پرسش :

آيا خداوند دارای شخصيت و خودآگاهی است؟ تصور من آن است كه نيست اما اگر به او به ديده يك شخص (نه انسان يا فرد)، بلكه وجود متشخص و خودآگاه نگاه نشود، چرا او را بخشنده مي دانيم؟ يا از او طلب علم مي كنيم؟ در حالی که صفت عطا كردن و علم از صفاتی هستند كه به وجود خودآگاه می توان اطلاق نمود. آيا خداوند خودآگاهی و شخصيت دارد يا نه؟ اگر ندارد چگونه عبادت و صحبت با او و ارائه درخواست به او را توجیه می كنيم؟


پاسخ :
اسلام برخلاف آموزه های مسیحی که خدا را در قالب بشری مطرح کرده است، برای خداوند وجود و شخصیت مستقلی قرار داده است و او را انسان وار نمی داند و موجودیت انسانی برای او قائل نیست از این رو؛ 1. با فرد انسانی مقایسه نمی شود، 2. صفات مشابهی که در انسان وجود دارد و به خدا استناد داده می شود به همان مفهوم انسانی آن نیست یعنی بعد از تجرید و دور کردن محدودیت ها و نقائص از آن صفات، این شایشتگی پیدا می شود که به خدا نیز نسبت داده شود، 3. تشخص و خود آگاهی داشتن این چنین خداوندی که انسان وار نیست و عبادت و دعای انسان به درگاه او، همانند تشخص انسان نیست و از این رو ملازم با محدودیت ذات خداوند نیست و با نا متناهی بودن ذات حق تعالی، تنافی ندارند. چون تشخص وجودی خداوند، همان نامتناهی بودن وجود اوست، و خود آگاهی خداوند نیز همان علم او به ذات نا متناهی خود است. دعا و عبادت انسان نیز ملازم با متناهی بودن وجود خداوند نیست، چون دعا و عبادت، با امکان شناخت اجمالی و به اندازۀ وجود و نیاز ذاتی انسان، قابل تحقق است.

منبع: http://farsi.islamquest.net
نسخه چاپی