ زمینه ها آشکار می شود با توجه به این نکته بیان می شود:
روزی حضرت امام علی (ع) صفات مؤمن را از پیامبر(ص) سؤال کرد؛ حضرت در جواب یکصدو سه صفت برای مؤمن برشمردند که به جهت اختصار به برخی از آن اشاره می شود: مؤمن حلیم و صبور، خوش گفتار و گشاده دل است، شادی او در صورتش نمایان و حزنش در سینه پنهان. خنده اش تبسم و اجتماعش تعلٌم است، غافل را تذکر می دهد و جاهل را تعلیم. در امری که به او مربوط نیست وارد نمی شود. غیبت هیچ شخصی را نمی کند و در شبهات احتیاط می کند. بسیار بخشنده است. از عسل شیرین تر و از کوه سخت تر است. سرٌ کسی را آشکار نکرده و زیاد عبادت می کند، در امانات مردم بسیار امین و راستگو و عفیف است. به وعده هایش وفا می کند، به دنبال امور متعالی و برتر است، خرج زندگی اش کم و عبادتش زیاد است، باطل را از دوستش قبول نمی کند و حق را حتی از دشمنش نیز قبول می کند، در کَسب اش شبهه (چه رسد به حرام) وارد نمی کند. اگر با کسی دشمن باشد؛ این دشمنی او را از انصاف خارج نمی کند، و اگر کسی را دوست داشته باشد؛ به خاطر او به گناه نمی افتد. قطع رحم نمی کند (با پدر و مادر و فامیل، قطع ارتباط نمی کند و به آنها خصوصاً پدر ومادر احترام می گذارد.) و با ایتام مهربان است.[4]
با متصف شدن به این صفات و دیگر صفات مشابه که در روایات ما برای مؤمن ذکر شده است با استعانت از خداوند می توان به یک انسان نمونه و مورد قبول دین تبدیل شد.
برای اطلاع بیشتر می توان به بحارالانوار، ج68 ص384 و دو کتاب مرحوم صدوق؛ خصال ،ج2ص571 و صفات الشیعه، ص6مراجعه نمود.
پی نوشتها:
[1] . حضرت رسول خدا ( صلی الله علیه و آله ) می فرماید : « به آنچه خدا واجب كرده عمل كن تا با تقواترین مردم باشی .» كلینی ، ابو جعفر محمد بن یعقوب ، اصول كافی ، ج2 ، ص 82 ، ناشر : المكتبه الاسلامیه ، تهران ، چاپ اول ، 1388 ه ق ؛ همچنین حضرت علی ( علیه السلام ) می فرماید : « هیچ عبادتی مانند انجام فرایض و واجبات نیست » ، صبحی صالح ، نهج البلاغه ، حكمت 113.
[2] . حضرت علی ( علیه السلام ) فرمودند : « در ترك گناه با نفس خویش دست و پنجه نرم كنید تا كشاندن آن به سوی طاعات و عبادات بر شما آسان شود ». عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی ، غررالحكم ، ص 129 ، ح 6410؛ همچنین امام باقر (ع) می فرماید: « هیچ عبادتی نزد خدا به اندازه نگهداری شكم و دامن،از حرام ارزش ندارد »، اصول کافی ،ج2،ص79.
[3] حجرات، 14.
[4] مجلسی ،محمد باقر،بحارالانوار،ج64،ص310،انتشارات وفاء، بیروت.
http://farsi.islamquest.net
نسخه چاپی